موزه‌های کشور از راهنما بی‌نیاز می‌شوند
به گزارش جهان صنعت نیوز: یکی از نقدهایی که همواره در خصوص نحوه اداره موزه‌های کشور وجود داشته این مساله بوده که موزه‌های ایران بیشتر شبیه انباری مملو از آثار تاریخی هستند که اطلاعات مدون و مشخصی در خصوص گذشته و چرایی ساخت آثار تاریخی و طراحی آنها را ارائه نمی‌دهند.
از سوی دیگر عموما مشاهده می‌شود که راهنماهای موزه‌ها نیز هنگام ورود بازدیدکننده حتی زحمت بلند شدن از روی صندلی را هم به خود نمی‌دهند و بازدیدکننده ناچار است با خواندن اطلاعات جسته‌گریخته و ناکافی که در کنار هر اثر وجود دارد حدسیاتی در خصوص تاریخچه و چند و چون یک اثر تاریخی را تصور کند.
این اطلاعات نوشته شده در کنار آثار تاریخی شاید در خصوص کاربری اثر و دوره‌ای که ساخته شده اطلاعات اندکی را ارائه دهد اما فاقد اطلاعات مشخص و تدوین‌شده در مورد نمادها و نشانه‌های به کار رفته در اثر است. مثلا بازدیدکننده شاید هیچ‌گاه متوجه نشود که به کار رفتن ۱۲ گلبرگ روی گلی که روی یک گلدان حک شده نشان‌دهنده ۱۲ ماه سال است و ریشه در اعتقادات گذشتگان ما داشته است. طبیعی است که هدف از ایجاد موزه‌ها انتقال حقایق ارزشمند در خصوص تاریخ، فرهنگ و هویت یک ملت است والا ذات وجود چند اثر گلی و سفالی در یک موزه ارزشمند نیست.
جهت اطلاع از اقداماتی که وزارت میراث برای انتقال مفاهیم آثار و اشیای تاریخی موزه‌ها، به بازدیدکنندگان موزه‌های کشور انجام می‌دهد و نیز جهت اطلاع از اقداماتی که موزه‌های کشور جهت آگاه‌سازی و در زمینه‌های پژوهشی و تاریخی انجام می‌دهند با محمدرضا کارگر مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی و تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت‌وگویی انجام دادیم.
وی معتقد است که درهای موزه‌های کشور برای انجام پژوهش به روی تمام پژوهشگران باز است و در خصوص ضعف عملکرد راهنماهای موزه‌ها در توضیح و تشریح تاریخ و نمادهای به کار رفته در آثار نیز می‌گوید با توجه به زیرنویس‌های اشیا، الکترونیکی شدن توضیحات آثار و همچنین وجود کتابخانه در کنار موزه‌ها، موزه‌های کشور به نوعی از داشتن راهنما بی‌نیاز شده‌اند.
این مقام مسوول همچنین معتقد است در هیچ جای دنیا مرسوم نیست که موزه‌ها نشریه‌ای داشته باشند و به ارائه اطلاعات در خصوص نتایج پژوهش‌ها در خصوص آثار موزه بپردازند.
مشروح گفت‌وگوی چالشی «جهان صنعت نیوز» با محمدرضا کارگر مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی و تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در پی می‌آید.
* به طور معمول به این شکل است که روی آثار تاریخی که در موزه‌های جهان وجود دارد پژوهش‌های مستمری انجام می‌شود و نتایج آن نیز به شکل مستمر منتشر می‌شود. آیا در موزه‌های کشور ما نیز چنین پژوهش‌هایی صورت گرفته و نتایج آن منتشر می‌شود؟
تمام پژوهشگران کشور و دانشجویانی که در رده‌های کارشناسی ارشد و دکترا پایان‌نامه دارند و همچنین پژوهشگران پژوهشگاه ایران فرهنگ و دیگر پژوهشگران در دیگر حوزه‌ها می‌توانند همیشه برای پژوهش روی آثار تاریخی مراجعه کنند. همچنین موزه‌داران نیز برای برگزاری نمایشگاه‌ها و نیز برای مقالات و سمینارها کارهای پژوهشی خود را روی آثار انجام می‌دهند.
*آیا هر موزه کشور به صورت مستمر و مداوم نشریه‌ای برای خود دارد که نتایج بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته در خصوص آثار موجود در موزه را منتشر کند؟
داشتن نشریه دارای ضوابط و قوانینی است و باید خود موزه‌داران این پژوهش‌ها را انجام دهند در حالی که ما بیشتر دنبال آن هستیم که پژوهش را برای فضای بیرون آماده کنیم. همچنین نشریه داشتن امری جاری و ساری و یک رویه در موزه‌های دنیا نیست.
* نقدی که خیلی از پژوهشگران تاریخ و کارشناسان حوزه موزه‌داری وارد می‌کنند آن است که موزه‌های ما تبدیل به انباری از آثار تاریخی شده‌اند که کار پژوهشی و تحقیقی در خصوص آنها انجام نشده و بازدیدکنندگان در جریان تحقیقات قرار نمی‌گیرند. پاسخ شما به این نقد چیست؟
این یکی از سوالات نخ‌نما‌شده‌ای است که مطرح می‌کنند اما پرسش من این است که کدام پژوهشگر به موزه‌ها مراجعه کرده و پاسخی دریافت نکرده است.
*جدا از مشکلاتی که برای پژوهشگران وجود دارد مردم نیز هر روز شاهد این مساله هستند که هنگام ورود به موزه‌ها توضیحات دقیقی از سوی راهنماهای موزه‌ها در مورد تاریخ و مفاهیم آثار دریافت نمی‌کنند و حتی در مواردی راهنمای موزه حتی حاضر نیست برای ارائه توضیح به بازدیدکننده از روی صندلی خود بلند شود.
بحث راهنماها یک موضوع است اما به هر صورت موزه‌ها بروشور و کاتالوگ داشته و زیرنویس برای آثار دارند و اخیرا هم به راهنماهای الکترونیکی مجهز شده‌اند و به این ترتیب از بحث راهنما بی‌نیاز می‌شوند. همچنین بازدیدکنندگان با توجه به میزان علاقه و وقتی که دارند می‌توانند در خصوص آثار تحقیق کنند.
خیلی از موزه‌های ما دارای کتابخانه هستند و بازدیدکنندگان می‌توانند برای مطالعات بیشتر به کتابخانه مراجعه کنند. پژوهشگر یا هر فردی اگر سوال یا پرسشی داشته باشد مطمئن باشید که موزه‌ها در خدمت آنها هستند. در این رابطه بخشنامه‌های متعدد داده شده و حقوق پژوهشگران به طور کامل دیده شده است.
*گفته می‌شود که در انبار موزه‌های کشور (برای مثال در موزه ایران باستان) تعداد زیادی اشیای تاریخی وجود دارد که یا کمتر دیده شده یا حتی اصلا دیده نشده‌اند. آیا این آثار به نمایش درمی‌آیند و برنامه‌ای برای نمایش آنها وجود دارد؟
در حال حاضر آثاری در داخل موزه لوور وجود دارد که ۱۰۰ یا ۲۰۰ سال است که به نمایش درنیامده است. در موزه ملی ایران نیز بالغ بر ۳۰۰ هزار شیء وجود دارد که ممکن است الان سه هزار اثر آن در معرض دید بازدیدکنندگان باشد. بنابراین خیلی از این آثار به نمایش درنمی‌آید. مثلا وقتی شما یک سکه اردشیر اول را به نمایش می‌گذارید ممکن است هزار سکه مربوط به دوره اردشیر اول داشته باشید. طبیعتا این موارد به نمایش درنمی‌آید چرا که مشابه همان اثر است یا ممکن است از دوره‌ای ۱۰ اثر سفالی به نمایش گذاشته شود اما بقیه سفال‌ها تقریبا مشابه همان‌هایی است که به نمایش درآمده است و خیلی تفاوتی وجود ندارد که لازم باشد تمام موارد به نمایش گذاشته شود.
با این وجود بخشی از اشیای موزه (در فواصل زمانی) عوض می‌شوند و بخشی از اشیا نیز در قالب نمایشگاه‌ها و موارد مشابه به نمایش درمی‌آیند.
*آیا در صورتی که پژوهشگران بخواهند، امکان بازدید از این اشیا را دارند؟ ساز‌و‌کار ارائه درخواست برای بازدید از اشیایی که در معرض نمایش عمومی موزه‌ها نیست به چه شکل است؟
همیشه پژوهشگرها می‌توانند از این اشیای تاریخی بازدید کنند. برای این کار اگر وابسته به موسسه‌ای هستند باید نامه‌ای از آن موسسه بیاورند و اگر هم در دانشگاه دانشجو هستند باید از دانشگاه خود نامه بگیرند. اگر هم پژوهشگر مستقل هستند و به صورت شخصی فعالیت می‌کنند باید خودشان شخصا تقاضا دهند.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهخواندنیلینک کوتاه :
