سهم مسائل خارجی در مشکلات داخلی

اسماعیل گرامی‌مقدم * یکی از مشکلات اساسی کشور ما که منجر به بی‌اعتمادی در جامعه شده نپذیرفتن مسوولیت و بر دوش دیگری افکندن آن است. همین که مجلس دولت را مقصر می‌داند. دولت قوای دیگر را و احزاب، جریان‌های سیاسی و نهادها و… همین‌طور عمل می‌کنند و اینکه مسوولیت نپذیریم به صورت یک اپیدمی در آمده است.

واقعیت این است که دولت با همه توان خود تلاش کرده و مدیران باتجربه‌ای هم داشته است اما حتما هر مدیریتی دارای کاستی‌هایی است.در شرایط فعلی اما نمی‌توانیم یک ارزیابی دقیق در این باره داشته باشیم زیرا یک عامل بیرونی بر مدیریت کشور سایه انداخته است.

در شرایط  فعلی فرقی نداشت که احمدی‌نژاد رییس‌جمهور باشد یا روحانی و حتی خاتمی. هرکسی که رییس دولت بود با توجه به اثرگذاری تحریم‌ها نمی‌توانست تصمیمات مدیریتی اثرگذار بگیرد. دلیلش نیز این است که تحریم فقط یک واژه نیست. تحریم توفانی از هجمه‌های اقتصادی به یک کشور است که خیلی مسائل را به هم می‌ریزد. به عنوان مثال وقتی پول‌های ما در ژاپن، هند، چین، کره‌جنوبی و… بلوکه شده، فروش نفت نداریم و ارز وارد کشور نمی‌شود روشن است که نسبت کفه عرضه و تقاضا به شدت با هم اختلاف یافته و ارزش ریال ما در قبال سایر ارزها سقوط می‌کند. دولت برای این شرایط نمی‌تواند کاری انجام دهد و فرقی هم ندارد که رییس دولت کیست. این شرایط نشات‌گرفته از یک سیاست کلان است.

نباید فراموش کنیم که در چهار سال ابتدای فعالیت روحانی وقتی به سمت مذاکره رفتیم شاهد گشایش‌هایی و ثابت شدن نرخ ارز بودیم یعنی آن رویه تاثیرگذار بود و نمی‌توانیم با انکار آن واقعیت بگوییم که تحریم‌ها اثری ندارد. تاثیر تحریم‌ها بسیار ژرف و عمیق بوده است و همین که دلار ۱۵ هزار تومانی نیمه فروردین به  ۲۷ هزار تومان رسیده یعنی درآمد قشر حقوق‌بگیر به نصف رسیده است. این یعنی سفره مردم کوچک شده، ارزش پول ملی ما کم شده، صادرات و واردات، تولید و… دچار مشکل خواهد شد. اینها نتیجه سیاست‌های کلان ماست.

مساله این است که امروزه تمامی کشورهای دنیا به هم وابسته هستند و از ظرفیت‌های هم استفاده می‌کنند تا منافع ملی خود را تامین کنند. منافع ملی ما در رفاه نگه داشتن مردم است. اگر این موضوع در اولویت قرار گیرد ضمن حفظ ارزش‌ها و اقتدار کشور باید با همه دنیا کار و از ظرفیت‌های آنان استفاده کرد.

در مجموع نمی‌توان سهم تحریم‌ها و مسائل خارجی در مشکلات فعلی را انکار کرد اما این سبب نمی‌شود که برخی سوءمدیریت‌ها و اشتباهات در مسائل داخلی را نیز نادیده بگیریم. مثال مشخص آن همین است که آقای روحانی یک شخصیت باتجربه را که همه او را قبول داشتند به مجلس معرفی کرد تا وزیر صمت شود اما به بهانه کرونا حاضر نشد برود از او دفاع کند. قطعا این دیگر تقصیر آمریکا، اسراییل، تحریم، اصولگرایان و … نیست. از طرف دیگر مجلس نیز در یک فضای مبتنی بر لجاجت و برخورد  واکنشی به وزیر پیشنهادی رای نداد. این دو عمل هیچ ربطی به تحریم ندارد. اینها مشکلات مدیریتی و مسائل داخلی در کشور ماست که اتفاقا کم هم نیست.

روشن است که وقتی تحریم هستیم و سرمایه‌ای وارد کشور نمی‌شود، نباید انتظار داشت که تولید در این کشور پا بگیرد اما در عین حال برخی ضعف‌های مدیریتی نیز موجود است که به وضعیت موجود دامن می‌زند.

* سخنگوی حزب اعتماد ملی