مادورو با پیروزی در انتخابات پارلمانی، کنترل کامل را در دست گرفت
ائتلاف سیاسی مادورو در حالی مدعی پیروز چشمگیر در انتخابات پارلمانی شده که از سوی بسیاری از سیاستمداران اپوزیسیون این کشور بایکوت شده و از سوی جامعه بین‌الملل بابت تقلب گسترده به نقد کشیده شده است. این پیروزی به نیکولاس مادورو رییس‌جمهور ونزوئلا به عنوان حزب حاکم سوسیالیست امکان کنترل آخرین نهاد سیاسی را می‌دهد که خارج از دسترس دولتش بوده است.
دولت مادورو خواهان گرم کردن تنور انتخابات برای مشروعیت بخشیدن به آن بود تا هم اپوزیسیون تحریم‌گرا را بیش از پیش ایزوله کند، هم حضور اپوزیسیون غیرتحریم‌گرا در مجلس را به عنوان نمادی از وجود دموکراسی در کشور تبلیغ کند و هم نشان دهد که اپوزیسیون رادیکال‌تر جدید خللی در پایگاه اجتماعی دولت ایجاد نکرده است. و با همه اینها سعی کند در جبهه کشورهای غربی و عزم آنها برای ادامه تحریم‌ها، به‌خصوص حالا که دولت ترامپ هم کنار می‌رود، شکاف ایجاد کند و در عین حال کشورهایی مانند چین و روسیه و ترکیه را در اطمینان به قدرت و بقای خود باورمندتر کند و کسب وام بیشتر از آنها که باید به تصویب مجلسی صاحب مشروعیت برسد نیز تسهیل شود.
با گذشت کمتر از ۲۴ ساعت از پایان برگزاری انتخابات پارلمانی سرنوشت‌ساز ونزوئلا، ایندیرا آلفونزو رییس شورای انتخاباتی این کشور بر اساس شمارش اولیه آرای جمع‌آوری شده از پیروزی حزب چپگرای تحت حمایت دولت خبر داد.
بر اساس اطلاعات کمیته انتخاباتی ونزوئلا و بر اساس نتایج اولیه، حزب «قطب بزرگ میهنی سیمون بولیوار» با کسب ۶/۶۷ درصد آرای شمارش‌شده، پیروز اصلی این کارزار شناسایی شد. به گفته آلفونزو، انتخابات یکشنبه گذشته با مشارکت ۳۱ درصدی شهروندان این کشور برگزار شد.
چالش طرفداران و مخالفان مادورو
برگزاری انتخابات پارلمانی ونزوئلا، چالشی بزرگ میان طرفداران نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری این کشور و گروه مخالفان محسوب می‌شود که در آن، نمایندگان مجلس جدید سرنوشت کشور را به دست خواهند گرفت.
خوان گوایدو، رهبر مخالفان، از مردم و اپوزیسیون خواسته بود که این انتخابات را تحریم کنند. پارلمان ونزوئلا تنها مرجع قانونی در کشور به شمار می‌رفت که تحت کنترل مادورو نبود. احزاب مخالف که با وجود درخواست گوایدو مبنی بر تحریم انتخابات، در برخی نقاط همچنان با نامزدهایشان در انتخابات شرکت داشتند، ۱۸ درصد از مجموع آرا را به دست آوردند.
در انتخابات پارلمانی ونزوئلا حدود ۱۴ هزار نامزد از بیش از صد حزب سیاسی برای کسب ۲۲۷ کرسی مجلس با یکدیگر رقابت داشتند؛ فرآیندی که از ماه‌ها قبل موجب افزایش تنش‌ها میان حزب مخالفان و دولت شده و به موجب آن با رای مردم، ۲۷۷ نماینده پارلمان برای پنج سال آینده انتخاب خواهند شد.
نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری ونزوئلا پس از اعلام این خبر در صفحه توئیترش نوشت: من شجاعت ۱۴ هزار و ۴۰۰ نامزدی که به این جشن انتخاباتی پیوستند را تحسین می‌کنم. همچنین به نمایندگان، معاونان و اعضای علی‌البدل منتخب تبریک می‌گویم. افراد نیک، متعهد و سختکوش به مجلس قانونگذاری آمدند.
سقوط شدید اقتصاد ونزوئلا همراه با تشدید تحریم‌های آمریکا و کاهش صادرات نفت آن باعث شده که پنج میلیون نفر از کشور مهاجرت کنند. نمایندگان جدید کنگره ملی ابزارهای محدودی برای بهبود اوضاع زندگی مردم کشوری دارند که حقوق ماهانه آنها به ندرت کفاف زندگی‌شان را می‌دهد. انتخاب این نماینده‌ها همچنین باعث نخواهد شد که موقعیت مادورو نزد کشورهای غربی بهبود یابد. او متهم به سوءمدیریت و نقض حقوق بشر است.
بحران سیاسی و اقتصادی
پارلمان ونزوئلا از سال ۲۰۱۵ در دست مخالفان بود. در سال ۲۰۱۷ مادورو با ایجاد مجلس موسسان قانون اساسی تلاش کرد پارلمان را زیر سایه ببرد. این اقدام مادورو با اعتراضات فراوان داخلی و خارجی روبه‌رو شد.
ونزوئلا در سال‌های اخیر به شدت دستخوش یک بحران سیاسی و اقتصادی بوده است. تحریم‌های کمرشکن اقتصادی، صف‌های طولانی بنزین و کمبود آب آشامیدنی و گاز و نیز قطع مداوم برق شرایط زندگی را به شدت برای شهروندان دشوار کرده است. از نوامبر ۲۰۱۴ بدین سو نرخ تورم در این کشور به چهار هزار درصد رسیده است.
اما از سوی دیگر، با توجه به تجربه تاریخی دو سال گذشته و راه‌اندازی اعتراضات خیابانی علیه نتیجه انتخابات، این امر می‌تواند موجب بروز اختلافات سیاسی تازه در این کشور شود.
در پی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۸ که منجر به انتخاب مجدد نیکلاس مادورو برای ریاست‌جمهوری شد، خوآن گوایدو رهبر حزب مخالفان با ادعای تقلب در انتخابات خود را رییس‌جمهور اعلام کرد که از آن پس شرایط بحران بر این کشور حاکم شد.
مجمع ملی کنونی ونزوئلا تحت رهبری خوآن گوآیدو رهبر اپوزیسیون ونزوئلاست که مورد حمایت ایالات متحده و بسیاری دیگر از کشورهاست. این انتخابات در ونزوئلا در بحبوحه تردیدها بر سر تغییرات در دولت واشنگتن برگزار شده است. جو بایدن هم همانند ترامپ، مادورو را یک دیکتاتور خوانده اما هنوز رویکرد رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده در قبال بحران در ونزوئلا مشخص نیست.
در همین حال، جنبش اپوزیسیون گوآیدو در حال برگزاری یک همه‌پرسی در روزهای آتی بلافاصله پس از این انتخابات است تا از مردم بپرسد می‌خواهند به حکومت مادورو پایان دهند و یک انتخابات جدید ریاست‌جمهوری برگزار کنند یا خیر. این در حالی است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد نه مادورو و نه گوآیدو در میان مردم کشورشان در زمانی که ونزوئلا با بحران‌های اقتصادی و سیاسی دست و پنجه نرم می‌کند، محبوب نیستند.
مادورو روز یکشنبه پس از انداختن رای خود به صندوق، در پادگان اصلی نظامی در کاراکاس به خبرنگاران گفته بود، زمان آن فرا رسیده تا به سلطه مخالفان در مجلس پایان داد. او مجلس را مسوول آفت تحریم، بی‌رحمی، رنج و درد خوانده بود.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا انتخابات ونزوئلا را ساختگی و تقلب توصیف کرده و در حساب شخصی خود در توئیتر نوشت: نتایجی که توسط رژیم غیرقانونی مادورو اعلام شوند، بازتاب‌دهنده خواست مردم ونزوئلا نیستند. وزیر خارجه برزیل نیز با انتشار توئیتی انتخابات ونزوئلا را یک «مضحکه» خوانده و نوشت این انتخابات تلاشی از سوی دیکتاتوری مادورو برای مشروعیت بخشیدن به حاکمیت خود است.
کانادا نیز اعلام کرده نتیجه این انتخابات را به رسمیت نمی‌شناسد. وزیر خارجه این کشور اعلام کرد: کانادا همواره در کنار مردم ونزوئلا در مبارزه برای بازگرداندن دموکراسی خواهد ایستاد. مادورو از نیروهای اپوزیسیون خواسته تا هم‌صدا با هم از جو بایدن رییس‌جمهور منتخب آمریکا بخواهند به تحریم‌ها علیه ونزوئلا پایان دهد.
انتخابات دور قبلی مجلس ونزوئلا سال ۲۰۱۵ برگزار شد و اپوزیسیون توانست در آن حدودا دوسوم کرسی‌ها را از آن خود کند. دست‌کم بخشی از اپوزیسیون تلاش کرد که با این اهرم، برکناری نیکلاس مادورو از ریاست‌جمهوری را رقم بزند.
مادورو در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۳ با اختلاف آرایی حدود ۵/۱ درصد بر نامزد اپوزیسیون برتری یافت و توانست ادامه‌‌دهنده حکومت و راه و روشی باشد که هوگو چاوز از سال ۱۹۹۹ بنا گذاشت. چاوز سال ۲۰۱۲ به‌رغم ابتلا به سرطان مجددا در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد و برنده آن شد، ولی با مرگ او در سال ۲۰۱۳، انتخابات در این سال ضروری شد.
پس از پیروزی اپوزیسیون در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۵ این بحث در میان نیروهای گوناگون مخالفان درگرفت که آیا بهتر نیست از اهرم به‌دست‌آمده برای برآمدن کامل در برابر دولت مادورو و برکناری آن استفاده کرد و منتظر انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۸ نماند.
بخشی از اپوزیسیون که چنین نقشی را برای پارلمان و پیروزی به‌دست‌آمده در آن قائل بود، عملا ابتکار عمل را به دست گرفت، کشورهای غربی مخالف دولت مادورو و متحدان آنها در آمریکای جنوبی نیز موافق این رویکرد اپوزیسیون بودند. اما تلاش دولت مادورو برای رد صلاحیت برخی نمایندگان راه‌یافته اپوزیسیون به پارلمان و نیز استفاده از اهرم دیوان عالی کشور برای لغو مصوبات آن، در کنار اختلافات درونی اپوزیسیون، تلاش یادشده را قرین موفقیت نکرد.
تحریم‌های آمریکا و اروپا و حمایت‌بخشی از اپوزیسیون علیه این تحریم‌ها هم نتوانست در سیاست دولت مادورو چرخشی ایجاد کند. بخش‌هایی از اپوزیسیون کوشیدند سال ۲۰۱۶ با جمع‌آوری امضا، طبق یکی از بندهای قانون اساسی، دولت مادورو را به رفراندومی برای تشخیص موافقت یا مخالفت مردم با رییس‌جمهور وادار کنند. این تلاش اما در پی اختلاف قوه قضاییه و شورای انتخابات نزدیک به دولت با اپوزیسیون، درباره صحت و میزان امضاهای جمع‌شده، عملا بی‌نتیجه ماند.
گوایدو برای خلع‌ید کامل از مجلس سال ۲۰۱۷ با استناد به یک ماده قانون اساسی، انتخابات مجلس موسسان را برگزار کرد؛ مجلسی که طبق قانون باید برای تغییرات در قانون اساسی تشکیل شود و در مدت کارش عملا وظیفه مجلس ملی (پارلمان) را هم به عهده می‌گیرد. بعدتر معلوم شد که خبری از تغییر در قانون اساسی نیست و این مجلس صرفا برای خلع‌ید پارلمان تحت کنترل اپوزیسیون تشکیل شده است.
مجلس تحت کنترل اپوزیسیون اما جلوی تلاش دولت برای انحلال خود ایستاد و بخش رادیکال‌تر آن، با به قدرت رسیدن دولت ترامپ در سال ۲۰۱۷، امید بیشتری برای کسب کامل قدرت و کنار زدن دولت مادورو به دست آورد.
در دوران دولت ترامپ، تحریم‌ها علیه ونزوئلا به اوج خود رسید و این کشور که بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان را دارد، چه از رهگذر سوءمدیریت اقتصادی و فساد و چه به‌ویژه در اثر تحریم‌ها، حتی از تامین بنزین مورد نیاز درون کشور هم عاجز شده است. اینکه بنزین در ونزوئلا با قیمتی بسیار نازل و با سوبسیدهای کلان دولتی به مردم عرضه می‌شود هم مزید بر علت شده که تغییر نرخ آن در بحبوبه بحران کار آسانی نبوده است.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :