فرصت یا تهدید؟
به گزارش جهان صنعت نیوز: در غیر این صورت، مدیریت این سهام در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری دولتی قرار خواهد داشت و سود معاملات آن به حساب آنها واریز می‌شود. در همین حال به تازگی این امکان فراهم شده تا تمامی دارندگان سهام عدالت (اعم از مدیریت مستقیم یا غیرمستقیم) بتوانند ۳۰ درصد از سهام خود را به فروش برسانند. گفته می‌شود ارزش روز سهام عدالت با احتساب ارزش تمامی نمادهای آن به سه میلیون و ۷۰۰ هزار میلیارد ریال می‌رسد که با توجه به حجم بازار سرمایه ایران رقم بزرگی محسوب می‌شود.
اکنون این سوال کلیدی مطرح است که آزادسازی معاملات ۳۰ درصد از این سبد بزرگ و ورود آن به بازار سهام، چه تاثیری بر روند صعودی شاخص خواهد گذاشت؟ با توجه به اینکه ارزش معاملات روزانه بازار سرمایه کشور در حال حاضر بین ۱۰ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان در نوسان است، آیا ورود ۳۰ درصد از این رقم سه میلیون و ۷۰۰ هزار میلیارد تومانی به بازار، تهدید است یا فرصت؟
براساس آنچه تا‌کنون اعلام شده، افراد می‌توانند با مراجعه به شعب بانک‌هایی که شماره شبای آن را برای دریافت سود در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند، فرم فروش وکالتی ۳۰ درصد از سهام خود را پر کنند و حداکثر تا ۴۸ ساعت بعد، وجه حاصل از فروش این قسمت از سهام عدالت خود را دریافت کنند. در همین حال مشمولانی که کد معاملاتی دارند برای فروش ۳۰ درصد سهام عدالت خود نیازی به مراجعه به بانک ندارند و از طریق کد بورسی خود می‌توانند این بخش از سهام عدالت خود را به فروش برسانند. اما یکی از چالش‌های اصلی این شیوه از آزادسازی معاملات در همین نکته نوع مدیریت سهام است.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که از ۴۶ میلیون نفر مشمولان سهام عدالت که در قید حیات هستند تنها ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر روش مدیریت مستقیم سهام را انتخاب کرده‌اند و تمایل دارند که با کد بورسی شخصی خود اقدام به معامله کنند. در نتیجه اختیار معاملات ۳۰ درصدی باقی سهامداران در صورت تمایل آنها به فروش سهام خود، در اختیار بانک‌ها قرار خواهد گرفت که به نوعی مجددا تحت مدیریت غیر خواهد بود. اما اکنون که بازار سرمایه روزهای پرنوسانی را از سر می‌گذراند و با افت‌و‌خیزهای بسیاری روبه‌رو بوده است، برخی فعالان بازار، ورود سهام عدالت به بورس را- حتی اگر تنها ۳۰ درصد آن قابل معامله باشد- نوعی خطر محسوب می‌کنند. از همین رو برخی روش‌ها برای کنترل شتاب معاملات این سهام در نظر گرفته شده است. در این میان اما برخی صاحب نظران نیز ارزش سبد سهام عدالت را بیش از آنچه اعلام شده تخمین می‌زنند البته می‌گویند که آنچه در دست مردم قرار دارد کمتر از رقم اعلامی ارزش سبد سهام عدالت است.
ارزش سهام عدالت ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است
اگرچه بازار سرمایه در حال رشد است و فعالان بازار امیدوارند با تعمیق این بازار، راه برای ورود شرکت‌های بیشتر و سرمایه‌های افزون‌تر باز شود اما با این حال گفته می‌شود این بازار هنوز ظرفیت پذیرش حجم معاملاتی تمامی سهم‌های سبد سهام عدالت را نخواهد داشت. یک کارشناس بازار سرمایه در همین باره با بیان اینکه برآوردها نشان می‌دهد ارزش روز سبد سهام عدالت رقمی میان ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد ریال است، به «جهان‌صنعت» می‌گوید: با فرض عدد ۴۰۰ هزار میلیارد تومان برای ارزش سبد سهام عدالت، چند نکته در اینجا حائزاهمیت است.
علیرضا کدیور بیان می‌کند: نکته اول اینکه در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد ۵۰ درصد از آن مبلغ یک میلیون تومانی که افراد باید برای خرید سهام عدالت پرداخت می‌کردند به دو دهک جامعه بخشیده شد و قرار شد مابقی آن هم طی ۱۰ سال از محل سودی که شرکت‌های سبد سهام عدالت حاصل می‌کردند به صورت اقساط پرداخت شود تا در نهایت مالکیت آن تکمیل و سهام آزاد شود. او می‌افزاید: سازمان خصوصی‌سازی در یکی دو سال گذشته یک فراخوان داد مبنی بر اینکه هر کسی (غیر از آن دو دهک که مالک کل سهام خود شده بودند) مایل است تمام سهام را تحت تملک خود داشته باشد، مابقی پول را هم واریز کند تا کل سهام برای او آزاد شود اما ظاهرا بخش کمی از مردم از این فرصت استفاده کردند. پس عملا آنچه ما درباره ارزش سهام عدالت می‌بینیم، ۴۰۰ هزار میلیارد تومان نیست بلکه عددی حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است که ارزش کل سهامی خواهد بود که آزاد شده است؛ زیرا در نتیجه عدم استقبال مردم از واریز مابقی هزینه خرید سهام عدالت، بخش عمده آن آزاد نشده و به خود دولت بازگشته است.
