حقوقی‌ها در محاصره قانون

به گزارش جهان صنعت نیوز: در همین حال بررسی عملکرد حقوقی‌ها در مدت اخیر نشان می‌دهد که اگر چه برخی از آنان در مقاطع نامناسب از منظر کلیت بازار سرمایه، اقدام به عرضه‌های سنگین کرده‌اند اما در همین حال در برخی مواقع نیز به سرعت وارد عمل شده و به جمع شدن صفوف فروش کمک کرده‌اند. با این حال معاملات دو روز گذشته بازار سرمایه نشان می‌دهد، با وجود آغاز بازارگردانی اجباری شرکت‌ها و الزام حقوقی‌ها برای حمایت از سهام، در پشتیبانی از معاملات و خرید سهام عرضه شده از سوی حقیقی‌ها، تعلل رخ داده است. از سوی دیگر اما تحلیلگران بازار همچنان اعلام می‌کنند که بهترین راهکار برای بازگشت بازار سرمایه به روند عادی، رها کردن و واگذاشتن آن به حال خود و پایان  دادن به دستکاری‌ها و مداخلات است.

با تداوم فاز اصلاحی بازار سرمایه و افزایش نوسانات در دو ماه گذشته، بخش دولتی، مجلس، سازمان بورس و شورای‌عالی بورس طی جلساتی حقوقی‌ها را برای حمایت از سهام ملزم کردند. این حمایت‌ها چند روزی نیز به طور متوالی ادامه داشت اما از آنجا که ابزار قانونی برای تضمین حمایت حقوقی‌ها و اجبار آنان به خرید در بازار نوسانی وجود ندارد، این رشته حمایتی قطع شد. در همان زمان نیز بسیاری از تحلیلگران بازار بر این باور بودند که اولتیماتوم‌ها و فشارهای نمایندگان مجلس و دیگر مسوولان نمی‌تواند در تغییر رفتار حقوقی‌های بازار به صورت طولانی‌مدت اثرگذار باشد و لازم است دولت و مجلس به مالکیت خصوصی و حاکمیت اراده صاحبان سرمایه بر دارایی خود، احترام بگذارند. با این حال روز گذشته مدیرعامل بورس تهران در گفت و گو با صداوسیما با بیان اینکه حقوقی‌ها باید متناسب با شرایط بازار، عرضه داشته باشند تصریح کرد: ما از طریق ابزارهای مقرراتی تلاش می‌کنیم تا به شکل قانونمند عرضه حقوقی‌ها را محدود کنیم؛ ضمن اینکه در همه دنیا میزان عرضه حقوقی‌ها محدود است و سهامداران عمده ملزم هستند برای فروش سهام خود بازاریابی کنند. اما در کشور ما حقوقی‌ها به صورت نماد عادی در بازار عرضه می‌کنند. وی اضافه کرد: برخی از حقوقی‌ها، در زمان اوج نوسان بازار، یعنی در تیر و مرداد اقدام به عرضه سهام کردند و در نقدشوندگی سهام مشارکت نداشتند. صحرایی همچنین درباره  وضعیت بازار سرمایه اظهار کرد: انتخابات سایر کشورها ( آمریکا) و اخبار مرتبط با آن، تاثیر زیادی در بازار سرمایه گذاشته است؛ ضمن اینکه اخبار مربوط به شرکت‌های فلزاتی و معدنی هم در افت شاخص تاثیر گذاشت و عرضه‌های روز چهارشنبه توسط حقوقی‌ها نیز یکی از دلایل افت بازار است.

موانع سیاسی سد راه رشد بورس

با این حال بیشترین کارشناسان بازار سرمایه دلایل ریزش شاخص در روزهای گذشته را در تردید سهامداران خرد برای ورود به معاملات و اثرپذیری روانی از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا جست‌وجو می‌کنند. همچنین برخی بر این باورند که رفتار حقوقی‌ها نیز تاثیرپذیرفته از روند کلی بازار و افزایش تشکیک در انجام معاملات است. بررسی تعداد  و ارزش معاملات در بازار سرمایه نشان می‌دهد که در روزهای اخیر اگرچه صفوف فروش سنگینی در برخی نمادها ایجاد شده است اما در پایان، عملا معاملات پرتعدادی رخ نداده و بازار از روزهای اوج خود از منظر داد و ستدها فاصله زیادی دارد. در این میان بیشترین انتقادها به حقوقی‌ها به دلیل تعلل در خرید و جمع‌آوری صفوف فروش است. اما از سوی دیگر کارشناسان بازار به سهامداران خرد هم توصیه می‌کنند دست کم تا نیمه آبان‌ماه برای ورود به معاملات خرید یا فروش با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کرده و صرفا با منفی شدن نمادها صف‌های فروش سنگین تشکیل ندهند. در همین حال بازارگردانی اجباری نیز از نیمه ماه جاری برای حمایت از سهام شرکت‌ها اجرایی شده که اگر چه در ابتدای راه قرار دارد و چالش‌های زیادی را تجربه می‌کند، اما به گفته کارشناسان بازار سرمایه می‌تواند در ادامه مسیر، آثار مثبتی را بر روند معاملات داشته باشد. علی صحرایی در همین باره با اشاره به اینکه هدف صندوق بازارگردان، نقدشوندگی بازار است، ابراز کرد: طبق مصوبات شورای‌عالی بورس، از ۲۰ شهریورماه امسال، ناشران و سهامداران عمده موظف هستند نقدشوندگی را از طریق ابزار بازسازی و عملیات بازارگردانی انجام دهند و صف‌های فروش و خرید را جمع کنند. وی ادامه داد: ۱۷۵ شرکت بازارگردان به بورس تهران معرفی شدند؛ از این میان ۱۳ ناشر به دلیل کمبود منابع، بازارگردانی را نپذیرفتند، ۹۴ ناشر مدارک را برای شرکت بورس ارسال کردند و هنوز ۵۸ ناشر با بورس تهران مکاتباتی انجام نداده‌اند. صحرایی گفت: بورس تهران تا به امروز، ۲۰ شرکت را  که بازارگردانی را انجام نداده است  به کمیته تخلفات فراخوانده، زیرا این وظیفه الزامی است و باید بازارگردانی انجام شود. مدیرعامل بورس تهران افزود: بر اساس آمارها با شروع کار بازار در روز یکشنبه، ۲۵ نماد متوقف بود، ۵۳ شرکت، بازارسازی انجام داد، ۳۲ شرکت تعهد کامل برای بازارگردانی و ۷۶ شرکت بخش عمده‌ای از تعهدات عملیات بازارگردانی انجام داده است؛ ضمن اینکه ۲۰۰ شرکت عدم تعهد بازارگردانی داشتند.

حامیان ضعیف بازار

یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس‌نیوز با اشاره به شیوه‌های حمایت از بازار اظهار کرد: بازارگردان‌ها تعداد محدودی از سهم را خریداری می‌کنند اما زمانی که بازار با موج فروش مواجه می‌شود بازارگردان نمی‌تواند اقدامی انجام دهد. محمد اشقیایی افزود: تعداد خرید بازارگردان‌ها محدود است و زمانی که فروشنده زیاد می‌شود کفایت نمی‌کند.  وی با بیان اینکه دو نوع حقوقی در بازار داریم گفت: یک نوع سهامدار عمده و مالک درصدی شرکت است و نوع دیگر حقوقی شبیه حقیقی‌ها هستند و کار آن خرید و فروش سهم است و به دلیل محدودیت اعتباری که اشخاص حقیقی در کارگزاری‌ها دارند اقدام به ثبت شرکت کردند و با کد این شرکت اقدام به خرید می‌کنند و در حقیقت این شرکت‌ها همان حقیقی‌ها هستند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه لیدر شدن نمادهایی که ظرفیت لیدری بازار را ندارند موجب ایجاد صف فروش شده، خاطرنشان کرد: زمانی که خودرویی‌ها لیدر بازار شدند با صف فروش شدن، بازار را با خود پایین بردند، پالایشگاه‌‌ها نیز جزو همین گروه هستند. اشقیایی همچنین درباره عملکرد ناظر بازار بیان کرد: ناظر بازار در مقطعی که فشار فروش بی‌جهت شکل گرفته و  شاخص در حال از دست دادن یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد بود حمایت‌هایی صورت می‌داد اما از سوی دیگر، به طور مداوم نمی‌توان این حمایت‌ها را ادامه داد. این فعال بورس تصریح کرد: در حال حاضر سمت عرضه نسبت به سمت تقاضا قدرت بیشتری دارد و با توجه به اینکه پول‌های پارک شده نیز در انتظار نتایج انتخابات آمریکاست، تقاضا ضعیف شده است. وی تاکید کرد: در حال حاضر از پول‌هایی که قرار بود برای حمایت به کار گرفته شود باید استفاده کرد تا سمت تقاضا را تقویت کند. اگر این موضوع اتفاق بیفتد با صف فروش مواجه نخواهیم شد. اشقیایی با بیان اینکه آنچه هم‌اکنون نیاز بازار است نقدینگی در قالب صندوق‌هایی است که بتوانند پاسخگوی این سطح از فروش باشند، گفت: پول‌های هدفمندی با ارزش بالا باید از گذشته در صندوق تثبیت یا صندوق توسعه بازار  ایجاد می‌شد تا اکنون به کار گرفته شود اما متاسفانه از قبل اتفاق نیفتاده است. این کارشناس بازار سرمایه افزود: برای حمایت از بازار باید از گذشته پول خود بازار در صندوق توسعه و یا تثبیت برای حمایت از شاخص با این شناوری جمع‌آوری می‌شد که متاسفانه این کار صورت نگرفت و در حال حاضر این نقدینگی وجود ندارد.

تقابل حقوقی‌ها و ناظر

اما در همین حال، دیگر کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: به دلیل اینکه در هفته‌های گذشته اجازه فروش به حقوقی‌ها داده نشد، حجم زیادی از فروش‌ها متراکم شد و اکنون در حال اتفاق افتادن است؛ بنابراین هر چه  ناظر در بازار دخالت نداشته باشد بهتر است. سعید شیرزادی تصریح کرد: حقوقی‌هایی که در حال عرضه سهام هستند حقوقی‌های کاردانی نیستند و به دلیل دستکاری ناظر در بازار، به دنبال فروش هستند تا بازار را پایین بیاورند. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: حقوقی‌های کاردان طی این روز‌ها در صف فروش قرار نگرفتند. وی خاطرنشان کرد: ناظر به این نتیجه رسیده که نباید در معاملات دستکاری کند؛ در حالی که هفته‌های گذشته برخی سهم‌ها را بالا نگه می‌داشت تا بتواند شاخص را بالا نگه دارد، اما در حال حاضر این کار را نمی‌کند. به نظر می‌رسد یک تصمیم‌گیری در سازمان بورس گرفته شده که دستکاری در بازار صورت نگیرد. این کارشناس بازار سرمایه افزود: این نوع برخورد‌ها دو تا سه روز آینده ادامه خواهد داشت و هر چه ناظر کمتر دخالت کند بازار زودتر به روند اصلی خود برمی‌گردد. شیرزادی با بیان اینکه منفی روزهای گذشته بازار نگران‌کننده نیست، تصریح کرد: این منفی ماندگار نیست و با توجه به اشباع بودن بازار ملک و ارز، نقدینگی به بورس بر خواهد گشت. شیرزادی همچنین افزود: صندوق‌های بازارگردانی کارایی زیادی ندارند مگر اینکه بازار به تعادل برسد و حقیقی‌ها شروع به خرید کنند و سایر بازار‌ها اشباع شوند که به نظر می‌رسد تا اواسط هفته این اتفاق صورت بگیرد. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: نباید به صف‌های فروش نگاه کرد، این صف‌ها با یک اتفاق مثبت یا خرید سنگین جمع می‌شود و به روال سابق برمی‌گردد.

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژه