زنگ خطر رکود اقتصاد جهانی
به گزارش جهان صنعت نیوز: بر این اساس از ابتدای سال ۲۰۲۲ فدرال رزرو نرخ بهره را طی چند مرحله افزایش داده و حالا قرار است این نرخ به میزان ۷۵/۰ درصد دیگر رشد کند. اتخاذ این تصمیم در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، زنگ خطر رکود اقتصادی را به صدا درآورده و بازارهای کالایی و سرمایه‌ای را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. در همین حال تداوم جنگ میان روسیه و اوکراین به اهرم فشار دیگری در برابر رونق اقتصاد جهانی بدل شده و در کنار سیاست‌های ضدتورمی آمریکا، تحرک اقتصادی را سرکوب کرده است. بر همین اساس کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند با کاهش تقاضای صنعتی در کشورها، به زودی اقتصاد جهان وارد دوره رکودی خواهد شد. در این میان بسیاری از صنایع ارزآور ایران که در بازار سرمایه نیز حضور دارند، پیوستگی بالایی به تحولات اقتصادی جهان و نرخ کامودیتی‌ها دارند و به نظر می‌رسد از این رکود تاثیر عمیقی بپذیرند. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با پیمان مولوی، اقتصاددان به بررسی تحولات اقتصادی جهان و اثر آن بر صنایع و بازار سرمایه ایران پرداخته است.
با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا آیا می‌توان پیش‌بینی کرد که اقتصاد جهان به تدریج دچار رکود خواهد شد؟
اقتصاد جهان نه بر اساس پیش‌بینی ما که بر اساس نظر موسسات بزرگ مدیریت سرمایه و فعالان اقتصادی در حوزه‌های مختلف تقریبا به آرامی به سمت رکود می‌رود. دلیل آن هم افزایش نرخ بهره در آمریکاست. این رویکرد در اقتصادی مانند آمریکا باعث می‌شود که تمامی بازارهای موازی به سمت پایین حرکت می‌کنند به این معنا که رشد نرخ بهره تاثیری منفی روی بازارها خواهد داشت. البته از منظری دیگر نمی‌توان این اثر را لزوما به عنوان تاثیر منفی تلقی کرد؛ در واقع همه این تصمیم‌گیری‌ها در اقتصاد آمریکا بر اساس حساب و کتاب مشخصی اتخاذ می‌شود. به این صورت که فدرال‌رزرو بر اساس کارشناسی متخصصان، منافع مشخصی را دنبال می‌کند و تصمیم می‌گیرد که برای کوتاه‌مدت هدفگذاری کند یا آنکه هدف بلندمدتی را برای نجات اقتصاد در نظر بگیرد و بر همین اساس سیاستگذاری می‌کند.
چه مسیری در اقتصاد آمریکا طی و سبب شده است که شرایط فعلی در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان رخ دهد؟
برای ریشه‌یابی این موضوع باید به دو سال قبل و زمانی بازگردیم که پاندمی کرونا به اوج خود رسیده و واکسنی هم برای آن در دسترس نبود. در آن زمان اقتصاد آمریکا معادل ۱۵ هزار میلیارد دلار نقدینگی داشت. آمریکا در این دوره در راستای حمایت از کسب‌و‌کارها سیاست‌های انقباضی را در پیش گرفت. روندی که نتیجه آن دو سال بعد یعنی در حال حاضر نمایان شده است؛ به نحوی که اکنون اقتصاد آمریکا حدود ۲۲ هزار میلیارد دلار نقدینگی دارد. به عبارت دیگر طی دو سال گذشته معادل هفت هزار میلیارد دلار به نقدینگی آمریکا اضافه شده است. وقتی نقدینگی در این تراز اضافه می‌شود و از سمت دیگر هم به دلیل کرونا رشد اقتصادی بالا نیست، طبعا شاهد تورمی در تمام اقتصاد خواهیم بود. البته در مدیریت اقتصاد آمریکا کسی این تورم را انکار نمی‌کند و داستان هم نمی‌گوید و به جایی هم نامه نمی‌زند که چه اتفاقی افتاده است! بر همین اساس در واقع با اقتصادی روبه‌رو هستید که متورم شده است. اکنون فدرال‌رزرو برای مهار این تورم سیاست انقباضی را در دستور کار خود قرار داده و با ابزاری نظیر افزایش نرخ بهره و جمع کردن پول درصدد کند کردن شتاب تورم است. بعد از عبور از این برهه فدرال‌رزرو به مرور مجددا کاهش نرخ بهره را در پیش خواهد گرفت.
