مذاکره با آمریکا در اختیار رییس‌جمهوری نیست
محمدعلی ابطحی * پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا صحبت از احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا قوت گرفته است. رییس‌جمهوری هم طی سخنانی تاکید کرده‌اند که از هر فرصتی برای رفع تحریم استفاده می‌کنند و هیچ کس حق فرصت‌سوزی ندارد. این صحبت‌ها از سوی طرف آمریکایی هم بیان شده است ولی به نظر من امکان گفت‌وگو و مذاکره درباره آمریکا در اختیار دولت، رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه نیست که بخواهند در این باره جدی عمل کنند.
ممکن است در این شرایط از عدم فرصت‌سوزی صحبت شود و عجله‌ای هم برای نفی مذاکره در میان نباشد ولی در نهایت تصور نمی‌کنم ایران به سمت مذاکره و گفت‌وگو در خارج از چارچوب برجام قدم بردارد چرا که اگر چنین امکانی وجود داشت، این قدم را زودتر از این برمی‌داشت تا این همه سال دچار بحران نشود.
گفتنی است طی همه این سال‌ها یک استراتژی جدی‌تر مطرح بوده است که آن استراتژی از سوی مقام رهبری تعیین می‌شود و همه این سال‌ها مبنای کار بوده و در آینده هم همان سیاست اعمال خواهد شد. البته الزاما این به معنای آن نیست که خیلی خصمانه با آقای بایدن برخورد شود و قطعا رفتن آقای ترامپ از قدرت، خبر خوشی است که همه بخش‌های مختلف انسان‌دوست دنیا از آن استقبال کرده‌اند. ولی در این شرایط تصور نمی‌کنم مذاکره خارج از برجام اجرایی شود و اگر مذاکره‌ای هم صورت گیرد، در چارچوب برجام و در حوزه هسته‌ای انجام خواهد شد.
درست است که این روزها بعد از پیروزی بایدن، برخی اصولگرایان هم درباره مذاکره با آمریکا صحبت می‌کنند و حتی آقای ترقی گفته است انجام مذاکره از سوی اصولگرایان اشکالی ندارد، ولی واقعیت این است که این حرف‌ها کاربرد تبلیغات داخلی دارد یعنی جریان اصولگرا قصد دارد فشارهای فعلی را از روی دوش خود بردارد چرا که از به هم ریختن برجام شادمان بودند و الان از شکست ترامپ متاثر و غمگین هستند. طبیعتا در جامعه پرفشار فعلی این موارد نقاط منفی برای جریان اصولگرا محسوب می‌شوند، به همین دلیل با طرح این مباحث برای اینکه بگویند ممکن است مذاکره آنها با آمریکا نتیجه مطلوبی داشته باشد و به نتیجه برسد، بیان می‌کنند تا این فشارها را از روی دوش خود بردارند. هرچند این حرف‌ها تنها تبلیغات و جهت مصارف داخلی است و خودشان به خوبی می‌دانند طرف مذاکره‌شونده استقبالی از گفت‌وگو با طیف اصولگرا نشان نمی‌دهد یعنی برای طرف مذاکره‌شونده مهم است مذاکره‌کننده چه کسی و با چه تفکری باشد. باید از طرف آنها هم پذیرشی برای انجام این مذاکره و گفت‌وگو وجود داشته باشد. بنابراین بعید به نظر می‌رسد طرف آمریکایی از اصولگرایان برای مذاکره استقبال بیشتری نشان دهد.
نکته دیگر اینکه نباید فراموش کرد که بیشترین ذوق و علاقه به مذاکره با آمریکا در دولت اول آقای احمدی‌نژاد که در چارچوب اصولگرایان بالا آمده بود، وجود داشت. البته تلاش‌های زیادی هم انجام داد ولی از آنجا که این سیاستگذاری در اختیار دولت‌ها نیست، آن دولت هم موفق نشد. همچنین دولت‌های بعدی هم اگر بخواهند با سیاست انقلابی‌گری وارد بحث مذاکره شوند، هم با پذیرش کمتری از سوی طرف مذاکره‌شونده مواجه می‌شوند و هم اگر بگویند قصد مذاکره با آمریکا را دارند در بین حامیان‌شان با ریزش اساسی مواجه خواهند شد.
* فعال سیاسی اصلاح‌طلب
اخبار برگزیدهیادداشت
لینک کوتاه :