ظرفیت اندک بازار برای معاملات
کدیور در ادامه تصریح می‌کند: نکته دوم اینکه از همین میزان ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم اگر قرار باشد ۳۰ درصد آن برای معامله آزاد شود، حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان آزاد شده است که با توجه به بازار سهام ایران، این هم عدد بزرگی است و قابلیت جذب آن دست‌کم در حال حاضر در بازار سرمایه وجود ندارد. او تاکید می‌کند: ظاهرا سازمان خصوصی‌سازی یا یک سری اشخاص حقوقی فعال در بازار مانند صندوق‌ها پیشنهادهایی داده‌اند مبنی بر اینکه این ۳۰ درصد سهامی که قرار است در مرحله اول آزاد شود، تجمیع شود و اینها در واقع یا به صورت نقد و اقساط فروخته شود یا به شیوه‌هایی مشابه معامله شوند. زیرا فعلا امکان فروش صرفا از این طریق خواهد بود که افراد به یک بانک اختیار دهند و آن بانک طبق اقرارنامه‌ای که از آنها اخذ می‌کند، در هر زمان و با هر شرایطی که صلاح بداند سهام را عرضه کند. این کارشناس اضافه می‌کند: در این صورت عملا امکان عرضه سهام از طرف دارندگان سهام عدالت الان وجود نخواهد داشت و به نوعی در اختیار بانک‌ها خواهد بود که احتمالا آنها هم باید با یک هماهنگی و سنجش شرایط، اقدام به عرضه سهام کنند. کدیور در پاسخ به سوال «جهان‌صنعت» مبنی بر اینکه آیا این روش برای جلوگیری از سرریزشدن بازار سرمایه انجام می‌شود، می‌گوید: بله؛ دقیقا همین است؛ الان قرار نیست اتفاقی در بازار سهام بیفتد و ما شاهد یک موج عظیم عرضه باشیم؛ فعلا مکانیسمی که دیده شده این است. او خاطرنشان می‌کند: در نتیجه به نظر من آن تهدیدی که شاید بسیاری افراد در بازار تصور می‌کنند که ما از فردا یک سیل عرضه خواهیم داشت، فعلا نمی‌تواند با این مکانیسمی که دولت برای فروش سهام دیده است، اتفاق بیفتد.
عرضه یکجا اتفاق نمی‌افتد
این کارشناس بازار سرمایه همچنین در پاسخ به این سوال که فروش این سهام چه تاثیری روی ارزش نمادهای سبد آن خواهد داشت، اظهار می‌کند: طبیعتا اگر قرار باشد عرضه سهام در هر کدام از این نمادها صورت بگیرد با توجه به اینکه گفتم مجموع این سهامی که احتمالا عرضه خواهد شد حدود ۳۰ درصد سهام است و این عدد بسیار بزرگی است، امکان جذب آن در بازار سرمایه فعلا وجود ندارد؛ اگر چه این اتفاق نمی‌افتد، اما اگر هم بنا شود که یکجا عرضه شود طبعا باعث می‌شود که ما شاهد افت قیمت سهام این شرکت‌ها باشیم. اما تاکید می‌کنم فعلا این اتفاق نخواهد افتاد.
کدیور در ادامه ابراز می‌کند: در حال حاضر افرادی که دارنده سهام عدالت هستند تقریبا حدود ۱۰ سال است که این سهام را در تملک خود دارند اما تا امروز هم امکان فروش سهام خود را نداشته‌اند و فقط در دو سه سال اخیر عدد کمی سود دریافت کرده‌اند. اما هیچ عایدی دیگری از محل این سهام نداشته‌اند. او بیان می‌کند: از این به بعد هم با توجه به اینکه هم سازمان بورس، هم دولت و هم وزارت اقتصاد می‌دانند که اگر این سیل عرضه بخواهد اتفاق بیفتد، بازار سهام تحت تاثیر قرار می‌گیرد، فعلا مکانیسم‌های محدود‌کننده را اجرا می‌کنند که مردم نتوانند یکجا و یکدفعه سهام خود را عرضه کنند. در نتیجه الان شاید اتفاق خاصی برای دارندگان سهام عدالت نیفتد. کدیور در پایان یادآور می‌شود: به تدریج اگر عرضه این سهام به صورت مدیریت شده انجام شود، می‌تواند باعث شود که بازار خیلی هم دچار افت نشود و از سوی دیگر نیز سهامداران آن به تدریج به یک بخشی از پولی که از محل فروش این سهام کسب می‌شود، دست یابند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :