بورس در مسیر بازگشت

امین بیگانی * بازار بورس تهران هفته منفی دیگری را گذراند اما خریدهای روز پایانی هفته گذشته نشان داد که جبهه فروشندگان ضعیف شده است به طوری که صف‌های فروش با کاهش چشمگیری رو‌به‌رو شد و تابلوی قیمت آخرین معاملات تعداد زیادی از سهم‌های بازار مثبت شد. این برگشت این بار توسط خود بازار و پول‌های حقیقی‌ها به دلیل جذاب شدن قیمت سهم‌ها و زیر ارزش ذاتی رفتن قیمت‌ها، انجام شد. اما آیا برگشت بازار نزدیک است یا تنها نوسانی کوتاه را شاهد خواهیم بود؟

شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به ۲۱ شهریور ۹۹ با کاهش ۷۵۵۶۸ واحدی مواجه شد و در محدوده یک میلیون و ۵۵۶۳۱۵ واحد به کار خود پایان داد. این پنجمین هفته متوالی بود که شاخص کل بورس کار خود را منفی به پایان رساند. کاهش ۲۶ درصدی از سقف حدودا دو میلیون و صد هزار واحد اتفاق افتاد. هفته گذشته به موضوع پولبک به محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد اشاره کردم؛ اتفاقی که این هفته حدودا افتاد و واکنش بازار و شاخص به این محدوده مثبت بود. شاخص هم‌وزن نیز با کاهش ۲۲۳۹۸ واحدی در محدوده ۴۲۶۹۷۶ واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز پنجمین هفته متوالی بود که با اصلاح و منفی به کار خود پایان داد. بعد از حدود پنج سال شاهد این تعداد از منفی هفتگی متوالی در شاخص‌ها بودیم. اندیکاتورها وارد اشباع فروش شده‌اند و بازاری که یک ماه پیش تعداد سهم‌های زیر ارزش ذاتی آن به سختی به ۲۰ درصد می‌رسید، حالا می‌توان گفت که ۶۰ تا ۷۰ درصد سهم‌های آن به زیر ارزش ذاتی خود رسیده‌اند. تعداد زیادی از سهم‌ها با پیش‌بینی سود یک سال مالی پیش‌‌رو به P/E‌های زیر ۷ واحد رسیده‌اند و بازار عملا خود (بدون دخالت از بیرون) به حالت تعادل نزدیک شده است.

در مثبت و منفی دستکاری ممنوع!

زمان زیادی نگذشته که یادمان برود دستکاری‌های ادامه‌دار سازمان بورس برای سهم‌های نورچشمی که آنها را به تایم بعد از بازار می‌بردند و باعث افزایش سنگین تقاضا برای آنها می‌شدند و سهم‌های خاص بدون دلیل بنیادی روزها در صف خرید قفل بودند، موردی که بارها در همان زمان تذکرش را دادم و نوشتم که دود این بی‌قانونی به چشم همه اهالی بازار خواهد رفت. اتفاقی که نباید می‌افتاد، افتاد و همان سهم‌ها اکثرا ریزش‌های سنگینی را تجربه کرده‌اند و هنوز هم برای گرفتن فشار فروش باز همان سهم‌ها را ممنوع و متوقف کرده‌اند تا کمی از مقدار اشتباه خود، به خیال خود، بکاهند. طرح چند روزه دوشیفته کردن معاملات هم در نوع خود جالب بود. تنها چند روز معاملات را به دو تایم مختلف انتقال دادند و بعد از چند روز کاری اعلام کردند که هسته معاملات ارتقا پیدا کرده و بازار و معاملات به حالت نرمال برگشت یعنی مشکل فقط همان چند روز بود؟ چند روزی که دقیقا سرآغاز شروع اصلاح سنگین بازار بود! این دستکاری‌ها و بازی‌ها روی تابلو و قوانین بازار در سایه عدم نظارت درست در بازار اتفاق افتاد.

اکنون نیز بازار و سهم‌ها نشان داده‌اند که زمانی که به زیر ارزش ذاتی خود بروند به مرور در مکانیسم عرضه و تقاضا مورد حمایت و خرید خود بازاریان قرار خواهند گرفت؛ موردی که سه‌شنبه در اوج هیجان منفی بازار و ناامیدی مطلق بازار اتفاق افتاد و سهم‌هایی مثل زاگرس، پارس و شغدیر به دلیل پایین‌تر رفتن از P/E تحلیلی ۶ و ۷ با خرید حقیقی‌ها مواجه شدند و به تعادل رسیدند و فردای آن به صف خرید نشستند که همین مثبت کوچک بدون حمایت حقوقی‌ها یا سازمان، باعث سبزی گروه پتروشیمی و تاثیر‌‌پذیری سایر گروه‌ها از آن شد و گروه فلزات و بانکی را نیز مورد توجه و افزایش تقاضا قرار داد به طوری که اکثر سهم‌های گروه وارد محدوده مثبت شدند. به هر حال آزادی و عدم دستکاری در بازار بورس همیشه می‌تواند بازار را برای اهالی آن جذاب نگه دارد. تنها کمک مسوولان به بازار سرمایه ایجاد قانون‌های تسهیل‌کننده در سایه ایجاد بستری شفاف برای عدالت بین اهالی بازار می‌تواند باشد.

سکته موقت در ارزش معاملات

میانگین ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته با کاهش پنج هزار میلیارد تومانی به نزدیکی ۱۱۲۰۰ میلیارد تومان در روز رسید. در هفته گذشته بعد از دو روز حجم خوردن بازار، بازیگران سهم‌ها سعی کردند با افزایش حجم صف فروش‌ها از پر شدن حجم مبنای سهم‌ها جلوگیری کنند که همین خود باعث کاهش ارزش و حجم معاملات در اواسط هفته شد به طوری که ارزش معاملات روز سه‌شنبه تنها ۳۵۰۰ میلیارد تومان بود که می‌توان از آن با عنوان سکته در ارزش معاملات یاد کرد؛ عددی کم که مدت‌هاست اهالی بازار آن را مشاهده نکرده بودند. البته روز بعد با جمع و مثبت شدن گروه پتروشیمی و افزایش تقاضا در گروه فلزات و بانکی شاهد افزایش ارزش و حجم معاملات تا حد نرمال ۱۵ هزار میلیارد تومان بودیم که نشانه مثبت خوبی برای هفته پیش‌روی بازار است. در این هفته نزدیک به ۴۱۰۰ میلیارد تومان نقدینگی توسط کد‌های حقیقی از بازار خارج شد. این به معنی خرید این مقدار از نقدینگی توسط کدهای حقوقی از کدهای حقیقی در بازار است. در هفته‌ای که گذشت چهار صنعت فلزات اساسی، بانک‌ها و موسسات، محصولات شیمیایی و سرمایه‌گذاری‌ها، بیشترین ارزش معاملات را از آن خود کردند.

اخبار خوب برای هفته‌ای خوب

هفته گذشته اتفاقات و اخبار خوب برای بازار سرمایه رنگ بهتر و واقعی‌تری به خود گرفت به طوری که بعد از حمایت علنی دوباره دولت از بازار سرمایه شاهد پاسخگویی وزیر اقتصاد به نامه آن ۲۵ نفر بودیم. آنها که رشد بورس را عامل تورم می‌دانستند حالا دیدند که با این کاهش شدید بورس هم باز شاهد تورم در بازار‌های دیگر هستیم تا کمی مطالعات خود را بیشتر کنند و کمی هم در مورد خلق نقدینگی در بازارهای موازی بورس تفکر کنند. عرضه اوراق فروش تبعی خبری مهم برای بیمه شدن سهم‌های بنیادی و بزرگ بازار در یک سال پیش رو بود که بعد از پیشنهاد اهالی بازار سرمایه به مرحله اجرا رسید؛ اوراقی که می‌تواند صندوق‌ها و پول‌های سنگین را به ورود به سهم‌های عرضه‌کننده این اوراق برای سرمایه‌گذاری مجاب کند. جلسه شورای‌عالی بورس نقطه عطف اتفاقات و اخبار مهم هفته گذشته بود، جلسه‌ای که بعد از آن، شاهین چراغی عضو شورای‌عالی بورس از آن به عنوان «رنسانس بازار سرمایه» یاد کرد. الزام شرکت‌ها به انجام بازارگردانی و اجازه به زیرمجموعه بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و پیگیری ورود یک درصد صندوق توسعه ملی برای حمایت از بازار بورس، از جمله مصوبات این جلسه بود. بازارگردانی در بازار سرمایه سال‌هاست در بعضی سهم‌ها در حال انجام است اما به اندازه‌ای که بازار بزرگ شد، این بازارگردانی‌ها بزرگ نشد. مصوبه اجازه به بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس اما می‌تواند مهم‌ترین خبر جلسه شورای‌عالی بورس باشد. نقدینگی سنگینی می‌تواند از بانک‌ها وارد بازار شود تا عملا سرمایه‌گذاری مطمئن و مولد‌سازی از سوی بانک‌ها انجام شود.

در هفته پیش‌رو

در حالی این هفته را آغاز خواهیم کرد که طبق فیلترها ۷۹ سهم با صف خریدهایی به ارزش نزدیک به هزار میلیارد تومان و ۳۵۱ سهم با ارزش صف‌های فروشی به مقدار ۶۵۰۰ میلیارد تومان به کار خود پایان داده‌اند. این اطلاعات نشان می‌دهد که بازار با صف‌های فروش بیشتر به کار خود پایان داده اما نکته مهم برگشت بسیاری از سهم‌های شاخص‌ساز و معامله شدن آخرین قیمت معامله آنها بالاتر از قیمت پایانی بود که می‌تواند بازار شنبه را با تحول در این صف‌ها شروع کند. بازار می‌تواند از پایین به سمت بالا و مثبت کار خود را آغاز کند. کمی فشار عرضه‌ها هنوز باید گرفته شود و بهتر است فروشنده‌ها در کف اگر فروشنده هستند پیاده شوند و بازار از منفی به سمت مثبت حرکت کند. به آخر شهریور نزدیک می‌شویم. دلار در بازار آزاد در محدوده ۲۵ هزار تومان معامله می‌شود و اگر خبری یا حرکتی مثبت انجام نشود می‌تواند به سمت ۳۰ گام بردارد. دلار نیمایی در محدوده ۲۲ هزار تومان رسیده است، نرخ فروش شرکت‌ها در بورس کالا و فروش‌های صادراتی بالا رفته است، گزارش تولید و فروش شهریورماه می‌تواند عددهای رشدی خوبی را برای شرکت‌های صادراتی نشان دهد. گزارش شش ماهه امسال شرکت‌ها تا پایان مهرماه روی کدال خواهد رفت و انتظار می‌رود که به مرور بازار به استقبال این خبرها برود. در بازار مشخص است که نقدینگی به سمت گروه‌های فلزات، معدنی، پتروشیمی و بانکی سوق پیدا کرده است. فولاد، فملی، وتجارت و وبصادر بیشترین ارزش معاملات هفته گذشته را به خود اختصاص داده‌اند. انتظار هفته‌ای مثبت و خوب را برای بازار سرمایه دارم، اگرچه برای برگشت کلی بازار نیاز به دست به دست شدن سهم‌ها و اعتماد دوباره داریم.

بازار همیشه به افراد صبور و منضبط سود خوبی رسانده است. اگر در ضرر هستید، ضرر خود را فراموش و فکر کنید که با همین مقدار که پول الان دارید، تازه وارد بازار بورس شده‌اید، حالا برنامه‌ای درست برای معاملات خود طرح‌ریزی کنید.

*کارشناس بازار سرمایه

 

اخبار برگزیدهیادداشت