درد بی‌درمان
به گزارش جهان صنعت نیوز: آمارها حاکی است که ۱۰ میلیون نفر در سال در سراسر دنیا قربانی خشونت خانگی هستند. در این میان زنان جوان، کم‌درآمد و اقلیت‌های قومی بیشتر دیده می‌شوند. البته این خشونت خانگی فقط زنان و کودکان را تهدید نمی‌کند بلکه مردانی را که با سرزنش و تحقیر همسران‌شان روبه‌رو هستند نیز در معرض خشونت هستند. مردان این خشونت‌ها را تا جایی تحمل می‌کنند و بعد از آن خشونت را با خشونت فیزیکی و کلامی پاسخ می‌دهند. گسترش خشونت می‌تواند آثار نامطلوبی بر سلامت جامعه نیز داشته باشد. تاثیر خشونت خانگی چون موجی با شعاع وسیع در جامعه پخش می‌شود و به یکایک افراد جامعه می‌رسد. احساس عدم کفایت در مدیریت خانواده، از کارافتادگی جسمی و روانی و اجتماعی، عدم کارایی در محیط کاری، کاهش منزلت خانوادگی و اجتماعی، پناه آوردن به داروهای روانگردان، الکل، موادمخدر، احساس درماندگی، افسردگی مزمن، کاهش انرژی احساسی و عاطفی، اضطراب شدید، سلب توانمندی، ابتلا به بیماری‌های روان‌تنی و کاهش رضایت زناشویی از زندگی از تاثیرات منفی رفتارهای خشونت‌آمیز در خانواده است.
خانواده‌ها درگیر خشونت
در همین راستا مصطفی اقلیما رییس علمی مددکاری اجتماعی درباره خشونت خانگی در روزهای پاندمی کرونا به «جهان‌صنعت» گفت: درست است که در دوران قرنطینه گفتمان بین فردی، سرگرم کردن در خانواده در دوره کرونا بیشتر می‌شود اما مهم روند کار و اقتصاد منزل است و وقتی کار و کاسبی‌ها از رونق می‌افتد اقتصاد منزل آسیب می‌بیند. تولید ثروت در کشور به حداقل ممکن می‌رسد و اقتصاد منزل در نوع روابط خانوادگی تاثیرگذار است. درآمد خانواده وقتی کم می‌شود، انرژی عاطفی در خانواده کاهش می‌یابد. در حقیقت روابط گرم خانواده را تحت تاثیر قرار داده و با روابط سرد و بی‌روحی که با تنش‌ها همراه است، مواجه می‌شویم.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه از خشونت علیه مردان کمتر صحبت شده است، اظهار کرد: وقتی رونق اقتصادی کاهش پیدا کند سرزنش علیه مردان شروع می‌شود و اقتدار و ابهت مدیریت مرد در منزل را متزلزل می‌کند. در بروز مشکلات اقتصادی مردان زیر تیغ نقد تمام اعضای خانواده قرار می‌گیرند و پاسخ و دفاعی از خود هم ندارند. قدرتمندی مردان که در خانه متزلزل شود آسیب‌زاتر و آزاردهنده‌تر از شکنجه جسمی است. خشونت علیه زنان و کودکان بیشتر از جنس آزارهای جسمی است در حالی که سرزنش و تخریب جایگاه مردان، موجب متلاشی شدن روح آنها می‌شود. مردان جایی برای تخلیه این فشار هم ندارند. به عنوان مثال مردان ابزار گریه ندارند و خودخوری می‌کنند و دچار بیماری‌های روحی می‌شوند و آنها را از پا درمی‌آورد.
افزایش طلاق در پاندمی کرونا
اقلیما افزود: روابط بین‌فردی دوباره کمرنگ می‌شود و قهر خانوادگی و سردی روابط در خانواده تقویت می‌شود و طلاق عاطفی را در چنین مواقعی بیشتر شاهد خواهیم بود. این قرنطینه‌ها در شرایط اقتصادی بد طلاق عاطفی را در خانواده‌ها افزایش می‌دهد. گاهی هم این طلاق‌های عاطفی مقدمات طلاق‌های رسمی را فراهم می‌کند. شاید در قرنطینه خانگی خشونت علیه مردان منجر به طلاق می‌شود.
این جامعه‌شناس با اشاره به معضل خشونت علیه کودکان تاکید کرد: در حالت تدافعی مردان و تخلیه روحی و روانی، خشونت علیه کودکان نیز صورت می‌گیرد در حالی که این کودکان واقعا بی‌گناه هستند. این خشونت علیه کودکان فقط از سوی مردان صورت نمی‌گیرد بلکه زنان نیز این برخوردهای فیزیکی ناروا را خواهند داشتند. طبق پیش‌بینی‌ها خشونت علیه کودکان نیز افزایش می‌یابد. ضمن آنکه اگر برنامه‌ای وجود نداشته باشد تکرار مکررات زندگی را یکنواخت می‌کند.
اثر خشونت در جامعه
اقلیما در ادامه گفت: گسترش خشونت می‌تواند آثار نامطلوبی بر سلامت جامعه نیز داشته باشد. تاثیر خشونت خانگی چون موجی با شعاع وسیع در جامعه پخش می‌شود و به یکایک افراد جامعه می‌رسد. احساس عدم کفایت در مدیریت خانواده، ازکارافتادگی جسمی و روانی و اجتماعی، عدم کارایی در محیط کاری، کاهش منزلت خانوادگی و اجتماعی، پناه آوردن به داروهای روانگردان، الکل، مواد مخدر، احساس درماندگی، افسردگی مزمن، کاهش انرژی احساسی و عاطفی، اضطراب شدید، سلب توانمندی، ابتلا به بیماری‌های روان‌تنی و کاهش رضایت زناشویی از زندگی از تاثیرات منفی رفتارهای خشونت‌آمیز در خانواده است.
وی اظهار کرد: به هر حال پدیده همسرآزاری به هر دلیلی که صورت می‌گیرد، پیامدهای منفی زیادی را برای سلامت فرد، خانواده و جامعه دارد. خشونت به صورت رفتاری اکتسابی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و انسجام خانواده را بر هم می‌زند. یادگیری خشونت توسط فرزندان و به کارگیری آن در زندگی آتی، فرار از خانه و مدرسه، افسردگی و اضطراب، گوشه‌گیری و انزواطلبی، مکیدن انگشت، جویدن ناخن، لکنت زبان و اعتیاد به مواد مخدر از تاثیرات منفی خشونت خانگی بر کودکان و نوجوانان است.
انواع خشونت
اقلیما در ادامه با اشاره به انواع خشونت‌ها در خانواده تصریح کرد: یکی از این خشونت‌ها، خشونت روانی است. این نوع خشونت به معنای هر نوع رفتار و گفتار خشنی است که سلامت روانی فرد را با خطر مواجه می‌کند مثل انتقاد ناروا، تمسخر، توهین، تهدید به ازدواج مجدد، تهدید به طلاق، اعمال مالکیت، عدم اجازه خروج از منزل، تهدید به بچه‌دزدی، تهدید به تخریب دارایی، متلک‌گویی و اجبار به دیدن تصاویر و صحنه‌های خلاف عفت.
اقلیما ادامه داد: نوع دیگر خشونت جسمی به معنای هر نوع رفتار خشنی است که از روی قصد و نیت منجر به آسیب و صدمات جسمانی شود و مصادیق آن عبارتند از ارتکاب به قتل، ضرب و جرح، گاز گرفتن، سیلی زدن، خفه کردن، چاقوکشی، تیراندازی، سقط به خاطر جنسیت و خودکشی اجباری.
این جامعه‌شناس افزود: نوع دیگر خشونت جنسی به معنای هر نوع رفتار جنسی خشنی است که از روی قصد و نیت توام با زور و نا‌رضایتی و یا اکراه و یا بی‌میلی و یا خارج از روابط متعارف بین دو جنس مخالف به تهدید و صدمه جنسی انجام شود و مصادیق آن عبارتند از تجاوز به عنف، آزار جنسی و مزاحمت و تماس بدنی، ختنه دختران، حاملگی اجباری، اجبار به رابطه جنسی غیرطبیعی، اجبار به رابطه جنسی در زمان عادت ماهانه و بیماری.
وی افزود: یکی دیگر از انواع خشونت‌ها خشونت اقتصادی است یعنی رفتاری خشن در امور مربوط به اشتغال، اقتصاد، دارایی که فرد را تحت فشار و آزار و تبعیض قرار می‌دهد. مانند عدم پرداخت نفقه، بخل و کنترل وسواسگرانه مخارج منزل، دریافت اجباری حقوق همسر، تبعیضات و نابرابری‌های اقتصادی.
اقلیما با بیان اینکه از نظر سازمان جهانی بهداشت، خشونت خانگی پدیده‌ای جهانی است و به عنوان یکی از عوامل مهم در زندگی ناسالم به شمار می‌رود، گفت: طبق آمار این سازمان ،۳۰ درصد از زنان از سوی شریک زندگی‌شان خشونت را تجربه می‌کنند. آمارهای مختلف و گزارش‌های پژوهشی حکایت از این دارند که خشونت علیه زنان در کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است. در ایران نیز خشونت علیه زنان یک معضل اجتماعی است و بر اساس آماری که اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در خصوص خشونت علیه زنان در سال ۱۳۹۷ منتشر کرد، ۴۹ درصد از زنان ایرانی آزار جسمی و فیزیکی، ۲۶ درصد عاطفی، روانی و کلامی و ۲/۲۲ درصد آنها آزارهای اجتماعی و اقتصادی دیده‌اند و بر اساس آخرین آمار منتشر شده، با ظهور ویروس کرونا، در دوران قرنطینه، خشونت خانگی در جهان افزایش یافته و نرخ افزایش خشونت خانگی در ایران نیز ۳۰ درصد بوده است.
کرونا و افزایش خشونت خانگی
این جامعه‌شناس افزود: اگرچه امروزه محققان اعلام کردند واکسن کرونا ساخته شده ولی قاعدتا تا سال دیگر این واکسن به ایران نمی‌رسد. بنابراین تنها راهکار پیشگیری برای این بیماری قرنطینه خانگی است که این خود افزایش آمار خشونت خانگی را به دنبال داشته است و خشونت خانگی را هم به عنوان چالش دیگر امروزه بشر اضافه کرده و تبدیل به بحران جدی برای تمام کشورها شده است. بنابراین تلاش برای افزایش سطح آگاهی افراد و یادگیری راهکارهای پیشگیری و مقابله با خشونت خانگی یکی از موارد ضروری است که امروزه باید در سراسر دنیا به آن توجه شود.
وی ادامه داد: با توجه به آنچه بیان شد و با عنایت به اینکه هنوز دارو و واکنس لازم جهت درمان قطعی بیماری ویروس کووید۱۹ وجود ندارد، بهترین راه‌حل آن، پیشگیری و قرنطینه خانگی است و طبیعتا حذف یا بسیار کم شدن روابط اجتماعی انسان‌ها و عدم امکان شرکت در مراسم‌های خانوادگی، ملی و مذهبی از یک سو و فشارهای اقتصادی وخبرهای ناگوار ناشی از ابتلا و فوت هموطنان و انسان‌ها در سراسر گیتی آن هم به صورت طولانی‌مدت باعث ایجاد انواع فشارهای روانی و خشونت خانگی شده و با توجه به اینکه تغییر روش وسبک زندگی ابتدا در اولین کانون زندگی یعنی خانواده اتفاق می‌افتد، طبیعی است که بیشترین و سریع‌ترین آثار آن در خانواده و سپس در اجتماع پدیدار می‌شود. بنابراین برای حفظ و استحکام بنیان خانواده، افزایش حسن معاشرت وجلوگیری از هرگونه آسیب و داشتن یک خانواده موفق به ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از خشونت خانگی می‌پردازیم.
راهکاری برای پیشگیری از خشونت خانگی
اقلیما گفت: با هم بودن را غنیمت شمرده و با احوالپرسی‌های پرهیجان، مکالمات تلفنی پرشور، دوستت دارم‌های مکرر، به آن اهمیت دهید؛ در بعد جسمی و روانی از یکدیگر پشتیبانی کنید. بی‌قید و شرط به همدیگر عشق بورزید و درقبال محبت ابرازی انتظار جبران نداشته باشید، عشق و محبت باید آزادانه نثار شود. به همسرتان آزادی بدهید تا خودش باشد، تفاوت‌ها را بپذیرید و به مرزهای میان یکدیگر احترام بگذارید. با یادگیری مهارت‌های ارتباطی و احترام به نظرها و عقاید یکدیگر و مشورت کردن روابط خود را بهبود بخشید.
این جامعه شناس ادامه داد: به هنگام اختلاف، به جای سرزنش کردن، به شناسایی مسأله و یافتن راه‌حل آن بپردازد و از مشاوره افراد متخصص استفاده کنید. برای رسیدن به امنیت روانی و عاطفی، داشتن صداقت، پذیرش، سعه‌صدر، انصاف و اعتماد متقابل را اصل اول قرار دهید. برای نیازمندی‌های یکدیگر ارزش قائل شده و در روابط کلامی، عاطفی وتصمیم‌گیری‌ها به خواسته‌های همسرتان توجه کنید. هنگامی که با مشکل و فشار روانی مواجه می‌شوید اول از خود بپرسید آیا این مسأله ارزش ناراحت شدن دارد یا خیر و در ادامه از خود بپرسید که چه کاری در این وضعیت می‌توان انجام داد. با نوشتن شرحی از شرایطی که شما را خشمگین و عصبانی می‌کند بر افکار خود نظارت کنید.
وی در پایان گفت: انسان دارای دو بعد روانی و جسمی است و این دو مکمل یکدیگرند، همان‌طور که امروزه تمام تلاش بشر جهت کشف واکسن و درمان بیماری کووید ۱۹ جهت حفظ جان و جسم به کار بسته شده است باید به آثار روحی و روانی ناشی از این بیماری نیز توجه ویژه کرد و نباید از این بعد مهم انسانی غافل شد، زیرا غفلت از این امر تبعات جبران ناپذیری برای فرد و جامعه دارد چه اینکه طبق آمار روزانه شاهد افزایش خشونت خانگی در سراسر دنیا هستیم.
اخبار برگزیده
لینک کوتاه :