چک لیست استراتژی های انعطاف پذیری برای جهان بعد از پاندمیک

محمد هادی موقعی * فروپاشی تقاضا، تغییرات قانونی، گسستگی زنجیره عرضه، بیکاری، بحران اقتصادی و افزایش نا اطمینانی از جمله چالش های سهمگین پاندمی به شمار می روند. طرف دیگر این بحران، فعالیت های بهداشتی و بشردوستانه است که مسیر آن با مسیر کسب و کارها در تعارض است. تنها راه چاره این است که شرکت ها از هم اکنون راهی برای بازپروری و بهبودی خود بیافرینند.

پرسش های زیر می توانند شرکت را در تدوین استراتژی های انعطاف پذیری بازگشت سالم از بحران کمک کنند:

• در طول بحران و بعد از بحران جایگاه شما کجاست؟

شرکت در اکوسیستم کسب و کار خود چه جایگاهی دارد؟ سنجه هایی برای تعیین این جایگاه در طول بحران باید مد نظر قرار گیرند. آیا فعالیت شرکت به دلیل بحران پاندمی تعطیل می شود؟ در صورت تعطیلی، آیا بعد از بحران قابل راه اندازی دوباره خواهد بود؟ آیا در صورت راه اندازی مجدد، بازار قبل از بحران را به دست خواهید آورد؟ آیا ورشکست خواهید شد؟ آیا رهبری بازار دوباره از آن شرکت خواهد شد؟

پاسخ به پرسش های بالا منجر به “تعیین جایگاه” می شود و نیاز به داشتن اطلاعات و داده های دقیقی است تا بتوان مبنای یک استراتژی برای بقا قرار داد. ذره ای اشتباه در این برآوردها شما را کیلومترها از هدف دور می کند. چگونه اطمینان حاصل میکنید که بعد از بحران باقی نخواهید ماند و یا خواهید ماند؟ باز هم کافی نیست؛ زیرا باید برآورد کنید آیا به بازار قبلی باز خواهید گشت؟

بسیاری از شرکت ها از خود می پرسند: آیا بعد از بحران بیماری خواهیم بود؟ این شرکت ها در حوزه های مختلف کار می کنند و بر اساس نوع کسب و کار خود نگرانی هایشان نیز متفاوت است. کسب و کارهای مسافرتی، هتل داری و اقامتی، برگزاری کنفرانس ها و مراسم از انواع کسب و کارهای نگران هستند. در مقابل بسیاری از کسب و کارهایی هستند که در فضای بحران برای خود مسیر رشد را پیش بینی می کنند. مثل فروشندگان لوازم دورکاری و تجهیزات و اثایه خانه – شرکت Home Office ، شرکت های خدمات اینترنتی و کسب و کارهای ارسال کالا.

به یک پاسخ رسیدیم. شرکت ها در انعطاف پذیری با هم متفاوتند. اکنون برای تهیه تابلو و نقشه انعطاف پذیری و استراتژی بعد از بحران آماده می شوید.

• برنامه شرکت برای خروج سالم از بحران چیست؟

اولین پرسش در این مرحله این است که از خود سوال کنید: آیا بعد از این بحران می توانید به کسب و کار قبلی خود برگردید؟ برای برگشتن به وضعیت قبلی چه اقداماتی را به ترتیب باید انجام دهید؟ خروج سالم از بحران بدین معناست که حداقل به شرایط قبل برگردید. همانند یک مسئول کارگزینی که از یک تصادف رانندگی نجات می یابد و فقط با یک شکستگی مختصر در پای خود به محل کار باز می گردد و می تواند به کار رئیس کارگزینی ادامه دهد. اگراین فرد به جای رئیس کارگزینی، گارسون یک رستوران بود، آیا می توانست با شکستگی پا به کار قبلی خود ادامه دهد؟ پس کمترین آسیب دیدگی از بحران می تواند حداقل ما را به کار قبلی بازگرداند.

• آیا فرهنگ و هویت شرکت تغییر خواهد کرد؟

چشم انداز معنایش این است که شرکت، جهان و خودش را چگونه می بیند؟ احتمال این که فرهنگ و هویت شرکت بعد از پاندمی تغییر کند زیاد است. یک بحران می تواند روحیه کار جمعی و استقامت را افزایش دهد. یا این که می تواند بی اعتمادی و تفرقه بین افراد را افزایش دهد. آیا بحران، کارکنان را ازهم دور و یا به هم نزدیک کرده است؟ اکنون باید دید چشم انداز شرکت دستخوش چه میزان تغییر شده است؟ فرهنگ شرکت تا چه حد با بحران کنار آمده است؟ پاسخ به این پرسش ها به شما می گوید که در پایان بحران پاندمی چه وضعی خواهید داشت؟

• چه اقدامات و برنامه هایی برای راه اندازی وهماهنگی های بعد از بحران نیاز دارید؟

پاسخ به پرسش بالا مجموعه اقدامات و امکانات شما را برای مقابله با بحران را مشخص می کند. چالش این است که اولویت ها و خلاقیت های مورد نیاز برای اثبات هویت شرکت در آینده کدامند؟ در این جا برخی مدیران ارشد، افراد کلیدی، واحدهای تخصصی و همانند این ها در کانون توجه قرار می گیرند. مثلا واحد فن آوری اطلاعات، جایگاه ویژه ای در این چالش دارد. شاید با خلاقیت های جدید بتوانید با دسترسی به منابع مهم و کلیدی واکنش استراتژیک خود را در این نبرد پایان دهید.

• چقدر آمادگی دارید تا برنامه های طرح ریزی شده و اقدامات را برای نجات و بقا انجام دهید؟

واژه کلیدی در اینجا آمادگی است. در نهایت باید آمادگی شرکت را ارزیابی کنید. واقعا می توانید با چالش های بحران روبرو شوید؟ بخصوص این که بخشی از کسب و کار شما باید دورکاری کند. سازمان ها از نظر فردی، تیمی، سازمانی و ملی تفاوت های زیادی دارند. همین تفاوت هاست که تعیین کننده موفقیت یا عدم موفقیت در طول بحران و بعد از آن است.

در این یادداشت با ۵ پرسش راهبردی و پرسش های زیرگروه آن ها برای ترسیم راه آینده کسب و کار در بحران پاندمی و بعد از آن آشنا شدید. همین پنج پرسش توانایی طراحی های لازم را به شما می دهند. این پرسش ها کاربردی اند و باید بر اساس توان اجرایی و آمادگی واقعی سازمانی شما پاسخ داده شوند و به نوعی چک لیست انعطاف پذیری پاندمی به شمار می روند.

کووید – ۱۹ تاثیر شگرف و غیر قابل باوری بر جهان گذاشته و هنوز آثار بد و وحشتناک آن نمایان نشده است. شرکت ها باید امروز اقدام کنند تا در آینده از بحران سالم بیرون بیایند.

بهبودی شرکت ها بهبودی جهان است و این نگاهی تازه در چشم انداز کسب وکار خواهد بود. اگر این نگاه حاکم شود انعطاف پذیری افزایش خواهد یافت.

اخبار برگزیدهیادداشت