نگاه بازار سرمایه به توسعه روابط خارجی

علی حیدری * نظرات مختلفی پیرامون شرایط کنونی بازار سرمایه وجود دارد اما چند عامل اصلی تداوم روند نزولی بازار را رقم زده است؛ عامل نخست را می‌توان در ترس و تردید سهامداران جست‌وجو کرد.

پس از آنکه دولت نتوانست طرح موسوم به گشایش اقتصادی را به مرحله اجرا گذارد و فروش اوراق سلف نفتی را به ثمر برساند، سبب ایجاد ترس و تردید در میان سهامداران بازار سرمایه شد مبنی بر اینکه دولت نمی‌تواند بیش از این به بازار سهام کمک کند. این عدم موفقیت دولت، نخستین لرزه‌ها را در معاملات بازار ایجاد کرد و پس‌لرزه‌های سنگینی را هم به دنبال داشت که در نهایت نگرانی سهامداران را رقم زد.

البته می‌توان به سهامداران در این مورد حق داد زیرا ذات سرمایه این است که به محض ایجاد هر نوع نگرانی در هر کدام از بازارها از آن خارج می‌شود و چنین روندی در هر نقطه از جهان هم رخ می‌دهد. اما دومین مورد از تداوم نزول شاخص بازار سهام و عدم ثبات رشد سه روزه آن می‌تواند یک عامل بیرونی سیاسی به نام نشست اعضای کمیسیون مشترک برجام در وین باشد. نشست وین یا دست‌کم اخباری از آن که رسانه‌ای شد، نتوانست حد انتظارات اولیه بازار را پاسخ دهد و تامین کند. در واقع این نشست بسیار خنثی و سرد- دست‌کم در فضای رسانه‌ای- به پایان رسید.

از آنجا که امید به گشایش اقتصادی از دست رفته بود، حالا سرمایه‌گذاران منتظر بودند یک گشایش سیاسی ایجاد شود اما اخبار منتشرشده از آن نتوانست آن طور که باید انتظارات سهامداران را برآورده کند. اما دلیل سوم تداوم روند کاهشی بازار، سیاست‌های بانک مرکزی است، بر این اساس که مدتی است با سیاست‌های انقباض پولی، تورم را به نحو خوبی مدیریت می‌کند. می‌توان گفت اگر سایر نهادها نیز از بانک مرکزی حمایت کنند احتمالا ما دیگر صعودهای شارپی و ریزش‌های سنگین در بازار سرمایه را شاهد نخواهیم بود و بازار سهام به صورت منظم حرکت خواهد کرد.

در واقع از سمت بانک مرکزی نوعی نظم در عین بی‌نظمی شکل گرفت و امیدواریم دست‌کم سنگ بنای مفیدی برای باقی مسوولانی شود که هزینه بی‌مدیریتی خود را بر جامعه تحمیل می‌کنند. به هر روی از آنجا که بدنه بازار سهام در حال حاضر بزرگ شده است، شرکت‌ها و عرضه‌های اولیه کوچک به سرعت در این بازار هضم می‌شوند. حال راهکار این است که بنگاه‌هایی وارد بازار سهام شوند که زیر نظر حاکمیت قرار دارند و از نظر میزان و حجم خدمات و تولید از مقدار سهام بالایی برخوردارند. دست‌کم این اقدام می‌تواند مُسکن خوبی حتی به صورت موقت باشد. اما در بلندمدت شفافیت است که می‌تواند نجات‌دهنده اقتصاد و از آن جمله بازار سرمایه شود.

با این حال با توجه به سفر وزیر خارجه سوییس به تهران در هفته آینده و  احتمال اینکه حامل پیام‌های جداگانه از اتحادیه اروپا و آمریکا برای ایران باشد، ممکن است این سفر که در ادامه مناسبات نشست وین رخ می‌دهد، تا حدی اثرگذار واقع شود. تصمیماتی که پشت درهای بسته نشست وین گرفته شده می‌تواند مهم‌تر از آنی باشد که در رسانه‌ها اعلام شد. به همین دلیل در صورتی که اخبار و شایعات پیرامون این سفر خوشایند باشد بازار به طور موقت رشد خوبی خواهد داشت اما در غیر این صورت روند بازار به صورت کج‌دار و مریز ادامه می‌یابد. همچنین در صورت تداوم ریزش‌ها، از نظر تکنیکال حمایت بعدی بازار را می‌توان روی رقم یک میلیون و ۵۲۰ هزار واحدی شاخص کل در نظر گرفت.

* کارشناس بازار سرمایه