اما و اگرهای تخلفات مالیاتی

سیاوش غیبی‌پور* بنابراین این همان قانونی است که سال گذشته از سوی سازمان مالیاتی برای تصویب به مجلس فرستاده شد. با این تفاوت که سهم طلافروشان از مالیات بر ارزش‌افزوده محسوس‌تر شده است. به موجب این قانون، مالیات ۹ درصدی از این پس اجرت طلافروشان را هدف قرار می‌دهد.

از سوی دیگر و براساس ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم، سازمان مالیاتی باید به تقاضای ارسالی یک بدهکار مالیاتی یا یک مودی مالیاتی ظرف مدت یک ماه، به صورت کتبی پاسخ دهد. به این ترتیب، نحوه پاسخ‌گویی به تقاضای مودیان برخلاف سنوات گذشته، کتبی شده است. همچنین مطابق این قانون، مادامی که رای مالیاتی در خصوص یک مودی در هیات حل اختلاف قطعی شود، دادستان انتظامی مالیاتی نسبت به رای صادره حق اعتراض دارد و می‌تواند نسبت به اعتراض خود به شورا شکایت کند تا شبهات شکل‌گرفته در خصوص تبانی یا تخلفات ماموران مالیاتی را برطرف کند.

همچنین این قانون، کیفیت تخلفات اعضای هیات ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم که به منظور رفع اختلاف شکل گرفته است را نیز مشخص می‌سازد. به این معنی که اگر قاضی متخلف باشد دادستان انتظامی مالیاتی باید گزارش مربوطه را به مرجع خود ارسال کند. در صورتی که نماینده بند ۳، یعنی اعضای تشکل‌های صنفی دچار تخلف شده باشند، دادستان انتظامی مالیاتی باید پرونده تخلف شکل‌گرفته را به دادستان انتظامی عمومی، یعنی دادگستری ارسال کند. همچنین در صورتی که مامور مالیاتی دچار تخلف شده باشد، پرونده تخلف از طریق دادستان انتظامی به مرکز تخلفات اداری و مراجع مربوط به آن ارسال می‌شود.

ماده ۲۳۸ در زیرمجموعه قانون مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرد که اصلاحیه آن در قانون مالیات بر ارزش‌افزوده اعمال شده است. به طور کلی، مفهوم ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم این است: زمانی که برگ تشخیص مالیات به مودی مالیاتی اعلام شد، مودی بر سر دوراهی موافقت یا مخالفت با آن قرار می‌گیرد. در صورتی که مودی به برگ تشخیص ارائه شده اعتراض کند، این اعتراض به ممیز مالیاتی ارائه داده می‌شود. رییس سازمان مالیاتی باید ظرف مدت یک ماه براساس درخواست ارسالی از سوی مودی نسبت به تعدیل یا عدم تعدیل مالیات وی اظهارنظر کند. در مالیات بر ارزش‌افزوده برگ مطالبه‌ای تقدیم شخص می‌شود و وی می‌تواند متناسب با آن، اعتراض خود را به رییس سازمان مالیاتی ارائه دهد.

همچون قانون مالیات‌های مستقیم، رییس امور مالیاتی باید ظرف مدت یک ماه کتبا اعلام کند که آیا مالیات مطالبه شده کم خواهد شد یا خیر. در صورتی که رای رییس سازمان مالیاتی نسبت به این موضوع منفی باشد، پرونده به هیات حل اختلاف ارسال می‌شود‌. آنچه در خصوص قوانین مالیات بر ارزش‌افزوده مهم به نظر می‌رسد، نحوه اجرای آن است. در صورتی که موارد احتیاطی در این خصوص و کیفیت اجرای آن در نظر آورده شود، می‌توان این قانون را مطابق با نیازها و اولویت‌های تولیدکننده دانست. به هر میزان که زمان اجرای این قانون طولانی‌تر شود به همان اندازه کیفیت اجرای آن نیز دچار اشکال می‌شود. در صورتی که رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی به موقع باشد، دسترسی به اطلاعات باعث می‌شود خروجی برگ مطالبه به واقعیت نزدیک‌تر باشد. اما اگر دسترسی‌ها طولانی شود باید در صحت برگه مطالبات مودیان شک کرد.

* کارشناس مالیاتی