سکوت در برابر تحقیر توریست‌های ایرانی
جهان‌صنعت نیوز: این اتفاق که در سال‌های اخیر بارها و بارها رخ داده است این سئوال را مطرح می‌کند که وظایف سفرا و وزارت امور خارجه کشور در برابر زیرپا گذاشتن شخصیت و حقوق مسافران ایرانی چیست؟ اساسا چرا ما به عنوان کشوری که در منطقه دارای آمار بالای مسافران خروجی هستیم نباید از مسئولان کشورهای هدف گردشگری مسافران خود به میزان ارز تزریقی به کشورشان درخواست برخورد مناسب و ارائه خدمات مشابه با اتباع دیگر کشورهای داشته باشیم؟
آخرین اتفاق در برخورد نامناسب با مسافران ایرانی پنجم مرداد ماه امسال در مسکو رخ داد. جایی که مسافران ایرانی پرواز ماهان با وجود داشتن مدارک و ویزاهای معتبر از سفارت روسیه در تهران پس از ورود به فرودگاه مسکو با شرایط شبه بازداشت، توقیف گذرنامه‌ها، بازجویی‌های غیر متعارف و رفتار توهین‌آمیز ماموران فرودگاه ونوکووا روسیه ، ۵ ساعت جهنمی را تجربه کردند.
به گفته شاهدان، مسافران این پرواز که در میان آن‌ها افراد مسن و کودک نیز وجود داشت در سالن ترانزیت فرودگاه و در مقابل مسافران خارجی و داخلی ورودی دیگر به این فرودگاه ساعت‌ها تحت شدیدترین تدابیر امنیتی، بدون هیچ دلیل و بهانه‌ای محبوس شدند .
مسافران می‌گویند، ماموران فرودگاه مسکو، هنگام بررسی پاسپورت مسافران ایرانی، به صورت کاملا برنامه‌ریزی شده بدون هیچ دلیل یا اشکالی در مدارک مسافر و گردشگران ایرانی، گذرنامه اکثر آن‌ها را توقیف و مسافران را به سالنی محصور فرستادند و بعد از رفتارهایی تحقیر آمیز مقابل دیدگان دیگر مسافران از کشورهای مختلف، به صورت تک تک از آن‌ها بازجویی کردند
مسافران می‌گویند: سوالات خشن بازجویان شامل دلایل سفر، این‌که چرا با خانواده هستید؟ چرا تنها هستید؟ شغل آنان، محل سکونت افراد در ایران، سوابق سفرهای قبلی آنان به روسیه یا دیگر کشورهای جهان، میزان پول همراه آنان، دلایل داشتن حجاب یا نداشتن حجاب و نظایر آن بوده است.
به گفته برخی از این مسافران از اعضای یک خانواده ۴ نفری که با یک ویزای مشخص و واحد به مسکو آمده بودند یک یا دو نفر بدون مشکل از گیت عبور کرده بودند ولی گذرنامه دو نفر دیگر توقیف و خودشان هم به سالن بازجویی فرستاده شدند و باقیمانده خانواده تا اخرین ساعات روز از سرنوشت آنان بی‌خبر بودند.
مسافران بازداشتی ایرانی در تمام این ساعات بدون دسترسی به آب و غذا و بدون هیچ توضیح و عذر خواهی با بدرفتاری ماموران فرودگاه مسکو روبرو شدند.
شنیده‌های ما حاکی است چنین رفتاری با مسافران ایرانی در فرودگاه مسکو بارها و بارها صورت گرفته است ولی مسئولان ایرانی تاکنون هیچ واکنشی از خود نشان نداده‌اند.
اگرچه پس از انتشار این خبر در رسانه‌های ایران، سفارت ایران در مسکو در اطلاعیه‌ای تازه به شهروندان ایرانی متقاضی سفر به روسیه توصیه‌هایی را ارائه کرد و از اعتراض تهران به مقامات روسیه در مورد نحوه برخورد با شهروندان ایرانی در یکی از فرودگاه‌های مسکو خبر داد.
تائید اقدام روس‌ها
اما مهمترین نکته در اطلاعیه سفارت ایران در روسیه آن است که به مسافران ایرانی هشدار داده شده است که طبق قوانین روسیه، صدور ویزا برای شهروندان دیگر کشور‌ها به معنای ایجاد حق ورود به خاک روسیه نیست و روسیه این حق را برای خود محفوظ می‌دارد تا مانع از ورود آن دسته از افرادی شود که یا مدارک ناقصی دارند و یا مظنون به استفاده از خاک روسیه جهت مهاجرت هستند. نکته‌ای که شاید لازم باشد پیش از آغاز سفر به روسیه مسافران ایرانی از آن مطلع باشند.
در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است: سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو با نظرداشت این واقعیت که رفتار مذکور با برخی از شهروندان ایرانی در یکی از فرودگاه‌های مسکو غیر قابل پذیرش بوده، ضمن انجام ملاقات‌های متعدد با مقامات مختلف روسیه در وزارت امور خارجه این کشور و دیگر نهاد‌های ذیربط و با ارسال چندین یادداشت اعتراض آمیز، مراتب اعتراض و گله مندی خود را اعلام کرده و همواره تاکید کرده است که باید احترام شهروندان ایرانی حفظ شده و حقوقی از آنان ضایع نشود.
با این وجود موضوع ضرورت حفظ حقوق و شئون شهروندان ایرانی همچنان در دستور کار این سفارت و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و امیدواریم پیگیری‌های کنونی با مساعدت سازمان‌های ذیربط روسیه نتیجه خواهد داد و در آینده شاهد تکرار مشکلات مذکور نخواهیم بود.
این واکنش نه چندان جدی سفارت ایران در روسیه اما از سوی مسئولان وزارت امور خارجه ادامه نیافت. همان اتفاقی که در موارد دیگر نیز شاهد بوده‌ایم.
تجربه‌های دردناک در کشورهای دیگر
ماجرای برخورد با مسافران ایرانی اعم از تجار و مسافران عادی موضوعی است که در سال‌های اخیر بارها و بارها اتفاق افتاده است. یکی از مهمترین این اتفاقات مربوط به کشور گرجستان است. برخوردی که بحدی ناشایست بود که حتی واکنش نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی را به همراه داشت.
در آن زمان ولی داداشی، عضو هیات رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ در صحن علنی مجلس از برخورد نامناسب با شهروندان ایرانی در فرودگاه تفلیس گرجستان انتقاد کرد؛ نماینده مردم آستارا در این رابطه گفت: متاسفانه زنان ایرانی را به بهانه بازرسی در ملاء عام عریان کرده‌اند که شاهدان عینی در این باره وجود دارد.
صحبت‌های داداشی سریعا به تفلیس رسید و موجب شد آن روزها که محمدجواد ظریف در این کشور حضور داشت در دیدار با نخست وزیر گرجستان مسئله را پیگیری کند و وی ضمن ابراز تعجب از شنیدن موضوع حرمت نگذاشتن به شئونات زنان مسلمان در گرجستان گفت: دستور خواهم داد، این موضوع زود بررسی شود.
اما بعد از این ماجرا‌ها شاهدان عینی که از گرجستان به ایران بازگشتند گفتند که هنگام خروج از فرودگاه تفلیس از زنان خواسته می‌شود شال و مانتو بلند دکمه‌دار که برای مقامات محلی گرجی در فرودگاه این کشور حکم بارانی و شال گردن دارد را درآورده و روی دستگاه ایکس‌ری قرار دهند. هواپیمایی قشم ایر نیز در اطلاعیه‌ای از تمام چارترکننده‌ها و آژانس‌های مسافرتی خواست تا مسافران را نسبت به شرایط سخت‌گیرانه‌ی پذیرش در مسیر تهران – تفلیس، آگاه کنند.
در نهایت نیز خبر بدرفتاری با ایرانیان در مرزهای گرجستان و نارضایتی مردم کار را به جایی رساند که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های داخلی از مسافران ایرانی بخواهد تا اطلاع ثانوی از سفر به تفلیس خودداری کنند.
درست مانند همین موضوع‌گیری اخیر سفارت ایران در روسیه که بیش از آن‌که نسبت به بدرفتاری ماموران فرودگاه مسکو اشاره داشته باشد، از مسافران ایرانی خواسته شده است که برای ورود به این کشور چندان خواسته زیادی نداشته باشند.
بدرفتاری با گردشگران ایرانی در ترکیه و هنگ کنگ
کشور ترکیه رکورد بدرفتاری با ایرانیان را داراست. یکی از مهمترین موارد از این بدرفتار‌ها خبری بود که نشان می‌داد نیروهای مرزبانی آن کشور در مرزهای گوربولاغ گردشگران ایرانی را که برای سفر نوروزی به آن کشور در صف دریافت روادید ایستاده بودند، با باتوم کتک زدند.
چهار سال پیش خبری منتشر شد که نشان می داد هنگ کنگ اجازه ورود به مسافران ایرانی بدون داشتن ویزای خاص را نمی‌دهد. هنگ‌کنگ شرایط خاصی برای دارندگان گذرنامه ایرانی درنظر گرفته است. براساس اسناد موجود، اتباع ایرانی از تاریخ بیست و سوم فروردین‌ماه سال ۹۶، برای ورود به فرودگاه هنگ‌کنگ نیاز به اخذ ویزای ترانزیت دارند. در این دستورالعمل که از سوی هنگ‌کنگ اعلام شده، تنها اتباع ایران، افغانستان، کره‌شمالی و سودان ملزم به رعایت این دستورالعمل هستند.
هنگ‌کنگی‌ها در چین حتی مسافران ایرانی را که به‌صورت هوایی وارد این منطقه از چین می‌شوند و قصد عبور از مرزهای آبی را دارند به همراه دریانوردان دارای گذرنامه ایرانی ملزم به دریافت ویزای ترانزیت می‌کنند.
با وجود انتشار فیلم‌هایی از کتک‌زدن ایرانی‌ها در ترکیه، آن زمان متولیان گردشگری مدعی شدند که در دیدار با طرف‌های ترک، اعتراض بخش گردشگری ایران را به این رفتارها منعکس کرده‌اند و وزارت خارجه نیز مراتب اعتراض خود را به دولت ترکیه اعلام کرد.
این اعتراض‌ها اگرچه منجر به عذرخواهی مقامات ترکیه از ایران شد و خبر اخراج مأمور خاطی مرز گوربولاغ نیز در رسانه‌ها منتشر شد، اما چندی بعد فیلم دیگری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد مأمور ترکیه‌ای یک شهروند ایرانی را درحالی‌که خانواده‌اش نیز حضور دارند، کتک می‌زند.
واکنش مردم و تحریم سفر به گرجستان
بی توجهی و عدم برخورد جدی مسئولان امور خارجه با موضوع بدرفتاری با مسافران ایرانی، باعث شد تا مسافران ایرانی خود دست به کار شوند و در نتیجه پروازهای گرجستان همزمان با تشدید بدرفتاری این کشور با مسافران ایرانی، خالی شود.
خبرگزاری ایسنا در این باره به نقل از یکی از کارگزاران اصلی گرجستان نوشت: پروازهای گرجستان پس از بازگرداندن تعداد زیادی از اتباع ایرانی، همچنان برقرار است اما تقاضا کمتر شده. البته این روزها تعداد کمتری بازگردانده شده‌اند.
حرمت‌الله رفیعی ـ رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ نیز در این باره گفت: این بی‌احترامی استمرار دارد و دولت گرجستان نیز توضیحی برای آن نداده است، به‌زعم ما واکنش دولت ایران هم تا کنون جدی نبوده است. واکنش‌هایی نشان داده شده و پیگیری‌هایی شده است اما وقتی بازگرداندن ایرانی‌ها همچنان ادامه دارد، پس برخورد جدی هنوز نشده است.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
