xtrim

ایران و آمریکا روی گسل کرونا

دکتر صلاح‌الدین هرسنی *  اگرچه این اظهارات ترامپ لااقل در شرایط فعلی بیشتر رنگ و بوی تبلیغاتی و انتخاباتی دارد اما می‌تواند این‌گونه تفسیر شود که آمریکا در شرایط کنونی قصد ادامه رفتار‌های ایذایی و سیاست آزار در قبال ایران را ندارد. در واقع ترامپ با این اعلام آمادگی تلاش دارد از ظرفیت‌های کرونا پلی برای مناسبات دیپلماتیک در رابطه با ایران و در نتیجه پربار شدن کارنامه سیاست خارجی خود بسازد.
 
به عبارت دیگر بحران کرونا را می‌توان بهانه‌ای برای نزدیک‌تر شدن ایران و آمریکا دانست. در واقع کرونا سطح ظاهری و روبنایی ماجراست و میل مذاکره و تفاهم سطح درونی و زیربنایی آن است و در این بین ترامپ می‌کوشد به طرق مختلف، همه ابزار‌ها را برای نزدیکی به ایران بهانه و امتحان کند. به این ترتیب می‌توان گفت که میل به مذاکره از سوی آمریکا با ایران منتفی نیست و با اعلام آمادگی ترامپ بابت کمک به ایران در حل بحران کرونا، توپ مذاکره بار دیگر در زمین ایران قرار گرفته است.

در شرایط حاضر مساله اصلی نه سمت و سو‌های سیاست حمایتی ترامپ در قبال ایران برای حل بحران کرونا، بلکه مساله مهم نحوه مواجهه ایران با چنین فرصت‌هایی است که ترامپ آن را برای ایران فراهم کرده است به این معنی که آیا ایران از ظرفیت‌های کرونا فرصت‌سازی و از آن مانند پلی برای روابط دیپلماتیک خود با آمریکا استفاده می‌کند یا همچون گذشته فرصت‌سوزی را بر فرصت‌سازی ترجیح می‌دهد؟ در این ارتباط باید گفت که ایران نیز با توجه به شرایط فعلی خود و با توجه به گرفتاری در تب کرونا، باید فرصت‌سازی را بر هر گونه فرصت‌سوزی ترجیح دهد.

البته بروز و ظهور برخی از شواهد و نشانه‌ها در رفتار‌های بین‌المللی ایران نشان می‌دهد که ایران بی‌میل نیست که بخواهد از بحران کرونا هر چند نه برای عادی شدن و حتی ترک خوردن یخ روابط خود با آمریکا، بلکه از ادامه آزار و ایذای واشنگتن در قبال خود جلوگیری کند. به نظر می‌رسد اگر ایران بتواند از رهگذر کرونا از تداوم سیاست‌های ایذایی آمریکا جلوگیری کند، چنین راهبردی عین عقلانیت است و این رفتار ایران در قبال آمریکا و ترامپ نباید سیاسی و با تفسیر‌های مضیق روبه‌رو شود.

واقعیت آن است که اوضاع اقتصادی در ایران بسیار ناامید‌کننده است و بحران کرونا نیز می‌تواند این وضعیت را سخت و بغرنج‌تر کند. حال دلیلی که بیش از همه فرصت‌ساز بودن بحران کرونا برای ایران را توجیه می‌کند، مخاطراتی است که کرونا برای ایران ایجاد کرده است، چراکه حمایت‌های دولت در ایران برای حل بحران کرونا در حد انتظار نیست، تاب‌آوری مردم ایران هم در خانه ماندن کاهش یافته است، از یارانه‌های کرونایی خبری نیست، کرونا نیز همچنان در کمین است و به جهت عدم رعایت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی یا همان هوشمند دولت، قربانی می‌گیرد، مشاغل و کسب و کار نیز بدون رعایت پروتکل بهداشتی از سر گرفته شده است، چین نیز به عنوان متهم ردیف اول شیوع کرونا حاضر به پرداخت غرامت به ایران نیست و حتی آمریکا بابت اعطای وام پنج میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول ممانعت و جلوگیری می‌کند. تحت این شرایط هیچ نیازی به تداوم تنش در پساکرونا که عصر همکاری‌های بین‌المللی است، نیست و ایران باید با در نظر گرفتن شرایط فعلی خود، از ظرفیت‌های کرونا برای بهبود وضعیت خود استفاده کند.

opal

*کارشناس مسائل بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com

اخبار برگزیدهیادداشت
شناسه : 101719
لینک کوتاه :