محمدتقی راشت نیا۱۲:۳۸ | دوشنبه، ۵ خرداد ۱۳۹۹

عید پاکی

ابراهیم صادقی فر * عید فطر ، یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است. عیدی که درباره آن احادیث متعددی به رشته تحریر درآمده و روزی است که خداوند به پاس یک ماه روزه داری و میهمانی خالصانه بندگانش، وعده داده که اجر و پاداش مخصوص به آنان عطا می کند زیرا جشن تولد فطرت است، فطرتی که انسانها را از غبارها و زنگارها پاک کرده و به زیباترین شکل، جلوه گر می شود.

معنای اصطلاحی عید را می توان آن روزی دانست که در آن قوم و ملتی به موهبتی نائل شده باشند و این معنا ، سنتی بشری است که برای بزرگداشت آن موهبت مهم و سرنوشت‌ساز هرسال تکرار می شود.

در آیه شریفه ۱۱۴ از سوره مبارکه مائده نیز واژه عید نسبت به روز نزول مائده آسمانی که موهبتی ویژه از ناحیه خداوند متعال به عیسی (علیه السلام) و پیروانش بود اطلاق شده‌ است:

«اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَهً مِنَ السَّماءِ تَکُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا

خداوندا ! فرو فرست بر ما خوانی از آسمان تا برای همه ما از اولین و آخرین عیدی باشد.

به عبارت بهتر، فلسفه نزول مائده آسمانی، اطمینان قلب و زدودن وسوسه های نفسانی و تقرب بیشتر به ساحت الهی است.

در روایاتی که از اهل‌بیت (علیهم السلام) وارده شده نیز واژه عید به مواردی اطلاق گردیده که انسان به مرتبتی از کمال یا تقرب الهی نائل آمده باشد. سخن معروف حضرت امیرالمؤمنین که فرمود: «کُلَّ یَوْمٍ لَا أَعْصِی اللَّهَ فِیهِ فَهُوَ عِید، هر روزی که در آن معصیت الهی انجام نشود روز عید است.» ناظر بر این معناست.
و عید فطر، عید دلهایی است که در والاترین ماه، خود را از پلیدی ها و آلودگی ها نگاه داشته و نگاه خالصانه را به سوی معبود برده اند.

مولای دلها امیرالمومنین علی علیه السلام در یکی از خطبه‌ها درباره عید فطر چنین فرمود:
ای بندگان خدا ! بدانید نزدیک‌ترین و کمترین چیز که برای مردان و زنان روزه‌گیر فراهم است، این است که فرشته‌ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می‌دهد که ای بندگان خدا ! بر شما مژده باد که گناهان گذشته شما آمرزیده شد و بنگرید که در آینده چگونه خواهید بود.

و در جای دیگر می فرماید:
«تخففوا ، تلحقوا ، سبکبال باشید تا (به مقصد) برسید.»
زیرا قرار گرفتن در مسیر حق تعالی، با بارگران و تعلقات دنیوی سازگار نیست. خداوند متعال نیز می فرماید: «قد افلح من تزکی وذکر اسم ربه فصلی، همانا رستگار شد کسی که خود را تزکیه و پاک کرد و آنکه نام پروردگارش را یاد نموده و سپس نماز خواند .» و یکی از مصادیق این آیه، عید فطر است. عیدی که روزه داران واقعی، خود را از آلایش زندگی، پالوده و از تعلقات دنیوی رهیده اند.

عارف دلداه میرزا جوادآقا ملکی تبریزی درباره عید فطر آورده است: «عید فطر روزی است که خداوند آن را از میان دیگر روزها برگزیده و ویژه هدیه بخشیدن و جایزه دادن به بندگان خویش ساخته و آنان را اجازه داده است تا در این روز نزد حضرت او گرد آیند و بر خوان کرم او بنشینند و ادب بندگی بجای آرند، چشم امید به درگاه او دوزند و از خطاهای خویش پوزش خواهند، نیازهای خویش به نزد او آرند و آرزوهای خویش از او خواهند و نیز آنان را وعده و مژده داده است که هر نیازی به او آرند، بر آورده و بیش از آنچه چشم دارند به آنان ببخشند و از مهربانی و بنده نوازی، بخشایش و کارسازی در حق آنان روا دارد که گمان نیز نمی برند.»