ترامپ دروغ می‌گوید!
دکتر پوریا غرایاق‌زندی * دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا بامداد شنبه (به وقت تهران) طی یک نشست خبری قویا اعلام کرد: «اگر در انتخابات پیروز شوم سریع با ایران به توافق می‌رسیم.»
این اظهارات ترامپ در همان روزی مطرح شده که مدیر مرکز ملی امنیت و ضدجاسوسی ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای در مورد دخالت احتمالی ایران، چین و روسیه در انتخابات کشورش به سود یا ضرر دو نامزد اصلی هشدار داده است. در این باره ویلیام اوانینا، رییس مرکز ملی ضدجاسوسی آمریکا هشدار داده بود که ایران و چین در تلاش علیه دونالد ترامپ هستند و روسیه در تلاش برای بدنام کردن جو بایدن است.
در نگاه نخست به نظر می‌رسد که ترامپ تحت تاثیر سه عامل این سخن را بر زبان آورده است؛ اولین عامل روابط بسیار شکننده و ناپایداری است که او با پیونگ‌یانگ در نشست‌های سنگاپور و هانوی به دست آورده است. دومین عامل مربوط به چالش خطرآفرین چین است که به همراه ایران تمایلی ندارد که دونالد ترامپ به کاخ‌سفید راه یابد. و مهم‌ترین عامل افت محبوبیت ترامپ در افکار عمومی آمریکا و پیشتازی جو بایدن در نظر‌سنجی‌های جاری انتخابات پیش‌روی آمریکاست. البته نوید بازگشت واشنگتن به برجام که با انتشار پلتفرم جدید حزب دموکرات رسانه‌ای شده به عنوان یک عامل شتاب‌زا سبب شده ترامپ چنین موضعی را به صراحت و قویا اعلام کند.
نیک پیداست که این ادعای ترامپ زبان و ترجمان حال او نیست. این موضع ترامپ قبل از آنکه معطوف به حقیقت و قابل راستی‌آزمایی باشد، بیشتر مصرف انتخاباتی و تبلیغاتی دارد و در حکم دادن آدرس غلط به افکار عمومی آمریکا و جهانیان است.
در ادعای عادی‌سازی و آب شدن یخ روابط واشنگتن- پیونگ‌یانگ مساله این است که در طی مذاکرات واشنگتن- پیونگ‌یانگ آن هم در نشست‌های سنگاپور و هانوی نه تحریم‌ها برداشته شد و نه خلع سلاح هسته‌ای کره صورت گرفت. در مساله تمایل چین به شکست ترامپ در انتخابات وضعیت بسیار روشن است. در این ارتباط، پکن موافق تمدید تحریم تسلیحاتی واشنگتن نیست. در این باره ترامپ با جابه‌جایی امور ایران یعنی آوردن الیوت آبرامز به جای برایان هوک تلاش دارد با فشار آوردن به چین هم از سد شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران عبور کند و هم القا کند که لغو تحریم تسلیحاتی هم برای پکن و هم برای مسکو و همه متحدان آمریکا چالش‌زا و مخاطره‌آفرین خواهد بود.
در مورد انتشار پلتفرم جدید حزب دموکرات بابت نوید بازگشت آمریکا به برجام این مساله حائزاهمیت است که آیا مگر قرار است در صورت پیروزی احتمالی جو بایدن، شرایط برای باز‌سازی و بازگشت واشنگتن به برجام فراهم شود که ترامپ می‌خواهد در صورت پیروزی زودتر به برجام بازگردد؟ اگر ادعای ترامپ معطوف به حقیقت و راستی‌آزمایی باشد، چرا ترامپ از برجام که بزرگ‌ترین توافق بعد از جنگ سرد بود خارج شد و چرا اساسا تلاش کرد به میراث اوباما پشت کند؟ واقعیت این است که الگوی دموکرات‌ها در سیاست خارجی ایالات متحده در قبال تهران مبتنی بر سازوکارهای ایده‌‌آلیستی و لیبرالی نخواهد بود مگر آنکه قابلیت هسته‌ای، قدرت منطقه‌ای و قابلیت‌های مربوط به قدرت موشکی ایران در فرآیند مذاکرات چندجانبه محدود شود. از سوی دیگر تجربه نشان داده الگوی رفتاری ایالات‌متحده در قبال تهران حتی با پیروزی جو بایدن مبتنی بر تشدید سیاست فشار خواهد بود. این نوع سیاست تا قبل از ترامپ یعنی زمانی که باراک اوباما رییس‌جمهور و هیلاری کلینتون وزیر خارجه ایالات‌متحده بوده‌اند، در سیاست خارجی آمریکا در قبال تهران دیده شده است. از طرف دیگر روابط ایران و آمریکا در چهار دهه گذشته بر یک مدار ثابت چرخیده است و تنها پیش‌فرض تفاوت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در ادبیات آنان خواهد بود که ترامپ و بایدن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. واقعیت آن است که به لحاظ اصولی هر دو رقیب نگاه مشترکی را به جایگاه جهانی و منطقه‌ای ایران داشته و با وجود برخی تفاوت‌های شکلی، خواست‌های مشترکی را در قبال تهران بیان می‌کنند.
* کارشناس روابط بین‌الملل
اخبار برگزیدهیادداشت
لینک کوتاه :