در چارچوب احترام انتقاد کنیم
به گزارش جهان صنعت نیوز: بدیهی است که سوال و استیضاح حق وکلای ملت است و اتفاقا از آنان انتظار می‌رود که در راستای وظایف نمایندگی و البته وعده‌های انتخاباتی خود فکر چاره‌ای برای حل مشکلات فعلی کنند و اگر مسببی هست، او را بازخواست کنند. رویه فعلی در مجلس یازدهم اما شائبه سیاسی‌کاری و حرکت بر مدار رفتارهای پوپولیستی دارد. رفتار نمایندگان، نوع بیان و داشتن یا نداشتن راهکار و پیشنهاد برای حل مشکل همان چیزی است که شائبه یادشده را تقویت کرده و به قول رامین مهمان‌پرست ، فعال سیاسی و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه، مرز بین وظایف نمایندگی و رفتارهای پوپولیستی است. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگوی «جهان صنعت نیوز» با اوست.
* حضور آقای ظریف در جلسه علنی دیروز با تنش‌هایی همراه بود که مسبوق به سابقه هم بوده است. به نظر شما این نوع برخورد با وزیر امور خارجه در مجلس چه تاثیری بر وجهه بین‌المللی او دارد و آیا انجام وظایف وزیر را با موانعی مواجه می‌کند؟
بحث سیاست خارجی موضوع بسیار حساس و مهم است و همه باید به هم کمک کنند تا ما بتوانیم با کسانی که مخالف این کشور و نظام هستند قوی‌تر و متحدتر برخورد کنیم. ممکن است نمایندگان محترم مجلس انتقادات جدی داشته باشند، رویکردها را اشتباه بدانند یا پیشنهاداتی برای بهتر شدن وضعیت کشور و نوع ارتباط با کشورهای دیگر داشته باشند. اما شاید شکل همفکری و طرح انتقاد و نوع بیان آنان بتواند به رویه جدیدی تبدیل شود تا همه از آن استفاده کنند و انتقادات جنبه سازنده پیدا کند و ما بتوانیم چهره قوی‌تری در عرصه بین‌المللی داشته باشیم.
البته در همه جای دنیا اینکه مجلس با دولت دیدگاه متفاوتی داشته باشد مرسوم است. در همه جای دنیا احزاب رقیب انتقاد می‌کنند و بعضا هم خیلی شدید و تند انتقاد می‌کنند اما ما هر چقدر بتوانیم در چارچوب‌های احترام اشکالات موجود را مطرح کنیم و پیشنهادات جایگزین ارائه دهیم، کار ما قوی‌تر خواهد بود.
* انتقاد احزاب رقیب در همه جا مرسوم است اما در ایران وزیر امور خارجه و دیگر اعضای دولت یک حزب خاص را نمایندگی نمی‌کنند. وزیر امور خارجه در ایران همان‌طور که خود آقای ظریف هم دیروز تاکید کرد مجری سیاست‌های کلان کشور در عرصه خارجی است. بر این اساس این همه نقد و این نوع برخورد با ایشان طبیعی است؟
درست است که وزارت امور خارجه جناحی عمل نمی‌کند، دنبال منافع ملی است و مجری سیاست‌های کلان خارجی است که توسط مقامات ارشد کشور طراحی و تصویب می‌شود اما جریانات سیاسی وقتی در هر دولتی روی کار می‌آیند، افراد نزدیک به خود را به کار می‌گیرند. همان‌طور که در کشورهای دیگر نیز احزاب رقیب وزرای خارجه‌ای دارند که گرایش سیاسی آنان به حزب حاکم نزدیک است. اصل رقابت داشتن در سیاست نه‌تنها بد نیست بلکه فوایدی هم دارد به شرط آنکه طوری همدیگر را نقد و پیشنهاد کنیم که منجر به پیشرفت کشور شود. به اصطلاح پیشنهادات و انتقادات باید بر مبنای منافع ملی ارائه شود.
* شما در مجلس یازدهم و عملکرد حدودا یک ماهه آن این رویه یعنی بیان انتقادات سازنده را مشاهده می‌کنید؟
شرایط کشور به لحاظ مشکلات اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم، شرایط سختی است و افقی هم که از دید مردم و نمایندگان آنان دیده می‌شود، باعث نگرانی اینها شده است. طبیعتا نمایندگان مجلس به عنوان نمایندگان مردم از این وضعیت ناراحت و به دنبال ایجاد تغییر هستند اما به هر جهت برای این کار نیاز به یک همفکری ملی و سراسری داریم. همه نخبگان کشور در دولت، مجلس و جناح‌های مختلف باید کنار هم بنشینند و دست به یک کار بزرگ بزنند تا ریشه مشکلاتی که سبب وضعیت سخت اقتصادی فعلی شده را شناسایی و رفع کنند. من فکر می‌کنم که مجلس جدید هم با توجه به اینکه خیلی از نمایندگان آن برای بار اول انتخاب شده‌اند، ممکن است در اوایل کار در طرح و بیان مشکلات به نحوی که مطلوب همه است، عمل نکرده باشد اما امیدواریم که به مرور و با کسب تجربه بیشتر سوالات و انتقادات و نوع بیان مطالب به نحوی باشد که کمک کند.
* به طرح سوال اشاره کردید، اتفاقا مجلس به دنبال طرح سوال از رییس‌جمهور و وزیر نفت است. در بیرون مجلس حتی زمزمه استیضاح رییس‌جمهور شنیده می‌شود. به نظر شما این سوالات در راستای همین هدف مورد اشاره شماست یا در راستای رقابت سیاسی با جریان حامی دولت است؟
وقتی وضعیت اقتصادی به نقطه‌ای می‌رسد که احساس می‌شود کنترل از دست دولت خارج شده- جدا از اینکه این حرف درست است یا نه و تصویری که از وضعیت اقتصادی وجود دارد افزایش نرخ ارز، تورم، کاهش ارزش پول ملی و… است- نگرانی جدی برای مردم و نمایندگان آنان ایجاد می‌شود. این نمایندگان وظیفه و حق قانونی خود می‌دانند که از مسوولان کشور سوال کنند. تا اینجای کار بر اساس حقوق قانونی مجلس است. نکته‌ای که باید در نظر گرفت اما این است که نقد مسوولان اجرایی و طرح مسائل و سوال کردن‌ها باید به نحوی باشد که بتواند برای کشور دستاورد داشته باشد. ما باید روی این قسمت کار کنیم و بدانیم که انتقاد به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید در کنار آن پیشنهادات حساب‌شده و دقیق برای اصلاحات لازم را ارائه کرد.
* با توجه به اینکه دولت در سال آخر فعالیت خود قرار دارد، این حجم از سوال کردن و انتقادات تند می‌تواند نتیجه ملموسی برای مردم داشته باشد؟ به هر حال دولت مستقر فرصت زیادی برای تغییر وضعیت ندارد.
ممکن است تغییرات اساسی که نمایندگان مجلس انتظار دارند در این فاصله زمانی اتفاق نیفتد اما نمی‌توان گفت که در طول این سال به وظایف قانونی خود عمل نکنند. به هر صورت دولت تا سال آینده روی کار است و وظیفه دارد که عملکرد مثبتی در جهت اجرای طرح‌های مصوب دارد. وظیفه مجلس هم این است که به دولت کمک کند، نظارت کند، نقد کند و پیشنهاد دهد. عملکردها باید بر اساس حقوق تعریف شده قوه مجریه و مقننه باشد اما انتظار اینکه در فرصت باقی مانده تغییر چشمگیری ایجاد شود خیلی درست نیست.
* با این منطق که دولت فرصت کافی برای تغییرات لازم را ندارد، سوال از رییس‌جمهور در این مقطع زمانی موضوعیت دارد؟
به هرحال اینها نمایندگان مردم هستند، می‌خواهند مشکلات را ریشه‌یابی کنند. مردم هم انتظار دارند که دولت منتخب آنان و مجلس منتخب آنان به خواسته‌هایشان توجه کرده، مشکلات آنان را ببینند و در شرایط سخت اقدامی در راستای رفع مشکلات انجام دهد. به نظرم اصل سوال کردن و خواستن از مسوولان اجرایی برای اینکه نسبت به وضعیت سخت امروز چاره‌اندیشی کنند اشکالی ندارد. همان‌طور که گفتم نوع بیان کردن مسائل است که اهمیت دارد.
* برخی معتقدند که مجلس یازدهم مشغول رفتارهای پوپولیستی است و با علم به اینکه تغییر جدی رخ نخواهد داد درصدد خودنمایی است. به نظر شما مرز انجام وظایف قانونی نمایندگی و این‌گونه رفتارها کجاست؟ و چطور قابل تشخیص است؟
یک وظیفه قانونی و چارچوبی وجود دارد که نمی‌توان آن را محدود کرد بنابراین اصل سوال کردن و نقد کردن پذیرفته است اما مرز مورد نظر شما همان شکل بیان و محتوای مسائل مطرح شده است. در واقع نیت این است که بتوانیم از طریق نظارت جدی و سوال کردن به مسوولینی که شاید در برخی زمینه‌ها عملکرد قابل قبولی ندارند به یک همفکری و همراهی برای حل مشکلات برسیم.
* به عنوان سوال آخر بفرمایید که با توجه به نوع بیان و رفتار نمایندگان مجلس یازدهم در یک ماهه گذشته، سوالات مطرح و خواستن وزرا را در جهت انجام وظیفه نمایندگی ارزیابی می‌کنید یا رقابت‌های جناحی؟
دو نکته مطرح است. یک مساله موضوعاتی که است که طرح و پیگیری می‌شود که به نظر می‌رسد بر اساس وضعیت کنونی کشور که گرانی و کاهش ارزش پول ملی مردم را به شدت تحت فشار گذاشته است، کاملا طبیعی به نظر می‌رسد. اما درباره اینکه هدف خاصی مد نظر است یا خیر نمی‌توانیم قضاوت کنیم مگر اینکه در نوع بیان و همراه بودن طرح‌های پیشنهادی جایگزین فضایی را ببینیم که تلقی شود غیر از طرح مشکلات برای حل آن هم قدمی برداشته می‌شود.
* سوال من که جوابش را نگرفتم همین بود. برداشت شما از نوع بیان نمایندگان مجلس یازدهم چیست؟ جلسه دیروز را مثال بزنیم. نوع برخورد با آقای ظریف را در راستای وظایف نمایندگی می‌دانید یا رقابت جناحی و سیاسی؟
فکر می‌کنم در حدی که باید پاسخ شما را دادم. ما نمی‌توانیم وظیفه نمایندگی را از آنان سلب کنیم اما یک نماینده وقتی می‌تواند تاثیر مثبت بگذارد که انتقادات خود را به شیوه و در مسیر درست و همراه با راه‌حل‌های مناسب در یک جو آرام و منطقی که وحدت و انسجام کشور در آن دیده شود، بیان کند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی
لینک کوتاه :