بر این اساس به نظر می‌رسد سیاست‌های انقباضی فعلا ادامه‌دار باشد و در نتیجه ورود اقتصاد جهان به دوران رکودی قطعی خواهد بود.
این رویکرد فدرال‌رزرو در کنار جنگ اوکراین و مشکلات زنجیره تامین و همچنین جنگ اقتصادی چین و آمریکا نشانه آن است که وارد یک رکود اقتصادی در جهان خواهیم شد. اما اینکه عمق این رکود چقدر خواهد بود موضوعی است که در میان صاحب نظران بر سر آن اختلاف‌نظر وجود دارد. اما اینکه ما وارد رکود خواهیم شد یا خیر، پاسخ آن آری است!
آیا می‌توان گفت زنگ خطر ورود به رکود اقتصادی از هم‌اکنون به صدا درآمد است؟
اگر در حال حاضر به بازارهای سهام و کالایی نگاه کنید می‌بینید که رشد کامودیتی‌ها کاهش پیدا کرده و دارد کمتر می‌شود؛ از آن سمت هم بازار سهام افول خیلی زیادی داشته است. در این میان رمزارزها نیز به کلی فروریخته‌اند.
در صورتی که جهان با رکود اقتصادی مواجه شود، کدام شاخه‌های صنعتی در ایران تاثیر بیشتری می‌پذیرند؟
رکود جهانی در حوزه بازارهای کالایی در تمامی صنایع ایران تاثیر می‌گذارد. یعنی در حوزه پتروشیمی، فولاد و حوزه‌های مختلفی مانند آن اثرگذار است. اما اگر بخواهیم وضعیت بازارهای ایران را به رکود اقتصادی در جهان ربط دهیم باید به این نکته توجه و اذعان کنیم که اقتصاد ما سال‌هاست در رکود است! ما ۱۰ سال است که رشد اقتصادی نداشته‌ایم و رشد اقتصادی ما نزدیک صفر بوده است. اقتصادی با این شرایط که از سمت دیگر هم درگیر تحریم است و طی چهار سال پیاپی چهار تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرده است می‌تواند دچار مشکلات زیادی باشد. در واقع این اقتصاد دیگر خیلی از رکود جهانی تاثیرپذیر نیست و در واقع هر چه داشته را در این چند سال نابود کرده است. اما در مجموع، صنایعی مانند پتروشیمی یا فلزات اساسی ممکن است دستخوش یکسری کاهش قیمت در بازارهای جهانی شوند.
به نظر شما نگاه سرمایه‌گذاران ایرانی نسبت به تحولات جهانی اقتصاد چگونه است و رکود احتمالی اقتصاد جهان چگونه خود را در بازار سهام نشان خواهد داد؟
سرمایه‌گذاران بازار سرمایه برخلاف آنکه برخی فکر می‌کنند به بلوغ نرسیده‌اند اتفاقا بالغانه رفتار می‌کنند اما این بلوغ نمی‌تواند همواره خوشایند یک دیدگاه خاص باشد! به عبارت دیگر نمی‌توانیم هر وقت که پول وارد بازار می‌شود بگوییم چقدر سرمایه‌گذاران فهیم هستند و هر زمان که پول خارج می‌شود بگوییم رفتارهای هیجانی است. سرمایه‌گذاری در بازارها یک پروسه پرریسک است و سرمایه‌گذاران وقتی وارد بازاری برای سرمایه‌گذاری می‌شوند با رویکرد ریسک این کار را می‌کنند. هر چه شرایط به سمت بدتر شدن حرکت کند می‌تواند تاثیر منفی بیشتری روی بازارهایی نظیر بازار سرمایه داشته باشد. از آن سمت هم بازار سرمایه ایران در انتظار یک خبر است که ربطی هم به بازارهای جهانی ندارد. آن خبر هم این است که بالاخره پس از چند سال برجام به نتیجه می‌رسد یا خیر. در واقع عوامل وضعیت فعلی بازار سرمایه بیشتر داخلی است تا خارجی!
طی هفته‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم که سرمایه‌گذاران ایرانی مجددا به بازارهای سکه، طلا و دلار متمایل شده‌اند؛ به نظر شما با توجه به وضعیت بازار سرمایه می‌توان گفت که بازار سهام در سال‌جاری رقابت را به بازارهای موازی خواهد باخت؟
بازار سرمایه رقابت را به بازارهای دیگر نباخته بلکه رقابت را به وزیر اقتصاد و وزرای ضعیف حوزه اقتصادی دولت باخته است که با اقتصاد دستوری، عدم برنامه‌ریزی و به طور کلی عدم پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد و ادامه تحریم‌ها اجازه نمی‌دهند که این بازار به مسیر اصلی خود بازگردد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :