موج گسترده آموزش تاراج اشیای باستانی در فضای مجازی
به گزارش جهان صنعت نیوز: هفته گذشته برگزاری تور برای آموزش روش‌های گنج‌یابی در اصفهان با حواشی زیادی همراه شد و اعتراض برخی از باستان‌شناسان کشور را در پی داشت.
تبلیغ و آموزش برای تاراج اموال باستانی اما فقط محدود به اصفهان و مورد اخیر نیست بلکه با یک جست‌وجوی اینترنتی ساده با انبوهی از محتواهای ایجادشده در خصوص روش‌های گنج‌یابی و دفینه‌یابی برخورد می‌کنید.
در مواردی حتی برخی افراد سودجو با ساخت اپلیکیشن‌های موبایلی و آموزش روش‌های پیدا کردن گنج سعی در ترغیب افراد به حفاری به امید پیدا کردن دفینه دارند.
فروش بسته‌های ویژه گنج‌یابی که شامل کتاب الکترونیکی و آموزش‌های چگونگی پیدا کردن آثار تاریخی و چگونگی دستیابی و شناخت آثار دفن شده در کنار قبرهای قدیمی است از جمله دیگر اقداماتی است که برخی افراد منفعت‌طلب با هدف کسب درآمد در حال تبلیغ آن بر بستر فضای مجازی هستند.
با وجود شکل‌گیری موج گسترده در فضای مجازی برای ترغیب و آموزش افراد برای یافتن آثار تاریخی و دفینه‌ها، اما هماهنگی لازمی که باید بین مسوولان وزارت میراث، پلیس فتا و سایر مسوولان مرتبط شکل بگیرد ایجاد نشده و همچنان شاهد تبلیغ هویدای آموزش روش‌های تاراج آثار تاریخی و باستانی کشور در فضای آنلاین هستیم. در سایه این کم‌توجهی، راه افتادن کاروان گنج‌یابی در اصفهان نیز امری دور از ذهن نبوده و کاملا قابل انتظار است.
آموزش گنج‌یابی در اصفهان با برگزاری کارناوال
اگرچه همواره برخی افراد سودجو به طمع یافتن آثار باستانی دل به صحرا و بیابان زده و به امید تاراج اموال باستانی روزها و ماه‌ها در دل بیابان حفاری می‌کرده و می‌کنند اما آنچه باعث شد به یکباره توجه‌ها به موضوع گنج‌یابی و تبعات منفی آن جلب شود برگزاری تور گنج‌یابی در اصفهان بود.
ماجرا از آنجا آغاز شد که فردی که مدعی بود باستان‌شناس است گروهی در فضای مجازی تشکیل داده و فیلم‌های آموزشی در خصوص گنج‌یابی و باستان‌شناسی منتشر کرد.
کمی بعد وی در یک فراخوان از تمامی طرفداران خود در فضای مجازی خواست در روزهای مشخص به نیک‌آباد در نزدیکی شهر اصفهان بروند. آن‌طور که فیلم‌های منتشر شده در صفحه مجازی این فرد نشان می‌دهد و براساس ادعای خودش ۵۴۰ نفر با ۱۴۰ خودرو در این کلاس آموزش گنج‌یابی شرکت کرده‌اند.
او که نام مستعار خود را «پوآرو» گذاشته حالا تحت پیگرد یگان حفاظت از میراث فرهنگی قرار گرفته است چرا که بسیاری از باستان‌شناسان با دیدن این فیلم از یگان حفاظت میراث فرهنگی انتقاد کرده‌اند.
به تازگی هم سردار سرتیپ دوم امیر رحمت‌الهی فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی کشور از صدور احکام سنگین قضایی برای برگزارکنندگان کاروان آموزش میدانی گنج‌یابی خبر است. این مقام مسوول همچنین با هشدار به حفاران غیرمجاز و افراد سودجو گفته: یگان حفاظت میراث‌فرهنگی در سراسر کشور تمام تحرکات و فعالیت‌های حفاران غیرمجاز را رصد می‌کند و با توجه به همکاری بسیار خوب قوه قضاییه با این یگان، با افراد سودجو و حفاران غیرمجاز به شدت برخورد می‌شود.
با وجود این هشدارهای مطرح‌شده اما رصد فضای مجازی حاکی از فروش و یا ارائه رایگان تعداد زیادی کتاب الکترونیکی و اپلیکیشن است که به صورت جزء به جزء چگونگی یافتن و شناسایی اشیای باستانی و کار با گنج‌یاب را به کاربران آموزش می‌دهد.
حجم گسترده محتوای آموزش گنج‌یابی در فضای مجازی
برای دسترسی به آموزش‌ها و محتوای مرتبط با گنج‌یابی فقط چند کلیک و یک جست‌وجوی ساده اینترنتی در گوگل لازم است. در یکی از صفحات اینترنتی که مدعی آموزش روش‌های پیدا کردن اشیای تاریخی و گنج است، بسته‌ای با عنوان «آموزش تضمینی اصول گنج‌یابی و پیدا کردن دفینه و زیرخاکی» به فروش گذاشته شده است. این بسته که شامل چندین کتاب برای آشنایی با چگونگی کشف آثار تاریخی، باستانی و دفینه‌هاست در حال حاضر با قیمت ۸۹ هزار تومان برای فروش گذاشته شده است و آن‌طور که از پیام‌های کاربران برمی‌آید برخی نیز آن را خریداری کرده‌اند.
فروش محتوای مرتبط با پیدا کردن اشیای باستانی و دفینه‌ها اما محدود به کتاب‌های الکترونیکی نیست بلکه حتی بر بستر فروشگاه‌های اندرویدی شناخته شده کشور نیز اپلیکیشن‌هایی برای آموزش پیدا کردن این اشیا ارائه شده که به صورت مداوم به‌روزرسانی نیز می‌شوند.
اپلیکیشن «گنج‌یابی» که بر بستر فروشگاه اندرویدی «مایکت» که یکی از مارکت‌های شناخته‌شده فروش اپلیکیشن در کشور است ارائه شده نیز یکی دیگر از نشانه‌های واضح آموزش پیدا کردن دفینه و اشیای باستانی بوده که آزادانه به فروش گذاشته شده است.
این اپلیکیشن تاکنون دو هزار نسخه فروش داشته که طبیعتا بخشی از سود فروش آن نصیب سازنده اپ و درصدی از آن نیز نصیب فروشگاه اندرویدی ارائه‌دهنده شده است.
در بخش توضیحات این اپلیکیشن آمده: «ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که در سراسر خاک آن گنج‌های بسیاری دفن شده که بسیاری از آنها هنوز کشف نشده است؛ بزرگ‌ترین گنج جهان در ایران بوده و هنوز کسی آن را نشناخته است، با دانستن موقعیت تقریبی و هزاران مورد دیگر در این نرم‌افزار شما اطلاعات دقیقی در مورد نحوه پیدا کردن گنج و شناسایی انواع سنگ‌ها و فلزات با توجه به دوران خودشان به دست می‌آورید، (همچنین) اصطلاحاتی مانند هفت جوش، ساروج، طلسم و هر آنچه شما در این زمینه (گنج‌یابی) نیاز دارید با وسواس خاصی در این اپلیکیشن گلچین شده است.»
موارد اشاره شده البته تنها محتواهای ارائه شده در زمینه گنج‌یابی نیست و مطمئنا مسوولان امر با رصد دقیق‌تر فضای مجازی و خصوصا شبکه‌های اجتماعی می‌توانند ده‌ها مورد دیگر از محتواهایی که مردم را تشویق و ترغیب به یافتن اشیای تاریخی می‌کنند پیدا کنند.
گلایه باستان‌شناسان از کم‌توجهی در برخورد با گنج‌یابان
باستان‌شناسان کشور که بیش از هر گروه دیگری از ارزش و اهمیت اشیای تاریخی نهفته در دل سرزمین باستانی‌مان مطلع هستند، این روزها بیش از هر زمان دیگر نگران فعالیت گسترده افراد سودجویی هستند که به امید یافتن دفینه تیشه بر بیابان‌های کشور می‌کوبند.
در همین راستا به تازگی جامعه باستان‌شناسی ایران در واکنش به برگزاری کاروان حفاری غیرمجاز و گنج‌یابان و عتیقه‌خران در اصفهان بیانیه داده است.
در این بیانیه آمده است: «سال‌ها و ماه‌های اخیر، دوران سختی است که بر میراث فرهنگی ایران می‌گذرد. مشکلات گوناگون اقتصادی، بی‌توجهی به قانون، سستی و ناکارآمدی نهادهای مسوول، ناآگاهی عمومی و عوامل پیدا و پنهان دیگر سبب شده تا عده‌ای سودجو با بهره‌بردن از امکانات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، اقدام به ایجاد گروه‌ها و کانال‌های غیرقانونی کرده و با بی‌پروایی اقدام به آموزش تیله‌کنی و گنج‌یابی در روز روشن کنند و قهرمانانه، قانون و باورمندان به میراث فرهنگی و تمدنی این آب و خاک را به ریشخند بگیرند، زورآزمایی کنند و سودای تنعم از خوان گذشتگان داشته باشند.»
در بخشی از این بیانیه ضمن انتقاد از سازمان میراث و دیگر نهادهای مسوول بر این موضوع تاکید شده که این نهادها دچار روزمرگی و رخوت شده و بیش از همه وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از ماموریت‌های خود غافل شده است.
یکی از مشکلات اساسی که باعث شده در سال‌های اخیر شاهد افزایش علنی تبلیغ و ترویج سرقت آثار باستانی کشور از دل محوطه‌های تاریخی و بیابان‌ها باشیم خلأ‌های قانونی در برخورد با متخلفان است. بر همین اساس از نمایندگان مجلس انتظار می‌رود با درک کامل از اهمیت آثار نهفته در دل خاک قوانین سفت و سخت‌تری برای برخورد با متخلفان گذاشته تا سدی محکم‌تر برای مقابله با افراد سودجویی که به فکر تاراج اموال باستانی کشور هستند ایجاد شود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :
