نقش اعتماد عمومی در استقبال از اوراق سلف نفتی

به گزارش جهان صنعت نیوز:  طرح پیش فروش نفت به مردم در حالی قرار است از یکشنبه شروع شود که دولت به طور رسمی جزئیات آن را در اختیار مردم قرار نداده بود. بر اساس آنچه اعلام شده، مردم می توانند در نخستین مرحله از عرضه اوراق سلف موازی با پشتوانه نفت خام، با پرداخت ۹۴۴ هزار و ۶۲۲ تومان نسبت به خرید یک تا ۲۰ هزار بشکه نفت خام اقدام کنند. بر اساس اطلاعیه ای که بر روی سایت کدال منتشر شده، حداکثر ۱۰ روز کاری پس از پایان دوره عرضه اولیه، معاملات ثانویه این اوراق آغاز می شود. سررسید این اوراق دو ساله بوده و نرخ سود تعیین شده برای آن ۱۹ درصد اعلام شده است. کارشناسان معتقدند که نرخ تعیین شده برای این اوراق با توجه به نرخ تورم کنونی توجیه اقتصادی ندارد و نمی تواند گرایشات مردم را به نفع خرید این اوراق تغییر دهد. با این حال سیاست گذار امیدوار است که مردم به خرید این اوراق روی بیاورند و دولت را در تامین مالی و جبران کسری بودجه یاری دهند.  

آنطور که معاون اسبق بانک مرکزی می گوید، در حالی که دولت همواره داعیه این را دارد که نفت متعلق به عموم مردم است، اما قرار است مالکیتی که متعلق به مردم است را برای یک مدت زمان دو ساله به خود مردم بفروشد. اگر عرضه اوراق سلف نفتی بر مبنای ارز بود و اعتماد بین مردم و مجلس پیش از این خدشه دار نمی شد، مردم می توانستند ارز خود را در اختیار دولت قرار دهند و دولت نیز می توانست با گذشت یک مقطع زمانی آن را به مردم پس بدهد. این مساله را می توانستیم نقطه قوت فروش نفت به مردم بدانیم. اما زمانی که بحث ارز مطرح نمی شود و دولت موضوع فروش اوراق سلف نفتی را در قالب ریال مطرح می کند، شاید بهتر بود که دولت وارد مقوله نفت نمی شد و اوراق بدهی رایج را به مردم بفروشد.

حیدر مستخدمین حسینی، اقتصاددان و معاون اسبق بانک مرکزی به «جهان صنعت نیوز» گفت: دولت در چند سال گذشته و در زمان ارائه لایحه بودجه به مجلس، موضوع کسری بودجه که توسط کارشناسان مطرح می شد را تکذیب می کرد و این رویه ناپسند و نادرست را ادامه می داد. اما بعد از گذشت مدت کوتاهی که بحث کسری بودجه توسط نمایندگان مجلس مطرح می شد، دولت نیز به تدریج وارد میدان شده و پذیرای مساله کسری بودجه با ارقام و اعدادی متقاوت از ارقام برآوردی می شد.

وی اظهار کرد: نکته ای که در خصوص لایحه بودجه و کسری ناشی از آن وجود دارد عدم ارائه اطلاعات و آمار صحیح در خصوص آن است، به طوری که هم اکنون نیز رقم واقعی کسری بودجه توسط دولت و مجلس بیان نمی شود. ضمن آنکه دولت مردم را به کاهش در هزینه های مصرفی دعوت و به دنبال جمع آوری وجوه مردمی برای جبران کاهش درآمدهاست. نکته جالب آنکه دولت منتی بر دوش مردم گذاشته و به آنها می گوید که اگر اوراق دولتی را خریداری کنند معادل یک عدد مشخصی بازدهی کسب خواهند کرد، این در حالی است که بازدهی اعلامی از سوی دولت در مقایسه با نرخ تورم موجود به کاهش قدرت خرید مردم می انجامد.

مستخدمین حسینی ادامه داد: در حالی که دولت همواره داعیه این را دارد که نفت متعلق به عموم مردم است، اما قرار است مالکیتی که متعلق به مردم است را برای یک مدت زمان دو ساله به خود مردم بفروشد. اگر عرضه اوراق سلف نفتی بر مبنای ارز بود و اعتماد بین مردم و مجلس پیش از این خدشه دار نمی شد، مردم می توانستند ارز خود را در اختیار دولت قرار دهند و دولت نیز می توانست با گذشت یک مقطع زمانی آن را به مردم پس بدهد. این مساله را می توانستیم نقطه قوت فروش نفت به مردم بدانیم. اما زمانی که بحث ارز مطرح نمی شود و دولت موضوع فروش اوراق سلف نفتی را در قالب ریال مطرح می کند، شاید بهتر بود که دولت وارد مقوله نفت نمی شد و اوراق بدهی رایج را به مردم بفروشد. این کار به صورت مشخص و موفق در دوران دکتر محمد مصدق صورت گرفت و اوراق مد نظر دولت وقت در کمتر از یک روز و کمتر از چند ساعت به عموم مردم فروخته شد و مساله تحریم در آن زمان را برطرف کرد.

این اقتصاددان افزود: در حال حاضر و به دلیل اینکه دولت با مردم رفتار صادقانه ای نداشته، اعتماد بین مردم و دولت خدشه دار شده است. این عدم صداقت نیز به موضوعاتی برمی گردد که در سالهای گذشته اتفاق افتاده است. برای مثال دولت و بانک مرکزی در چند سال گذشته مردم را به سپرده گذاری ارز در بانکها تشویق کردند تا هر زمان که بخواهند این ارزها را با نرخ مشخص شده تحویل بگیرند. اما زمانی که سپرده گذاران برای پس گرفتن ارزهای خود به بانک مراجعه کردند با بهانه های مختلف از سوی سیستم بانکی مواجه شدند و به جای دریافت ارزهای سپرده گذاری شده ناچار شدند ریال تحویل بگیرند. در بحث مربوط به بنزین نیز در حالی که مقامات دولت حتی تا یک روز پیش از اعلام رسمی، افزایش قیمت بنزین را تکذیب می کردند، اما فردای آن روز و به یک باره نرخ جدید بنزین رونمایی شد.

وی تصریح کرد: در بحث یارانه ها نیز در حالی که دولت امیدوار بود عده ای از دریافت یارانه های نقدی ماهانه صرف نظر کنند، اما عدم اعتماد مردم به دولت موجب شد گروهی که یارانه دریافت نمی کردند نیز اقدام به ثبت نام مجدد برای دریافت یارانه کنند. افزایش قیمت خودرو نیز در شرایطی که صفر تا صد تصمیم گیری ها در خصوص آن از سوی دولت انجام می شود نمونه دیگری از موضوعاتی است که به شکاف دولت و ملت منجر شده است.

به گفته معاون اسبق بانک مرکزی، با توجه به عدم اعتماد شکل گرفته بین مردم و دولت، بهتر بود که سیاست گذار بازار اوراق بدهی را تعمیق می کرد و پای نفت را هم به قضیه بازنمی کرد. ضمن آنکه نرخ کمتر از ۲۵ درصدی با توجه به تبلیغات دولت برای حضور در بازار سرمایه توجیه کافی ندارد، چه آنکه برخی از صندوق های سرمایه گذاری بانکها نرخ ۲۲ تا ۲۵ درصدی به مردم پرداخت می کنند. با توجه به شرایط بازار سرمایه و بورس، نرخ ۱۹درصدی برای اوراق سلف نفتی توجیه لازم را برای برخورداری از حمایت مردم نخواهد داشت.

مستخدمین حسینی گفت: دولت در روزهای اخیر هم اعلام کرده کسانی که در سالهای گذشته سکه خریداری کرده اند مشمول پرداخت مالیات به صورت پلکانی می شوند. این در حالی است که در زمان اعلام طرح پیش فروش سکه به موضوع دریافت مالیات از خریداران هیچ گونه اشاره ای نکرده بود و اکنون با گذشت چند سال از مردم می خواهد که بر اساس تعداد سکه هایی که خریداری کرده بودند مالیات پرداخت کنند. اکنون دولت چگونه می خواهد این اطمینان را ایجاد کند که دولت بعدی نیز مردم را به پرداخت مالیات ناشی از خرید اوراق نفتی وادار نکند؟

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: در حالی که اولین نقش دولت اعتمادسازی است، اما دولت کنونی اعتماد را از مردم سلب کرده، به طوری که مردم نمی دانند در ازای روی آوردن به خرید اوراق دولتی، دولت چه کمکی برای معیشت مردم و ایجاد شغل برای آنها به عمل می آورد. وقتی مردم می بینند که دولت برنامه ای برای حمایت از آنها ندارد، مردم نیز حمایتی از برنامه ها و سیاست های دولت با نرخ و شرایط اعلامی نخواهند کرد و ترجیح خواهند داد که سرمایه های خود را در بازار سرمایه نگه داری و به خرید صندوق های سرمایه گذاری با نرخ سود بالاتر اختصاص دهند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه