برجام زیر تیغ
به گزارش جهان صنعت نیوز: به همین منظور فرانسه، آلمان و انگلیس از اعضای اروپایی برجام ، روز گذشته طی بیانیه‌ای مشترک درباره نصب سانتریفیوژهای جدید ایران در نطنز اظهار نگرانی کردند و این اقدام را ناقض توافق هسته‌ای دانستند. آنها در این بیانیه مدعی شدند که «اگر ایران درباره حفظ فضای دیپلماسی جدی است، باید از توافق برجام تبعیت کند.»
در این راستا، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان که رییس دوره‌ای شورای اتحادیه اروپا و یکی از طرف‌های توافق هسته‌ای با ایران است، روز جمعه در گفت‌وگو با هفته‌نامه اشپیگل بیان کرد: «ما به چیزی فراتر از توافق هسته‌ای کنونی نیاز داریم، چیزی که به نفع ما هم باشد.» او همچنین در ادامه اظهارات خود، پا را فراتر گذاشته و مدعی شد: «بازگشت به شکل کنونی برجام کافی نیست و باید مسائل دیگر از جمله برنامه موشک‌های بالستیک ایران را هم در یک توافق جدید گنجاند.»
مساله‌ای که نشان می‌دهد اروپایی‌ها، بعد از کنار گذاشته شدن ترامپ از قدرت و احتمال ازسرگیری توافقات آمریکا با ایران و بازگشت به برجام، خواب‌نما شده و می‌کوشند شکاف ایجادشده بین اروپا و آمریکا در زمان ترامپ را با رو کردن به دموکرات‌ها و تکرار شروط بایدن برای مذاکره و توافق جدید با ایران ترمیم کنند و با فشار به جمهوری اسلامی، برادری خود را به آمریکا اثبات کنند؛ موضوعی که مصوبه اخیر مجلس با وجود مخالفت‌های جدی دولت و رییس‌جمهوری و اعلام موضع مخالف وزارت خارجه، در بروز چنین وضعیتی بی‌تاثیر نیست.
اگرچه بارها طرف‌های آمریکایی و اروپایی برجام، بعد از پیروزی بایدن در انتخابات، توافق و مذاکره جدید را با ایران مطرح کرده‌اند، ولی مقامات کشورمان هرگونه مذاکره دوباره بر سر برجام را غیرممکن دانسته‌اند. ضمن اینکه گفته می‌شود ایالات متحده آمریکا در دوره مذاکرات هسته‌ای، علاوه بر سه عضو اروپایی برجام، رایزنی‌هایی با عربستان و اسراییل داشته است.
پاسخ ظریف به هایکو ماس
پس از اظهارات وزیر خارجه آلمان درباره مذاکره جدید با ایران، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توئیتری به اظهارات همتای آلمانی خود واکنش نشان داد. ظریف در توئیت خود خواستار انجام تعهدات طرفین اروپایی برجام شد و نوشت: «قبل از اینکه هایکو ماس و سه کشور اروپایی بخواهند درباره ایران حرف بزنند باید این کارها را انجام دهند؛ آپارتاید ظالمانه کووید۱۹ را متوقف کنید، به تعهداتتان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند باشید و دست از نقض برجام بردارید. به رفتارهای شرورانه خود در منطقه ما، شامل ۱۰۰ میلیارد دلار فروش تسلیحات به کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس و حمایت کورکورانه از تروریسم اسراییل، پایان دهید.»
پس از مصوبه اخیر مجلس که برای طرف‌های برجامی و حتی آمریکایی‌ها بوی خروج از برجام می‌دهد، جو بایدن رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که در صورت احترام کامل ایران به تمام محدودیت‌های هسته‌ای، آمریکا حاضر به بازگشت به برجام است. البته او نخواست از موضع قبلی خود کوتاه بیاید و در ادامه اظهارات زیاده‌خواهانه خود اعلام کرد که پس از آن می‌توان درباره دیگر تهدیدهای تهران مذاکره کرد.
ادامه واکنش‌های تهران به موضع اخیر اروپا درباره برجام
علاوه بر ظریف، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم روز گذشته درباره اظهارات اخیر اروپایی‌ها درباره ایران واکنش نشان داد و در نشست خبری خود با رسانه‌های داخلی و خارجی، در پاسخ به گفت‌وگوی اخیر ظریف و مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و برخی ادعاهایی که توسط کشورهای اروپایی درباره برجام مطرح می‌شود، گفت: «اینکه برخی فکر می‌کنند مسیری که آمریکا و رژیم ترامپ با سیاست فشار حداکثری ضد ملت ایران طی کرد و نتوانست به اهداف خود دست پیدا کند، از طرف دیگری که اسم آن را گفت‌وگو یا مذاکرات جدید بگذارند می‌توانند به آن برسند، موضوعی است که کسی در تهران خریدار آن نیست.»
خطیب‌زاده افزود: «دوستان ما در اروپا بدانند که آنها در ابتدا باید برادری خود را ثابت کنند، به تعهداتشان عمل کنند و بعد ادعاهای دیگری را مطرح کنند و لیست بلندبالایی از عدم تعهد کشورهای اروپایی به تعهداتشان در برجام وجود دارد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: «ایران گفته است که اگر همه طرف‌های مقابل به تعهداتشان عمل کنند اقدامات کاهشی که ایران در چارچوب برجام انجام داده است برگشت‌پذیر است و ایران در قبال اجرای کامل تعهدات از سوی طرف مقابل، تعهدات خود را نیز انجام می‌دهد.»
** اروپایی‌ها درقبال برجام ریاکارانه عمل کردند
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی، نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم، در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» با اشاره به بیانیه‌ها و موضع گیری اخیر کشورهای اروپایی عضو برجام گفت: «به نظر من موضع اروپایی‌ها عملا تغییری نکرده است. آمریکا شفاف از برجام خارج شد و به تعهداتش عمل نکرد، ولی اروپایی‌ها بدون خروج از برجام به تعهداتشان عمل نکردند. یعنی فقط گفتاردرمانی کردند. بنابراین حالا نمی‌توانند موضع طلبکارانه‌ای نسبت به جمهوری اسلامی ایران بگیرند، چرا که ریاکارانه عمل کردند.»
این نماینده ادوار مجلس در باره بیانیه اخیر فرانسه، آلمان و انگلیس در مورد توافق جدید برجامی بیان کرد: «اروپایی‌ها چند ماه است که چنین حرف‌هایی را تکرار می‌کنند و مدعی هستند باید موضوعات نظامی و موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران در قالب مذاکرات جدید وارد شود. هر چند این سخنان تا حدی نیت قبلی آنها را افشاکرده است که قصد داشته‌اند بعد از مذاکره درباره موضوعات هسته‌ای، به سراغ موضوعات نظامی و موشکی و … ما بروند.»
جمالی ادامه داد: «این رفتار اروپایی‌ها فرار به جلو است تا بدهی‌ای که در قبال عدم تحقق تعهداتشان در برجام به ایران دارند را نپردازند. همچنین اروپایی‌ها تصور می‌کنند با این کار علاوه بر اینکه توپ را به زمین ایران می‌اندازند، با اعلام آمادگی و همراهی با تیم بایدن هم فشار را بر ایران بیشتر می‌کنند، هم توافق آتلانتیک که در زمان ترامپ مخدوش شده بود را تلطیف خواهند کرد.»
نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس دهم، اروپا را متهم به برخورد دوگانه در قبال برجام کرد و گفت: «اروپایی‌ها ازخروج رسمی آمریکا از برجام فقط اظهار تاسف می‌کنند، ولی با کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران که البته از بندهای برجام است، مخالفت جدی دارند. این یعنی برخورد قلدرمآبانه با موضوع. آنها می‌گویند نه آمریکا به تعهداتش عمل کند نه طرف‌های اروپایی ،ولی توقع داشته باشند فقط جمهوری اسلامی ایران به آن توافق پایبند باشد.»
او با بیان اینکه توافق یعنی همه اضلاع آن به تعهداتشان پایبند باشند، اظهار کرد: «اروپایی‌ها نه خودشان به این توافق عمل می‌کنند، نه آمریکا متعهد بوده است، از طرفی به دیگر اضلاع این توافق یعنی روسیه و چین هم فشار می‌آورند که از این توافق خارج شوند ولی ایران را ملزم به اجرای کامل تعهدات می‌دانند. اینکه توافق نیست.»
جمالی در توضیح عبارت «برجام» گفت: «برجام به معنی برنامه جامع اقدام مشترک است. ولی بعد از خروج آمریکا از برجام دیگر هیچ اقدام جامع مشترکی وجود ندارد. اروپایی‌ها هم خلف‌وعده کردند ولی تصور می‌کنند با روی کار آمدن بایدن می‌توانند اجماعی علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنند.»
اگر چه مجلس یازدهمی‌ها تصور می‌کنند با مصوبه اخیر خود برای خروج از برجام می‌توانند اروپا را برای ماندن در برجام ترغیب کنند و حتی آمریکا را مجبور به بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها کنند، ولی به گفته جمالی، اروپایی‌ها و آمریکا درصدد ترغیب روسیه و چین برای خروج از برجام و ایجاد اجماع جهانی علیه ما هستند.
نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در ادامه اظهارات خود به «جهان صنعت» در پاسخ به اینکه آیا با توجه به مصوبه اخیر مجلس ممکن است روسیه و چین هم پشت ما را درباره برجام خالی کنند؟ گفت: «این طبیعی است که هر کشوری به منافع ملی خود توجه کند، ولی با توجه به مصوبه اخیر مجلس درباره اقدام راهبردی نیاز به کار دیپلماتیک بیشتری برای توجیه روسیه و چین داریم. بعید می‌دانم اجماعی که قبل از بردن پرونده ما به شورای امنیت سازمان ملل ایجاد شد، در آن حد صورت بگیرد.»
جمالی احتمال اجماع جهانی علیه ایران را مثل قبل جدی ندانست و تاکید کرد: «اجماع جهانی به این معناست که علاوه بر آمریکا و اروپا، روسیه و چین و برخی کشورهای غیرمتعهد هم جزو این اجماع قرار بگیرند. ممکن است این مصوبه اروپایی‌ها را با آمریکا علیه ما متعهد و همراه کند، ولی درباره چین و روسیه با تامل بیشتری باید در این باره حرف زد.»
او ادامه داد: «البته ممکن است بتوانند علیه ما اقداماتی انجام دهند. ولی باید ببینیم در دو ماهی که مجلس فرصت داده است، اتحادیه اروپا چه کاری انجام خواهد داد.»
نماینده ادوار مجلس تاکید کرد: «نباید فراموش کرد که تصمیم‌گیری درباره موضوع هسته‌ای در مراحل بعدی، سطحش بالاتر از مجلس است و سطوح بالاتر حاکمیتی باید در این باره تصمیم بگیرند.»
اگر چه جمالی معتقد است تصمیم‌گیری درباره موضوع هسته‌ای و خروج از برجام یا ماندن در توافق از عهده مجلس خارج و تصمیم‌گیری کلان دراین باره به سطوح بالای حاکمیت برمی‌گردد، ولی این احتمال هم وجود دارد که برخی مصوبات مجلسی‌ها به جای کمک و ایجاد راه‌حل، برای کشور چالش‌های جدی‌تری ازجمله ایجاد اجماع جهانی علیه ما و تحریم‌های شدیدتری را به همراه داشته باشد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسی
لینک کوتاه :