دست از پرداخت یارانه بردارید
جمشید عدالتیان‌شهریاری * چنین طرحی دست دولت را در تخصیص بی‌رویه ارز ترجیحی می‌بند، اما این موضوع به معنای برچیده شدن بساط رانت و فساد نیست، چه آنکه با تقلیل دادن منابع دولت برای تخصیص ارز ارزان نیز مساله وجود نرخ‌های چندگانه ارزی حل نمی‌شود و گروه‌های قدرت می‌توانند از راه‌های مختلف از مابه‌التفاوت این ارزهای ترجیحی با ارزهای بازار آزاد بهره‌مند شوند. یکی از راه‌حل‌هایی که در کنار سایر راه‌حل‌های نمایندگان به چشم می‌خورد پرداخت یارانه به خانوارها برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به آنهاست.
اما سوال این است که دولت تا کجا می‌تواند با پرداخت یارانه به مردم از آنها حمایت کند؟ تجربه نشان داده حمایت‌های یارانه‌ای دولت به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی نمی‌تواند قدرت خرید خانوارها را حفظ کند، به طوری که تحت تاثیر دیگر پیامدهای اقتصادی همچون افزایش دوباره قیمت ارز و کسری بودجه دولت قرار می‌گیرد و کارکرد اصلی خود در حفظ قدرت خرید مردم را از دست می‌دهد.
به نظر می‌رسد گام‌هایی که دولت برمی‌دارد هیچ‌گاه با نتایج مثبتی همراه نبوده است. شاید باید پیش از اجرای این طرح از خودمان بپرسیم که چنین گام‌هایی قرار است ما را به کدام مقصد برساند؟ آیا منجر به بهبود بهره‌وری و رشد اقتصادی می‌شود یا افزایش چالش‌ها و بی‌ثباتی‌های اقتصادی؟ شاید یکی از نتایج مشخص چنین طرحی افزایش شدید نرخ ارز، شکل‌گیری بازار سیاه و افزایش سوءاستفاده‌های احتمالی از مسیرهای جدید باشد.
از آنجا که هیچ برنامه‌ریزی کلان بلندمدتی وجود ندارد که به ما بگوید در ۱۰ سال آینده کجا ایستاده‌ایم و چه مسائلی را از نظر گذرانده‌ایم، چگونه می‌توان این طرح را راه‌حل مناسب و بلندمدتی برای خروج از بن‌بست‌های اقتصادی دانست؟ بدیهی است طرح‌های اینچنینی تنها مُسکن‌هایی موقتی هستند و نمی‌توانند اقتصاد را به مقصد مشخصی در آینده برسانند. به نظر می‌رسد که ما نیازمند یک برنامه‌ریزی ۱۰ ساله و بلندمدت هستیم تا بتوانیم به جایی برسیم که چالش‌های اقتصادی را کنترل کنیم. بنابراین تا زمانی که ارز تک‌نرخی نشود و یک جامعه کاملا رقابتی و آزاد از نظر اقتصادی تشکیل نشود، نمی‌توان بر مشکلات و چالش‌های پیش‌آمده فائق آمد.
* عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :