سیاست‌های مالی خدایان زر و زور
پروفسور مجتبی صدریا * میزهای چسبیده بهم یک رستورانی که فقط صبحانه سرو می‌کند و در یکی از میادین معروف تهران قرار دارد که املت‌هایش را فقط در شمال فرانسه می‌توان خورد باعث شد که با میز کناریمان که خانم و آقای هندی بودند صحبت آغاز کنیم.
مردی با نگاهی بسیار تیزبین و همسرش که با مهربانی مواظب وی بود جز دیپلمات‌های هندی در تهران بودند.
صحبت این آقا خیلی دیپلماتیک نبود، بعد از صحبت‌های کوتاهی که موجبات آشنایی شد گفت: “مشکلات ایران و هند شباهت‌های زیادی دارند و جالب اینجاست که هر دو تحت فشارهای صندوق بین المللی پول و بانک جهانی مجبور هستند سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی را به اجرا گذارند که نه خواست خودشان است و نه مورد پذیرش هر یک از این جوامع، دولت هند نیز در سال دوهزاروبیست مجبور شده است از طریق فروش سهام و یا خصوصی سازی سی میلیارد دلاری که کسر بودجه‌ی فعلی‌اش است و علت اساسی آن کُند شدن زندگی اقتصادی در جامعه است را جبران نماید البته این را هم بگویم که فکر می‌کنم اپوزیسیون در هندوستان با این برنامه موافقت نکند و بخش خصوصی نیز با برخورد دوگانه‌اش آنجایی که بهره‌مند از توانایی‌های مالی جدید دولت می‌شود همراهی نماید ولی آنجایی که برنامه‌های دولت بتواند منجر به فشارهایی به بخش خصوصی شود مقاومت نماید، در نظر بگیریم که کسر بودجه امسال دولت ۸/۳ درصد تولید ناخالص ملی است این میزان کسر بودجه با پیش بینی ۵/۳ درصد که تا ماه آوریل داشتیم فشار جدیدی به دولت وارد می‌کند به خصوص اگر در نظر بگیریم که کسر بودجه واقعی نزدیک به ۵/۴ درصد جی دی پی است، حالا بهتر می‌شود درک کرد چرا دولت می‌خواهد هواپیماهای ایرایندیا را بفروشد یا سهام شرکت بیمه زندگی هند را با عجله در بورس ارائه دهد ولی این ابتکارات یقینا مقاومت برخواهند انگیخت هم از جانب احزاب اپوزیسیون و هم از درون حزب آقای نارندرا مودی (نخست وزیر) یک راه حل دیگری هم که سیاست گذاران دهلی نو در فکر عملی کردن آن هستند مالیات بردرآمد است که از ثروتمندان بزرگ هند که هم در داخل و هم در خارج از کشور با فعالیت‌هایشان درآمد سازی می‌کنند از طریق محاسبه‌ی درآمد کل آنها مالیات دریافت کنند .” وقتی صحبتش به اینجا رسید به وی گفتم:” تنها بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نیستند که چنین پیشنهاداتی را می‌دهند، اطاق تفکرهایی که عمدتا در واشنگتن هستند نظیر اطاق فکر جنوب آسیا و یا اطاق فکر یورازی و یا پژوهشگاه‌هایی وابسته به بانک‌های اچ دی اف سی همه به بهانه‌ی مخالفت با اختلافات طبقاتی رشد یابنده سیاست‌های مالی ضد آن بخش از سرمایه داری مثلا هند را که می‌تواند توانایی یک اقتصاد مستقل را شکل دهند تضعیف نمایند این همسویی‌ها بین نهادهای چند جانبه بین‌المللی و اطاق فکرهای واشنگتن مرکز، مساله جدی و بزرگی است که باید به آن اندیشید و چاره یافت.”
ماشین سفارت که از مدتی پیش در خیابان منتظرشان بود برای چندین بار با ادب بوق زد و این دوستان تازه آشنا خداحافظی کردند.
وقتی می رفتند بهم قول ملاقات مجدد دادیم و وقتی رفتند به این فکر می‌کردم برای مردم عادی دنیا از برزیل تا هند کدام خطرناک تر است؟
هیاهوی زیاد تحریم‌ها یا صدای آرام کارشناسان و متخصصینی که وظیفه دارند اهداف آن تحریم‌ها را در اطاق فکرهایشان تنظیم کنند.
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :
