فضای بیاعتمادی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در جریان مراسم افتتاحیه، دولت افغانستان و حامیانش شامل آمریکا خواستار آتش‌بس شدند. با این حال طالبان در جریان حضورش پای میز مذاکرات اشاره‌ای به ترک مخاصمه نکرد. به گفته مقام ارشد حوزه فرآیند صلح در دولت افغانستان، طالبان ممکن است در ازای آزادسازی تعداد بیشتری از شبه‌نظامیان محبوس در زندان این گروه پیشنهاد آتش‌بس را بدهد.
وزارت دفاع افغانستان اعلام کرد: گروه طالبان در ۲۴ ساعت گذشته در ۱۸ استان این کشور حملاتی را علیه نیروهای دولتی انجام داده است که در پی آن تلفات مهمی به دو طرف جنگ وارد شده است. فاریاب، بلخ، جوزجان، غور، بادغیس، هرات ، غزنی، ارزگان و برخی دیگر از استان‌های این کشور در شبانه‌روز گذشته شاهد درگیری‌های شدید بوده است.
طبق این گزارش، اگرچه این حملات تلفاتی به دو طرف وارد کرده است اما در صحنه جنگ و مناطق جنگی تغییراتی به وجود نیامده و طالبان پس از حملات خود با مقاومت نیروهای دولتی مواجه و مجبور به عقب‌نشینی شده است. برخی رسانه‌های افغانستان نیز در این زمینه گزارش دادند: طالبان شنبه‌شب گذشته ۱۳ سرباز دولتی را در استان لوگر سر بریده‌اند و در استان قندهار نیز ۱۲ جنگجوی طالبان در نبرد با نیروهای دولتی کشته شده‌اند.
این رسانه‌ها همچنین از دوحه نیز خبر دادند که پس از نشست اولیه با حضور مقام‌های خارجی و سخنرانی مقام‌های دو طرف جنگ، بعدازظهر شنبه گذشته هیات دولتی و طالبان نشستی برگزار کرده و در آن گروه تماس ایجاد کردند تا برنامه‌های مذاکرات آتی صلح را هماهنگ کنند.
به گفته زلمای خلیل‌زاد، فرستاده ویژه وزارت خارجه آمریکا، فضای بیاعتمادی بین هیات‌های مذاکره‌کننده دولت و طالبان احساس می‌شود. او نیز مانند دیگر مقام‌های خارجی گفت: با وجود مشاهده فضای بیاعتمادی رسیدن به صلح ناممکن نیست. خلیل‌زاد از دو طرف خواسته هر چه زودتر مذاکرات را آغاز کنند چرا که این فرصت را تاریخی می‌داند و نباید از دست برود .
خروج مشروط آمریکا از افغانستان
به گفته او مهم‌ترین خواسته آمریکا از دو طرف این است که نباید آمریکا در آینده از سوی افغانستان تهدید شود. فرستاده آمریکا گفت: اگر تا آوریل سال آینده شرایط صلح تکمیل شود، آمریکا جدول زمانی خروج کامل نیروهایش را اجرا می‌کند.
به گفته او، برای ادامه کمک‌های آمریکا به افغانستان پس از توافق احتمالی صلح، چک سفید وجود ندارد و این کمک‌ها به تصمیم مذاکرات میان افغان‌ها وابسته خواهد بود.
نگرانی درباره فقدان ابتکار عمل هیات بین‌افغانی
اما درکابل با وجود امیدواری‌ها برای تامین صلح و ثبات، از نبود ابتکار عمل به دست هیات‌های مذاکره‌کننده طالبان و دولت افغانستان نیز ابراز نگرانی شده است. عبدالحی خطیبی یکی از آگاهان سیاسی افغانستان گفت: از اوضاع نشست در دوحه استنباط می‌شود که ابتکار عمل باز هم در دست بیگانه‌هاست.
خطیبی اضافه کرد: هرچند دولت افغانستان در این مدت سعی و تلاش زیاد کرد تا مالکیت و رهبری گفت‌وگوها را در دست گیرد اما این تلاش‌ها آن گونه که باید نتیجه نداده است. خطیبی تاکید کرد: متاسفانه افغان‌ها همیشه قربانی منافع بیرونی‌ها بوده و حلقه‌های بیگانه همواره مردم را متفرق ساخته و جنگ‌های طولانی‌مدت و خانمان‌سوز را بر آنها تحمیل کرده است.
محمدموسی فریور حقوقدان و سیاستمدار افغان هم در این زمینه گفت: بهتر است بنای کار را بر خوش‌بینی بگذاریم و گفت‌وگوهایی را که قرار است در روزهای آینده شروع شود، به فال نیک بگیریم. اما در عین حال شکی نیست که در پشت پرده خارجی‌ها برای حفظ منافع خود تلاش می‌کنند.
مذاکرات بین افغانستانی صلح پس از چند ماه تاخیر روز گذشته در دوحه پایتخت قطر آغاز به کار کرد و براساس گزارش‌ها قرار است مذاکرات رسمی روی موضوعات اصلی صلح از امروز آغاز شود.
مذاکره‌کنندگان زن افغان در مقابل طالبان تندرو
چهار زن افغان که قانون سرکوب‌گر طالبان را متحمل شده بودند و از زمان اخراج شبه‌نظامیان برای دستاوردهای شکننده مبارزه کرده‌اند، در مذاکرات صلح روبه‌روی این گروه تندرو قرار گرفته‌اند. حضور آنها بر سر میز مذاکره در افغانستان دارای سلسله مراتب قابل توجه است اگرچه تعداد آنها با توجه به تیم افغانستان متشکل از ۱۷ مرد دیگر و تیم تماما مرد طالبان، کمتر است.
فائزه کوفی یکی از مذاکره‌کنندگان پیش از مذاکرات گفته بود: طالبان باید متوجه این باشد که در حال روبه‌رو شدن با افغانستان جدید است که باید یاد بگیرند با آن زندگی کنند. این سیاستمدار و مبارز برجسته حقوق زنان در طول حرفه خود از دو تلاش برای ترور جان سالم به در برده که آخرین آن ماه گذشته در کابل اتفاق افتاد. او پیش از این تیراندازی ناموفق گفته بود: بودن در چنین نقش مهمی، چیز رایجی در افغانستان نیست بنابراین تو باید راه خودت را در بین کسانی پیدا کنی که به حضور زنان اعتقادی ندارند.
او اضافه کرد که زمان حکومت طالبان بر افعانستان طی سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، همسرش زندانی شده و او نیز به خاطر داشتن لاک ناخن، به سنگسار تهدید شده است. پلیس مذهبی زنانی را که در خیابان چیزی غیر از برقع پوشیده بودند، جمع می‌کرد و زنان متهم به زنا گاهی بعد از نماز جمعه در استادیوم‌های ورزشی اعدام می‌شدند.
امروز سیستم سلسله‌‌مراتبی سنتی به عنوان هنجار و زندگی اکثر زنان باقی مانده و در مناطق روستایی از زمان حمله به رهبری آمریکا در ۲۰۰۱ که به سرنگونی طالبان انجامید که دختران را از مدرسه رفتن و زنان را از سر کار رفتن منع می‌کرد، بهبود کمی پیدا کرده است.
با این حال در کابل و دیگر شهرهای افغانستان، پیشرفت‌هایی حاصل شده است و زنان در سطح متوسطه و عالی تحصیل می‌کنند، در جایگاه‌های منتخب دارای سمت هستند و کسب‌و‌کار اداره می‌کنند، با وجود آنکه تعداد آنها به طور نامتناسبی کم است. کوفی یکی از معدود زنانی است که در سال ۲۰۱۹ مذاکرات غیررسمی با طالبان داشت و با نزاعی که مذاکره‌کنندگان زن با آن روبه‌رو هستند، آشناست.
فاطیما گیلانی متخصص حقوق اسلامی و مذاکره‌کننده ۶۶ ساله به خبرگزاری فرانسه گفت که زنان درباره مذاکرات با طالبان، بیمناک هستند. او گفت: هر زنی در افغانستان ترس دارد… ما همیشه ترس داریم که هر زمان تغییری در افغانستان در شرف است و هر زمان یک تغییر سیاسی به وقوع بپیوندد، این زنان هستند که آسیب می‌بینند.
این چهره مذاکره‌کننده زن اضافه کرد اما او حمایت مردان تیمش را داراست که دقیقا به چیزی باور دارند که او باور دارد. این مذاکرات ابتدا باید بر ارزش‌های مشترک مانند اسلام و بعد دستیابی به آتش‌بس در درگیری افغانستان که از سال ۲۰۰۱ تاکنون ده‌ها هزار نفر را کشته و میلیون‌ها نفر را آواره کرده، متمرکز شود. گیلانی گفت: من خیلی دوست دارم شاهد افغانستانی باشم که در آن شما احساس خطر نمی‌کنی… اگر حالا به آن دست پیدا نکنیم، هیچ موقع اتفاق نمی‌افتد. طالبان فقط اظهارات مبهمی درباره حقوق زنان داشته و گفتند این حقوق از طریق ارزش‌های اسلام، حفظ خواهد شد.
حبیبه سرابی مذاکره‌کننده دیگر که تحت قانون طالبان از کار کردن محروم شده بود و ناچار شد به پاکستان فرار کند تا بتواند تدریس کند، می‌خواهد مطمئن شود که افغانستان یک جمهوری باقی می‌ماند نه یک امارت تحت کنترل طالبان؛ جایی که قوانین مذهبی بر حقوق مشروع غلبه دارد.
او شنبه گذشته گفت که افتتاحیه مذاکرات، بسیار مثبت بوده است. زن دیگر در تیم مذاکره شریفه زورماتی مجری سابق و سیاستمدار محلی در منطقه شرقی استان پاکیتاست. این تیم پیش‌تر دارای عضو زن پنجمی هم به نام شهلا فرید وکیل و فعال حقوق زنان بود اما دیگر در تیم مذاکره نیست.
اخبار برگزیدهسیاسی
لینک کوتاه :