سهم ۲۰ درصدی فام از گندله‌سازی کشور
محمد وحید شیخ‌زاده * بر همین اساس تاکنون سه میلیارد تن منابع سنگ‌آهن قابل استحصال در کشور به عنوان ماده اولیه مورد نیاز برای صنایع فولاد شناسایی شده است که تا ۲۰ سال آینده می‌تواند نیاز کشور را تامین کند. همچنین دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۰ به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های توسعه‌ای کشور در دستور کار قرار گرفته است. اما برای این منظور، باید اقدامات اساسی در حوزه تولید گندله و کنسانتره سنگ‌آهن به منظور تامین نیاز واحدهای فولادی انجام شود. چرا که در شرایط فعلی تولید فولاد اگرچه با افزایش دو برابری نسبت به دولت قبل به ۲۸ میلیون تن رسیده است اما با هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هنوز فاصله قابل توجهی دارد.
از این رو بومی‌سازی دانش و تکنولوژی گندله‌سازی در کشور از سوی برخی شرکت‌های مهندسی در حوزه اجرا همچون فکور صنعت تهران مورد توجه قرار گرفته است تا به این ترتیب حتی در شرایط سخت تحریم نیز بتوان نسبت به طراحی کارخانه و همچنین نصب و راه‌اندازی تجهیزات در آن اقدامات لازم را انجام داد تا به دنبال آن علاوه بر تامین نیاز گندله کشور، بتوان در حوزه اشتغالزایی و کمک به مناطق محروم کشور نیز گام برداشت.
بر همین اساس منطقه سنگان در استان خراسان‌رضوی و در مرز افغانستان با برخورداری ۳۰ درصد از ذخیره سنگ‌آهن کشور مورد توجه شرکت‌های مهندسی مطرح در حوزه نصب و راه‌اندازی در این زمینه قرار گرفته است. به طوری که با مشارکت فام سنگان یعنی شرکت‌های (فکور صنعت- آسفالت طوس- ماشین‌سازی ویژه)، در سال جاری ۵/۱۲ میلیون تن گندله به شرکت‌های فولادی کشور تحویل داده خواهد شد. به این ترتیب شاهد افتتاح کارخانه گندله‌سازی توسعه فراگیر سناباد با ظرفیت تولید ۵/۲ میلیون تن گندله بودیم. این در حالی است که تا شهریور ماه امسال کارخانه آسفالت طوس با افتتاح یک کارخانه ۵ میلیون تنی گندله‌سازی در گوهرزمین و همچنین فکور صنعت با افتتاح یک کارخانه ۵ میلیون تنی گندله‌سازی در سه چاهون در حوالی شهر بافق یزد، ۱۰ میلیون تن دیگر از نیاز گندله کشور را تامین خواهند کرد که در حوزه اشتغالزایی نیز نقش قابل توجهی خواهد داشت. به عنوان مثال گندله‌سازی سناباد با حدود ۲ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری، برای ۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در منطقه خواف شغل ایجاد می‌کند. نکته قابل توجه اینکه در زمینه تامین نیاز زنجیره فولاد نیز نقش اساسی دارد.
از نکته‌های اساسی پروژه ۵/۲ میلیون تنی گندله‌سازی سنگان این است که ال سی یا همان اعتبار اسنادی آن در مهرماه ۹۴ باز شده و پس از چهار سال و نیم به ظرفیت
۱۱۰ درصدی تولید رسیده است. این کارخانه که منابع مالی آن از طریق شرکت NFC چین تامین شده است، با روش روتاری کیلن که دارای کوره دوار است کار گندله‌سازی را انجام می‌دهد و مزیت آن این است که تکنولوژی و دانش فنی آن کاملا بومی است و توسط فکور صنعت اجرایی شده است. اگرچه شرکت NETC چین به عنوان یکی از پیشتازان تکنولوژی گندله‌سازی در بخش‌هایی از تکنولوژی این کارخانه سهیم بوده است اما کار طراحی، مهندسی و تکنولوژی این کارخانه از سوی مهندسان ایرانی انجام شده است. در واقع طراحی این کارخانه نه تنها بسیار ویژه است بلکه دارای دسترسی‌های مناسب است. همچنین جزو معدود پروژه‌هایی است که ظرف مدت یک ماه، از ظرفیت نامی خود فراتر رفته است. این در حالی است که معمولا در پروژه‌های دیگر حدود شش ماه تا یک سال زمان لازم است تا تولید به ظرفیت مورد نظر برسد.
از دیگر مشخصات این پروژه که با همکاری شرکت مهندسی فکورصنعت تهران و همچنین آسفالت طوس اجرایی شده، این است که بسیاری از تجهیزات این کارخانه از جمله میکسر و نسوز‌های ویژه آن از آلمان و درست در زمان تحریم خریداری شده است. به عبارت دیگر این کارخانه تلفیقی از تجهیزات حساس اروپایی با سهم ۲۰ درصدی و تجهیزات اروپایی – چینی با سهم ۳۰ درصدی و همچنین سهم ۵۰ درصدی ساخت کارخانه در ایران است که همانطور که گفته شد، با همت متخصصان ایرانی به مرحله اجرا رسیده است.
نکته قابل توجه اینکه با مشارکت فام اقدامات توسعه‌ای دیگری نیز از جمله پروژه انتقال آب خلیج‌فارس در نقاط مختلف کشور در دست اجراست. در واقع با همراهی این سه شرکت پیمانکاری یعنی فکور صنعت، آسفالت طوس و ماشین‌سازی ویژه که تخصص قایل توجهی در حوزه اجرا و احداث دارند، پروژه‌های بزرگی در کشور انجام خواهد شد که بسیاری از آنها در حوزه تولید گندله و کنسانتره سنگ‌آهن است. به این ترتیب تنها در سال جاری نیاز ۵/۱۲ میلیون تنی گندله کشور از طریق همین شرکت‌ها تامین خواهد شد که نشان می‌دهد این سه شرکت با تولید ۵/۱۲ میلیون تن گندله از ۵۴ میلیون تن گندله مورد نیاز کشور، سهم ۲۰ درصدی را در تولید گندله ایفا می‌کنند. آنچه نباید فراموش کرد این است که با مشارکت فام تاکنون حدود ۷۰ کارخانه کنستانتره کشور طراحی و راه‌اندازی شده که نقش جدی در توسعه زنجیره فولاد ایفا کرده است. در حوزه گندله‌سازی نیز حدود ۴۰ درصد از کارخانه‌های کشور توسعه پیدا کرده است. بنابراین بر اساس آنچه گفته شد، می‌توان گفت که با مشارکت شرکت‌های تخصصی و دانش‌بنیان در حوزه مهندسی، اقدامات بسیار خوبی در حوزه بومی‌سازی دانش و تکنولوژی گندله‌سازی انجام شده است که به طور حتم ایران را به دستیابی تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نزدیک‌تر خواهد کرد.
* مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت تهران
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :