جایگاه ایران در اقتصاد جهانی
حمیدرضا صالحی * تاثیری که اقتصادهای جهانی به عنوان قدرت اقتصادی دارند، به تولید ناخالص داخلی این کشورها برمی‌گردد. اگر بخواهیم ارزیابی دقیق و درستی در خصوص اقتصاد ایران داشته باشیم باید به حجم تولید ناخالص داخلی کشور نیم‌نگاهی بیندازیم. برآوردها نشان می‌دهد که حجم GDP ایران قبل از اتفاقات و بی‌ثباتی‌های اخیر اقتصادی به حدود ۴۵۰ میلیارد دلار می‌رسید که در مقایسه با سهم ۱۸ هزار میلیارد دلاری آمریکا و ۱۵ هزار میلیارد دلاری چین بسیار ناچیز است. میزان تبادلات اقتصادی کشورها و مبادلات ارزی آنها نیز شاخص تعیین‌کننده‌ای در جهت شناسایی جایگاه و قدرت اقتصادی کشورها در جهان محسوب می‌شود که ایران از این منظر نیز جایگاه مناسبی ندارد.
با استناد به آنچه گفته شد به هر میزان که GDP کشور پایین‌تر باشد و به واسطه بالا رفتن ارزش ارزهای خارجی، پول ملی دچار کاهش ارزش شود، تولید ناخالص داخلی نیز رو به کاهش می‌گذارد. این در حالی است که اقتصاد نقش تعیین‌کننده‌ای در حوزه سیاستگذاری دارد و بدون بالا بردن تولید ناخالص داخلی نمی‌توان در صحنه رقابت با اقتصادهای قدرتمند جهانی حاضر شد. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در این زمینه باید انجام شود جایگزینی درآمدهای صادراتی با درآمدهای نفتی و کاهش وابستگی به نفت و خام‌فروشی است. بدیهی است افزایش صادرات غیرنفتی نیز به آسانی ممکن نمی‌شود و نیازمند تقویت روابط مثبت اقتصادی با جهان است.
هرچند ایران پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالایی در تامین نیازهای وارداتی کشورهای منطقه دارد اما هم به دلیل مشکلات داخلی و هم مشکلات خارجی اعم از تحریم‌ها و قرار گرفتن در لیست سیاه FATF قادر به بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها نبوده و نتوانسته نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه داشته باشد. بدیهی است ایران نیز همچون سایر کشورها می‌تواند در بازار عرضه و تقاضا برای خود جایگاه مناسبی تعریف کند اما این مهم منوط به میزان رقابت‌پذیری کالاهای تولیدی و کیفیت کالاهای صادراتی خواهد بود. ضمن آنکه روابط سیاسی و دیپلماسی بین‌المللی نیز می‌تواند راه را برای استفاده از فرصت‌های موجود باز کند.
اما متاسفانه راه برای توسعه صادراتی ایران باز نیست و حتی فرصت حضور در بازار بزرگ صادراتی عراق نیز به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی و سهم اندک اقتصاد از GDP جهانی از کشورمان دریغ شده است.
*دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :