ردیابی نقطه حمایت شاخص
به گزارش جهان صنعت نیوز: بورس تهران در چهار ماهه ابتدایی سال ۹۹ طلایی‌ترین دوران تاریخی خود را پشت‌سر گذاشت. در این مدت بسیاری از افراد که تا پیش از این با شنیدن نام بورس چشمان‌شان گرد می‌شد در این ایام دارایی‌های خود را تبدیل به سهام کردند. جذابیت عرضه‌های اولیه و بازدهی معامله در بورس باعث شد تا افراد عادی بدون فراگیری آموزش‌های لازم وارد یک بازار حرفه‌ای شوند. ورود این افراد به بازار درست زمانی رخ داد که بورس در اوج بازدهی قرار داشت و همین موضوع حالا گریبانگیر شده است. معامله‌گران غیرحرفه‌ای که تصور می‌کردند رشد سهام با حمایت دولت و تشویق ارکان بازار به سرمایه‌گذاری، به روند انگیزشی خود ادامه می‌دهد خیلی دیر وارد روند صعودی شدند و حالا با اصلاح شدید بازار که بخشی از ذات بازار‌های مالی است اظهار دستپاچگی می‌کنند. این وضعیت در کنار توقعات سهامداران، معاملات بازار بورس تهران را در هفته‌های اخیر دچار هیجان کرده است.
شاخص کل بورس تهران از اواخر مرداد ماه در محدوده دو میلیون واحد در حال تثبیت بود اما به یکباره تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد افت کرد. از سوی دیگر قیمت برخی نمادها که اکثرا شامل شرکت‌های کوچک می‌شود بسیار بیشتر از شاخص کل افت داشت و حالا قیمت این نمادها را به سطح سال ۹۸ تنزل داده است. در این شرایط سوال بسیاری از معامله‌گران این است که شاخص کل بورس چه زمانی حمایت خواهد شد؟
یکی از روش‌های مرسوم تحلیلی در بازار بورس تحلیل تکنیکال است. تحلیلگران در این روش با صرف نظر کردن از عوامل بنیادین تاثیرگذار بر ارزش شرکت‌ها مانند صورت‌های مالی و سوددهی با بررسی و رصد ورود و خروج نقدینگی به سهام الگوهایی را برای روند حرکتی قیمت در نظر می‌گیرند. این روش که در کنار تحلیل بنیادی و روانشناسی بازار برای خرید و فروش سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد در ایران نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده و می‌توان گفت اکثر معامله‌گران حرفه‌ای از آن بهره می‌برند.
محسن مصدق، یکی از تحلیلگران باسابقه بازار سرمایه ایران با خوش‌بینی بیشتری نسبت به عموم معامله‌گران ناامید به بازار نگاه می‌کند. او معتقد است تحولات فعلی به هیچ وجه نشان از ریزش بازار نیست و تنها یک اصلاح در روند انگیزشی بازار است که با کمی هیجان همراه شده است. مصدق در گفت وگو با «جهان صنعت نیوز» بر پایه بررسی‌های تکنیکال از وضعیت بازار بورس تهران می‌گوید: به هیچ وجه موقعیت فعلی پایان بازار نیست و اهداف بالاتری در انتظار شاخص است. او در عین حال دخالت‌های دولت در روند حرکتی بازار را انکار نمی‌کند و معتقد است که زمانی که رییس دفتر رییس‌جمهور در تلویزیون از نقاط حمایتی شاخص صحبت می‌کند یعنی دولت برای اصلاح فعلی برنامه‌ریزی کرده؛ برنامه‌ریزی‌ای که به گفته مصدق با اصول تحلیل تکنیکال هم منطبق شده است. محسن مصدق در مورد نقاط حمایتی شاخص کل بورس گفت‌و‌گوی مفصلی با «جهان‌صنعت» کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
– وضعیت فعلی بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بازاری که از سال ۹۷ به صورت پرشتاب از یک ساختار کارکشن (اصلاحی) ۲۷ساله خارج می‌شود و یک حرکت پرشتاب را آغاز می‌کند طبیعتا برای دوام روند صعودی خود در مسیر حرکتی نیاز به مقاطعی برای استراحت دارد. این استراحت درست مانند نفس‌گیری برای طی کردن مسیرهای صعودی است. بنابراین وجود کارکشن‌ها (اصلاح‌ها) لازمه بازار است و هرچه این کارکشن‌ها در مقاطع مناسب‌تری رخ دهند وقوع مسیر صعودی در آینده را بیشتر تضمین می‌کنند.
برای تفسیر حرکت قیمت سهام در بازار بورس لازم است این مقدمه را بدانیم که از منظر تحلیل تکنیکال و اصول امواج الیوت هیچ گاه قرار نیست قیمت سهام تا ابد رشد کند. بر اساس این اصول قیمت سهام می‌تواند در سیکل‌های پنج‌تایی با امواج شتاب‌دار رشد کند و بعد وارد اصلاح شود. این سیکل‌های پنج‌تایی در مقیاس‌های بزرگ و کوچک می‌توانند رخ دهند. به عبارت دیگر حرکت قیمت سهام معمولا در قالب یک موج صعودی که خود شامل پنج ریزموج است و سپس کارشکن (اصلاح) که خود شامل سه ریزموج است رخ می‌دهد، حال کل این مجموعه می‌تواند بخشی از یک موج صعودی یا اصلاحی بزرگ‌تر دیگر باشد.
اما در مورد تحولات این روزهای بورس ایران لازم است بگویم که بر اساس اصول تحلیل تکنیکال در بلندمدت روند بازار را صعودی می‌بینیم. پیش از این نیز در تحلیل‌های خود تاکید کردم که در مقطع فعلی اهداف سه میلیون تا سه میلیون و ۴۰۰ هزار واحد را برای شاخص کل بورس تهران متصوریم. حتی دستیابی به اهداف ۵/۴ تا ۷ میلیون هم برای بورس تهران بعید به نظر نمی‌رسد. البته باید این نکته را گفت که در صورت دسترسی به این اهداف بازار بورس تهران مستعد ریزش‌های مهم‌تری خواهد شد. بررسی‌های تکنیکال نشان می‌دهد که این ریزش مورد انتظار ممکن است روی هدف اول یعنی ۳ تا ۵/۳ میلیون واحد رخ دهد و یا در هدف ۵/۴ تا ۷ میلیون واحد. این تصور نه فقط بر اساس بررسی انحصاری رفتار شاخص کل بلکه بر اساس تحلیل شاخص کل در کنار رفتار قیمت نمادهای مهم بازار نیز قابل تصور است چراکه برخی از سهم‌های بازار هنوز به اهداف تکنیکال خود نرسیده‌اند.
– اثر تحولاتی که اخیرا در بازار رخ داده است را روی روند حرکتی سهام در بازار چگونه ارزیابی می‌کنید؟ بسیاری از سهامداران مایلند بدانند در کوتاه‌مدت رفتار قیمت‌ها را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
در کوتاه‌مدت اتفاقی که اخیرا شاهد آن بودیم یک اصلاح تکنیکال و دستوری بود.
– یعنی معتقدید دولت دستکاری خود در بازار را با اصول تکنیکال هماهنگ می‌کند؟
بله وقتی مسوول دفتر رییس‌جمهور در تلویزیون حاضر می‌شود و از حمایت‌های تکنیکالی صحبت می‌کند معنایش این است که این رفتار کاملا هماهنگ شده است. البته زمانی که دولت جرقه اصلاح را زد هیجان سهامداران روند اصلاحی را تشدید کرد. یک زمانی بازار بورس ایران در نهایت ۱۰۰ هزار فعال داشت اما حالا تعداد فعالان بازار به چندین میلیون نفر رسیده است که تصور می‌کنم بالای ۹۰ درصد آنها در معاملات رفتار آماتوری دارند. این افراد عموما در دوران رونق بازار وارد شدند و اصلاح‌های اینچنینی را ندیدند و با دیدن کوچک‌ترین تحرکی توسط حقوقی‌ها اقدام به فروش سهام خود می‌کنند؛ فروشی که عملا دستوری بود و یا نتیجه دستورالعمل‌هایی بود که منجر به عرضه حقوقی‌ها شد. در واقع برخی حقوقی‌ها بر اساس ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌هایی مجبور به فروش بودند و این رویداد در بازار ترس ایجاد کرد. به دنبال شکل‌گیری این فضا بازار از ناحیه دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد دچار اصلاح شد.
– منطقه بازگشت تکنیکال شاخص کل را چه عددی ارزیابی می‌کنید؟
از منظر تحلیل تکنیکال منطقه بازگشت بازار در بازه یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد بود. هفته گذشته انتظار داشتیم بازار تا این محدوده اصلاح کرده و بعد صعودی شود. همزمان نگاهی به روند نمادهای لیدر بازار نشان داد که واقعا در انتهای روند اصلاحی هستیم. در همین حال در کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد یک برگشت موقت داشتیم که دوام زیادی نداشت. علت ناپایداری بازگشت بازار این بود که اصلاح خیلی از نمادها مخصوصا بزرگان بازار به پایان نرسیده بود. از طرف دیگر هیجاناتی که در بازار ایجاد شد اصلاح بازار را مقداری از حالت عادی خارج کرد و مقدار ریزش بیشتر شد. در هر صورت اگر بازار در همان محدوده‌ای که هفته پیش برگشت به روند صعودی بازگردد می‌توان گفت در مقیاس کوتاه‌مدت اصطلاحا یک الگوی «کف دوقلو» تشکیل شده که یک روند صعودی کوتاه‌مدت را نوید می‌دهد. در غیر این صورت بازار به همان کفی که اعلام شد (یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد) خواهد رفت و در حالت بسیار بدبینانه تا کف یک میلیون و ۴۳۰ تا ۴۴۰ هم امکان اصلاح وجود خواهد داشت.
– یک دیدگاه غالب میان تحلیلگران تکنیکال بازار برای توضیح دلایل اصلاح عمیق بازار این است که شاخص در روند صعودی شارپ اوایل تابستان باید در محدوده‌هایی مانند یک میلیون و ۶۰۰ هزار تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد اصلاح می‌کرد و گذر از این اعداد و شکستن سقف روانی دو میلیون واحد منطقه شکست شاخص به سمت اعداد پایین‌تر را برای تحلیلگران غیرمنتظره کرد. آیا شما هم از اصلاح در این محدوده‌ها غافلگیر شدید؟
من روی شاخص یک میلیون و ۶۶۳ هزار منتظر یک مقاومت بودم اما نباید فراموش کنیم که رفتار شاخص کل برآیندی از روند تک‌تک سهم‌های بازار است. در این مقطع به دلیل اینکه بسیاری از نمادهای بازار به اهداف خود نرسیده بودند شاید در این محدوده مقاومتی نشان نداد. در واقع نمی‌شود که رفتار سهام و شاخص کل در تعارض باشد. از سوی دیگر در اصول تکنیکال مقاومت اعداد رند را هم داریم و رسیدن به عدد دو میلیون واحد هم در این اصلاح دخیل بود.
البته فرمولی که برای شاخص کل در نظر گرفته شده است فرمولی است که قابلیت دستکاری دارد و با حمایت دستوری حقوقی‌ها از چند نماد شاخص ساز که نقش موثرتری در معدل‌گیری کل بازار دارند می‌توان شاخص کل را مدیریت کرد. بنابراین شاخص کل در برخی موارد نمی‌تواند به صورت انحصاری مبنای تحلیل باشد البته این حرف معنایش این نیست که شاخص کل قابل تحلیل نیست.
– آیا شما این واقعیت را که شاخص کل در سقف کانال کوتاه‌مدت خود اصلاح کرد را می‌پذیرید؟
خیلی مقاومت‌ها و ریزموج‌ها را می‌توان مقاومت در نظر گرفت. مثلا اگر روند چند ماه اخیر را اصطلاحا کانال‌کشی کنیم به سطوحی می‌رسیم که می‌تواند نقش مقاومتی در روند بازار داشته باشد اما اینکه کدام سطح مقاومت اصلی بازار است که روند بازار را به کلی تغییر می‌دهد مورد سوال است.
– با این اوصاف شما اتفاقات روزهای اخیر بازار را یک مقاومت اصلی که باعث ریزش شود می‌دانید یا یک ریزموج درون حرکتی بزرگ‌تر؟
با توجه به اینکه روند سهم‌ها را بر اساس نظریات موج شناسی زیر نظر داریم می‌توان گفت این اتفاقات یک اصلاح مقطعی است و نمی‌تواند ریزش اصلی باشد. خیلی از سهم‌ها آخرین موج صعودی خود از ۵ موج مورد انتظار را هنوز نزده‌اند و البته سهم‌هایی هم وجود دارند که از نظر تکنیکال هنوز در ابتدای شروع یک ۵ موجی صعودی هستند. در واقع می‌توان گفت در میانه مسیر هستیم.
– به نظریات موج‌شناسی الیوت اشاره کردید؛ در حال حاضر کسانی که بر اساس این نظریات روند بازار سهام را پیش‌بینی می‌کنند دو سناریو را برای ادامه کار متصور هستند. عده‌ای می‌گویند بازار پس از برگشت به سمت سقف قبلی حرکت می‌کند و عده دیگری می‌گویند روند اصلاحی درون موج دوم (از سه موج اصلی) اصلاح به سر می‌رود و ریزش بیشتری را برای بازار متصور می‌شوند. از سوی دیگر روند صدور واحد صندوق‌های درآمد ثابت از خروج پول حکایت می‌کند؛ روندی که موید ریزش بیشتر بازار است. ارزیابی شما چیست؟
معتقدم روند شاخص کل هم وزن نگران‌کننده‌تر از وضعیت شاخص کل است؛این شاخص واقعیت ملموس‌تری از بازار را نشان می‌دهد. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که ما در موج اصلاحی (A اولین موج از سه موج اصلاح) هستیم.
تازه‌ترین بررسی‌ها نشان می‌دهد که روند حرکت اصلاحی بازار را به هیچ وجه درون موج دوم اصلاحی نمی‌دانم بلکه معتقدم اولین موج اصلاحی از منظر الیون (موج A ) هنوز به پایان نرسیده و در صورت حمایت بازار به سمت بالا می‌توان گفت این موج به پایان رسیده و عدم حمایت از بازار نشان می‌دهد که ریز موج اصلاحی A هنوز تمام نشده است. معتقدم ریزموج‌های شاخص کل به آن وضوح لازم دیده نمی‌شود که بتوانیم پیش‌بینی کنیم یک ۵ موجی اصلاحی داشتیم و وارد موج B (دومین موج اصلاحی از سه موج) شدیم. در صورتی که وارد موج صعودی در میانه اصلاح شویم یک موج B پرنوسان خواهیم داشت چرا که از منظر سیستم معاملاتی «ایچی موکو» در روزهای آینده وارد محدوده پرنوسان خواهیم شد این وضعیت پرنوسان که ممکن است تا دو ماه هم طول بکشد از نظر بنیادی می‌تواند با دودلی ناشی از انتخابات آمریکا در بازار بورس همخوانی داشته باشد.
– پس شما معتقدید ریز موج اصلاحی A هنوز تمام نشده است؟
بله چون برگشت موقت بازار بسیار کوچک بود و در نهایت می‌تواند موج چهارم از ۵ موجی اصلاحی A باشد. در تحلیل تکنیکال زمانی که یک زیگزاگ اصلاحی داریم در ریزموج‌های برگشتی حداقل باید ۶۰ درصد حرکت قبلی را پس بگیریم که چنین چیزی در بازار مشاهده نشد. به طور کلی نقطه حمایتی شاخص کل می‌تواند محدوده یک میلیون و ۵۰۰ الی ۵۵۰ و در بدبینانه‌ترین حالت هم یک میلیون و ۴۳۸ هزار واحد است. در مورد شاخص هم وزن که رفتار صحیح‌تری را از بازار نشان می‌دهد بررسی‌هایی را انجام دادیم. ۴۳۲ تا ۴۴۰ هزار واحد می‌تواند نقطه برگشت این شاخص باشد. شاخص قیمت هم وزن نیز در حال حاضر روی ۲۹۴۶۶۶ است که به نظر می‌رسد بین ۲۶۵ هزار تا ۲۸۸ هزار واحد حمایت خوبی را در آن ببینیم. از نظر زمانی بین ۲ تا ۹ روز کاری آینده یعنی تا ۲۵ شهریور ماه از منظر زمانی که منطقه برگشت می‌رسیم. بنابراین اگر از نظر قیمتی و زمانی بین این نقاط حمایتی همزمانی ایجاد شود می‌توانیم برگشت خوبی را در بازار مشاهده کنیم. از نظر موج‌شناسی نیز با رفتار دیروز بازار می‌توان گفت در صورت حمایت از بازار وارد موج B اصلاحی که موجی صعودی است خواهیم شد. این موج صعودی می‌تواند موج خوبی باشد و حتی تا قله قبلی و یا کمی بالاتر از آن هم ادامه داشته باشد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :