بورس، پلکان پوپولیست‌ها
به گزارش جهان صنعت نیوز: در حالی امیرحسین قاضی زاده‌هاشمی با جنجال رسانه‌ای ادعا می‌کند به دنبال رسیدگی به تخلفات بازار سرمایه است که رییس مجلس شورای اسلامی به تازگی عنوان کرده است با برخورد قضایی در این مورد مخالف است. اغلب ناظران، این هیاهو را بیش از آنکه در مسیر تحقق مطالبه سهامداران بدانند یک شوی تبلیغاتی دیگر از سوی نمایندگان و اقدامات پوپولیستی ارزیابی کرده و سوال می‌کنند اگر مجلس از هویت متخلفان اطلاع داشته، چرا در طول چهار ماه روند نزولی بازار اقدامی صورت نداده است؟
نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی در جدیدترین اقدام خود بیان کرد در نامه‌ای به رییس قوه قضاییه اسامی متخلفان بازار سرمایه را اعلام کرده است. قاضی‌زاده‌هاشمی در این نامه اظهار کرده است: متاسفانه مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار با اهمال و ترک فعل در وظایف نظارتی خود طبق ماده ۵۲ قانون بورس اوراق بهادار بعد از چهار ماه هنوز لیست متخلفان و مسببان سقوط شاخص بازار سرمایه را به مراجع قضایی ارائه نکرده‌اند و مانع پیگیری مجلس و مراجع قضایی شده‌اند. در بخشی از این نامه آمده است: متاسفانه رانت‌خواران و وابستگان اقتصاد دولتی با چنبره خود به اقتصاد کشور و برخی شرکت‌های خصولتی با دعوت مردم توسط رییس‌جمهور محترم، موجب رشد حبابی سهام مرتبط این شرکت‌ها شدند و نهایتا بازار سرمایه را به قتلگاه سرمایه‌های مردم تبدیل کرده‌اند. از آنجا که سازمان بورس به وظیفه خود عمل نکرده اینجانب به نمایندگی از مردم، لیست متهمان در موضوع بازارگردانی و شرکت‌هایی که با عملکرد سوء خود باعث سقوط بازار سرمایه شده‌اند را جهت رسیدگی و برخورد لازم تقدیم می‌کنم. قاضی‌زاده در حالی مدعی عدم رسیدگی رکن نظارتی سازمان بورس شد که در هفته‌های گذشته معاون حقوقی این سازمان آمارهای دقیقی از برخورد با متخلفان حقیقی، حقوقی و کارگزاری‌ها را در رسانه‌ها اعلام کرده است.
اختلاف بهارستانی‌ها بر سر بازار
در همین حال به نظر می‌رسد حتی در مجلس هم بر سر این نحوه پیگیری تخلفات تفاهمی وجود ندارد. شاهد این امر نیز مخالفت اخیر محمدباقر قالیباف با برخورد قضایی در برابر تخلفات بازار سرمایه است. رییس مجلس شورای اسلامی به تازگی اظهار کرده است: با اینکه در بورس با کسانی که درست کار خود را انجام نمی‌دهند برخورد قضایی صورت گیرد، مخالف هستم. قالیباف تاکید کرده است: بورس هم باید به وظایف نظارتی خود بپردازد. وی همچنین اذعان کرده است: رییس سازمان بورس در جلسات متعدد در مجلس حضور پیدا کرده است؛ ما قانون داریم و به تناسب آن متخلفین باید جریمه شوند یا محدودیتی برای آنها ایجاد شود. قالیباف در ادامه یادآور شده است: ما در شش ماه گذشته به طور دقیق در این حوزه نظارت میدانی داشتیم و با دستگاه‌های اجرایی و وزرا، هم بنده و هم کمیسیون‌ها و سایر نمایندگان جلساتی را برگزار کردیم؛ بسیاری از نمایندگان سابقه فعالیت‌های اجرایی ازجمله استانداری‌ها، معاونت وزرا و مدیریت شرکت‌های بزرگ را دارند و از این رو با شناخت دقیق خلأ‌های موجود را به دستورالعمل و قانون تبدیل خواهند کرد. رییس نهاد قانونگذاری با اشاره به نظارت تخصصی مجلس در حوزه بورس افزوده است: کمیسیون‌ها نیز نظارت میدانی داشتند؛ نواب و بنده به بررسی ابعاد این حوزه پرداختیم.
رواج سیاسی‌کاری در اقتصاد
علی نیکوگفتار کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت نیوز» به آسیب شناسی ورود نهادهای خارج از بازار سهام به تخلفات احتمالی در این بازار پرداخته است. به گفته او، اتفاقات بازار سرمایه و تصمیمات درباره آن از بعد و نگاه اقتصادی تصمیم‌گیران فراتر رفته و وارد بحث‌های سیاسی شده است. نیکوگفتار در این باره تصریح می‌کند: آنچه ما همواره گرفتار آن بوده‌ایم، سیاسی کردن برخی مسائل اقتصادی بوده است.
او تاکید می‌کند: البته که ما بحث‌هایی با عنوان اقتصاد سیاسی یا سیاست اقتصادی در مباحث اقتصادی داریم که همیشه مهم بوده و برای سیاست‌های کلان کشور یا سیاست‌های نهادی مورد توجه تحلیلگران قرار داشته است. حتی ما یک تحقیقات دانشگاهی داریم در حوزه ثبات تصمیمات کلان اقتصادی و تاثیر آن در بازارهای مالی که نشان می‌دهد بحث سیاست در اقتصاد مهم است؛ اما سیاسی کردن اقتصاد امر دیگری است! نیکوگفتار اظهار می‌کند: وقتی یک بازار موضوع سیاسی‌کاری می‌شود دیگر من به عنوان یک تحلیلگر نمی‌توانم تشخیص بدهم که این حرف‌ها و این اتفاقات مبنای اقتصادی دارد یا مبنای سیاسی؟ این روند تاثیر زیادی در بازار می‌گذارد اما نه از جنبه اقتصادی بلکه از جنبه صرفا سیاسی آن! این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: به نظر من نه آن موقعی که شرایط بازار را خیلی خوب و عالی نشان می‌دادند و همه را دعوت می‌کردند اتفاق خوبی بود نه اکنون که این‌گونه جنجال می‌شود؛ زمانی نهادهای سیاسی، افراد و ارگان‌های مختلف، دولت و همین مجلس مردم را ترغیب می‌کردند به سمت بازار بیایند و حالا هم همگی مورد مطالبه قرار می‌گیرند. مردم مطالبه دارند و می‌گویند اگر شما تصمیم‌گیری اقتصادی دارید چرا روند به این شکل طی می‌شود؟
تصمیمات اقتصادی جایگزین جنجال سیاسی شود
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار نیازی به حمایت ندارد بلکه نیازمند ثبات است اظهار می‌کند: همین که آقایان در تصمیمات اقتصادی ثبات داشته باشند و کار عجیب و غریبی نکنند برای فعالان بازار کافی است. نیکوگفتار تاکید می‌کند: با این حال اگر مجلس یا دولت واقعا نگاه حمایتی به بازار دارند به نظر من بهتر است آقایان به جای مطرح کردن بحث تخلفات و این جنجال‌ها بیایند مثلا با بحث قیمت‌گذاری فولاد منطقی برخورد کنند؛ یا در بحث حقوق مالکانه معادن حرفه‌ای رفتار کنند. او ادامه می‌دهد: اگر مجلس می‌خواهد حرفی بزند یک تصمیم اقتصادی در حوزه فولاد و قیمت‌گذاری آن بگیرد و یک کار اقتصادی خوب انجام دهد. اینکه سر و صدا کند و بگیر و ببند راه بیندازد، بازار سرمایه بهره‌ای از آن نمی‌برد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: به نظر من باید قدری تصمیمات اقتصادی‌تری گرفته شود. اینها بیشتر جنجال سیاسی است تا تصمیمات اقتصادی. تمرکز و تلاش به سمت تصمیم‌های اقتصادی و تصمیمات بهتر برای اقتصاد کلان کشور است که بازار سرمایه را تحت تاثیر مثبت قرار می‌دهد و باید از رفتن به سمت جنجال‌های سیاسی پرهیز شود.
تخلفات بازار امر جدیدی نیست
این کارشناس بازار سرمایه درباره تخلفات صورت گرفته در بازار سرمایه می‌گوید: بخشی از این اتفاقات همیشه بوده است. یعنی اینکه قوه قضاییه به عنوان نهادی که مسوولیت مشخصی دارد و محدودیتی هم برای ورود و رسیدگی به تخلفات در سازمان بورس یا هر شرکت و سازمان دیگری ندارد همواره وظایف خود را انجام داده است. نیکوگفتار عنوان می‌کند: امری که در حال حاضر تا حدی تفاوت ایجاد کرده، نمود خارجی، شوآف و نحوه اطلاع‌رسانی است! او بیان می‌کند: این‌گونه نیست که قبلا نه تخلفی بوده و نه نظارتی و حالا تخلفاتی انجام شده و نظارت وجود دارد، یا کمیته تخلفات سازمان بورس قبلا این موضوعات را بررسی نمی‌کرده و حالا دارد بررسی می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه ابراز می‌کند: آنچه در مدت دو سال اخیر تغییر کرده ورود مردم به آن بوده است؛ وقتی بازاری مردمی می‌شود و به معیشت و سرمایه و پس‌انداز مردم گره بخورد، مقداری شرایط خاص‌تر می‌شود و رسیدگی به آن هم باید در تناسب همان باشد. نیکوگفتار ادامه می‌دهد: در سال‌های قبل هم تخلفاتی در بازار سرمایه مانند هر بازار دیگری صورت می‌گرفت اما چون ارتباط زیادی به عموم مردم و جامعه پیدا نمی‌کرد در اخبار و رسانه‌ها هم حرفی از آن زده نمی‌شد و بازتاب نداشت.
او تصریح می‌کند: الآن این‌گونه شده است که مردم را دعوت می‌کنند وارد بازار شوند و به آنها گفته می‌شود مستقیما وارد شوند و همه چیز خود را به بورس بسپارند؛ آنها هم واقعا همین گونه عمل می‌کنند و همه چیز را به بورس می‌سپرند. برای ما که سال‌هاست در این بازار هستیم اتفاق عجیبی نمی‌افتد و فراز و نشیب‌های بازار را دیده‌ایم؛ تخلفاتی را هم دیده‌ایم که رخ داده و به آن هم رسیدگی شده است. اما این بار وقتی پای مردم وسط است باید به نحوی آرام شوند. نیکوگفتار اضافه می‌کند: وقتی به آنان می‌گوییم مستقیما به بازار بیایید و بعد اتفاق بدی می‌افتد، باید در ادامه آنها را آرام کنیم و اطمینان بدهیم رسیدگی می‌شود. او اظهار می‌کند: با این حال این روند رسیدگی به نظر من تا حدی شوآف و نمایش است. اما در عین حال اگر واقعا تخلفاتی وجود دارد، ورود جدی برخی نهادها دست‌کم باعث می‌شود تخلفات بعدی رخ ندهد یا کمترشود و به طور کلی تحت کنترل قرار گیرد.
ضرورت رسیدگی به موضوعات بورسی در بستر بازار سرمایه
حامد ستاک کارشناس بازار سرمایه نیز در این باره می‌گوید: در یک سال گذشته سهامداران بسیاری وارد بازار سرمایه شده‌اند و در واقع این نوسهامداران با چگونگی ساز‌و‌کارهای بازار سرمایه به خوبی آشنا نبوده‌اند؛ از طرف دیگر هم شاید ساختارها و زیرساخت‌های بازار سرمایه نیز در برخی از موارد به درستی عمل نمی‌کنند. او می‌افزاید: این دو عامل بستری را برای دخالت سایرین در بازار سرمایه مهیا می‌کند.
به عبارتی این روند سبب می‌شود افراد یا نهادهایی که به لحاظ قانونی و تخصصی شاید مجاز به دخالت یا اظهارنظر در این خصوص نباشند، به آن ورود کنند. این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: در واقع هم نوسهامداران مطالبه و تظلم‌خواهی می‌کنند مبنی بر اینکه اتفاقاتی در بازار سرمایه رخ داده که نیاز است از بیرون بازار به آن رسیدگی شود و درباره آن اظهار نظر صورت گیرد و هم عملکردها و ساختارها توامان این اجازه را می‌دهند که در ساز‌و‌کار بازار سرمایه دخالت شود.
ستاک با تاکید بر اینکه در مجموع ورود این نهادها به مسائل بازار اتفاق خوبی برای بازار سرمایه نیست اظهار می‌کند: باید به هر ترتیب موضوعاتی که مربوط به بازار سرمایه است در داخل خود بازار رفع و رجوع شود. این کارشناس بازار سرمایه همچنین تصریح می‌کند: این اقدامات در شرایط بحرانی بازار شروع شده و شاید در حال حاضر دارد نمود بیرونی بیشتری پیدا می‌کند. ستاک تاکید می‌کند: این مطالبات در منفی‌های بازار مطرح می‌شود و در شرایط مثبت بازار دیگر کسی با تخلف و متخلف کاری ندارد. او اضافه می‌کند: اغلب صحبت‌ها هم حول این محور است که فلان تعداد حقیقی یا حقوقی بازار سرمایه را به هم ریختند و نزولی کردند؛ اما در موقع صعود بازار معمولا کسی اعتراضی ندارد!
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :