کره‌جنوبی رفیق چین می‌شود به جای آمریکا؟

به گزارش جهان صنعت نیوز: در این رابطه وب‌سایت شبکه جهانی تلویزیون چین موسوم به CGTN در گزارشی از الساندرو گولومبیوسکی تکسیرا استاد ممتاز سیاست عمومی و مشاور ویژه اقتصادی سابق رییس جمهوری برزیل با اشاره به اجلاس سران کشورهای آسه‌آن که ماه گذشته به صورت مجازی برگزار شد، رویکرد کلی کشورهای جنوب‌شرقی آسیا را در مخالفت با یکجانبه‌گرایی، انزواطلبی و رویارویی اقتصادی توصیف کرد و نوشت این کشورها با غلبه بر اختلافات خود در حال تعمیق هر چه بیشتر روابط تجاری و اقتصادی در میان خود هستند.

اهمیت این اجلاس از آنجاست که در اوج همه‌گیری کرونا برگزار شد و نشان داد که نقش تولید و تجارت و همچنین کارکرد دولت‌ها برای عبور از بحران‌های ناشی از این همه‌گیری بسیار حیاتی است. هر چند طبق گزارش بانک توسعه آسیا انتظار می‌رود به واسطه شرایط کنونی برای نخستین بار از دهه ۱۹۶۰ به این سو کشورهای شرق آسیا با رشد منفی مواجه شوند اما امضای قرارداد تجارت آزاد و مشارکت اقتصادی منطقه‌ای در پایان این اجلاس نشان داد که ۱۵ اقتصاد پویای منطقه آسیا- اقیانوسیه در حال ساختن مسیری متفاوت برای تعمیق همکاری‌ها و نیز تقویت روابط اقتصادی خود هستند. این امر همچنین نشان داد که سلطه اقتصادی و سیاسی آمریکا نیز در منطقه در حال رنگ باختن بوده و طرحی جایگزین برای آمریکا در حال ارائه شدن است.

نقش آمریکا کمرنگ می‌شود

گفتنی است توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای در حالی پس از ۱۰ سال مذاکره میان ۱۰ کشور آسه‌آن، استرالیا، چین، ژاپن، نیوزیلند و کره‌جنوبی به امضا رسیده که در آن هیچ ردپایی از حضور ایالات متحده نبوده و چین، ژاپن و کره را به عنوان شریک اقتصادی اصلی در جنوب‌شرقی آسیا برجسته می‌کند.

در این میان به نظر می‌رسد منازعات ژئوپلیتیک مانند اختلافات در دریای چین جنوبی نیز در حال کاهش بوده و بسیاری از کشورها پذیرفته‌اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی و زیرساختی خود در جهان پساکرونا تمایل به همکاری‌های بیشتر با چین دارند.

محرک جدید رشد اقتصادی

در ادامه این مطلب همچنین آمده است: در حالی که اقتصاد و صنایع اروپا و آمریکا به واسطه کرونا در رکود به سر می‌برند، بسیاری از کشورهای عضو آ‌سه‌‌آن از پیامدهای این همه‌گیری رهایی یافته و به دنبال منابع جدید رشد اقتصادی هستند. هر چند در سه ماهه اول شیوع کرونا، چشم‌انداز اقتصادی این کشور کاهش چشمگیری یافت اما از سه ماهه دوم سال جاری میلادی به بعد، افزایش تجارت میان چین و کشورهای آ‌سه‌آن به میزان قابل توجهی به رشد تولید ناخالص داخلی چینی‌ها کمک کرد. به نظر می‌رسد نشست آسه‌آن و معامله تجاری منعقدشده در حال اتصال زنجیره‌های تامین منطقه و پشتیبانی از بازارهای کمترتوسعه‌یافته با فرصت‌های رشد جدید است که به هیچ عنوان نمی‌توان امضای آن را در اوج همه‌گیری کرونا اتفاقی فرض کرد.

یک معامله بزرگ

در همین راستا نشریه دیپلمات نیز چند روز قبل در گفت‌وگو با پیتر پری از متفکران استراتژیک مشهور به بررسی همین موضوع پرداخته است. در این گفت‌وگو، پری در خصوص نقاط قوت و ضعف توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای توضیح داده است: این توافقنامه یک معامله بزرگ است که از اختلافات اقتصادی میان کشورهایی که ۳۰ درصد جمعیت و تولید جهان را تشکیل می‌دهند، خواهد کاست. طبق این توافق قرار است تا سال ۲۰۳۰، ۲۰۹ میلیارد دلار به درآمد جهانی و ۵۰۰ میلیارد دلار نیز به تجارت جهانی اضافه شود که سود عمده آن به جیب چین، ژاپن، کره‌جنوبی، استرالیا، نیوزیلند و ۱۰ کشور جنوب شرقی آسیا خواهد رفت.

این توافق همچنین متشکل از کشورهای بسیار متنوع، ثروتمند و فقیر، گسترده و کوچک، بسیار پیشرفته و کشورهایی است که تازه شروع به صنعتی شدن کرده‌اند و قرار است برای انطباق بیشتر کاهش تعرفه‌ها و قوانین تجارت را بسیار بیشتر از سایر توافقنامه‌ها مانند CPTPP در دستور کار داشته باشد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا پکن می‌تواند از این توافقنامه برای بسط نفوذ اقتصادی و سیاسی خود استفاده کند، پاسخ می‌دهد: در واقع چین بزرگ‌ترین اقتصاد این توافق جدید است. به همین دلیل از آنجا که جنگ تجاری آمریکا با چین سبب تعمیق اقتصادی شرق آسیا و برجسته شدن منطقه به عنوان یک مرکز تجاری و صنعتی شده، چینی‌ها می‌توانند از این رهگذر علاوه بر کسب سود فراوان، به سایر اعضای جدید نیز کمک برسانند. البته ممکن است این کشور با استفاده از اهرم اقتصادی در آینده رقبای خود را مغلوب و از آنها امتیازات سیاسی طلب کند که این امر به دورنمای استراتژیک این کشور در معادلات جهانی بازمی‌گردد.

بزرگ‌ترین چالش بایدن با آسیای شرقی

پری همچنین در خصوص تاثیر عدم حضور هند در این توافقنامه می‌گوید: هندی‌ها به دلیل نگرانی‌های داخلی و ملی از جمله گشوده شدن بازارهای خود به روی چین، از این قرارداد خارج شدند که به نظرم اشتباهی اساسی بود زیرا هر چند با حضور هند ۲۵ درصد سود بیشتر نصیب کشورهای عضو این قرارداد می‌شد، اما بیشتر این دستاوردها به هند منتقل می‌شد. در نتیجه نبود هند برای سایر کشورهای این توافق تاثیر قابل توجهی ندارد اما می‌توانست سریع‌ترین مسیر برای دهلی به جهت ورود به زنجیره‌های تولید جهانی و ارتقای صنایع داخلی‌اش باشد.

از سوی دیگر این توافق به همراه توافق CPTPP که دولت ترامپ از آن خارج شد، نقاط قوت اعضای خود در فناوری، تولید، کشاورزی و منابع طبیعی را تقویت کرده و اقتصاد این کشورها را به صورت جداگانه کارآمدتر خواهد ساخت. همچنین آسیای شرقی برای سرمایه‌گذاران و شرکای تجاری از اروپا و آمریکای لاتین جذاب‌تر خواهد شد و ممکن است به توافقات بیشتری میان ژاپن، کره‌جنوبی و چین دامن بزند.

این تحلیلگر استراتژیک همچنین در مورد پیامدهای این توافق بر نقش و نفوذ آتی آمریکا در منطقه آسیا- اقیانوسیه توضیح می‌دهد: سیاست‌های ایالات متحده در آسیای شرقی باید واقعیت‌های در حال تغییر منطقه را به رسمیت بشناسد. روند اصلی شامل افزایش نقش اقتصادی چین و بلوغ یکپارچه‌سازی آسیای جنوب‌شرقی از طریق آسه‌‌آن است. در دولت ترامپ، آمریکا قادر به تشخیص این مهم نبود و در نتیجه علاوه بر شروع جنگ تجاری با چین، از پیمان CPTPP نیز خارج شد. در نتیجه کشورهای آسیای شرقی به طور فزاینده‌ای تحت فشار قرار گرفتند تا از بین افزایش روابط اقتصادی با چین و روابط امنیتی طولانی‌مدت با ایالات متحده یکی را انتخاب کنند. شاید بهترین توصیف در خصوص دورنمای این موضوع را سفیر کره‌جنوبی کرده باشد که اخیرا گفته است: اگر ما در ۷۰ سال گذشته آمریکا را به عنوان شریک اقتصادی و امنیتی خود انتخاب کرده‌ایم، دلیل بر آن نمی‌شود که برای ۷۰ سال آینده نیز این کشور را انتخاب کنیم.

به همین دلیل «پری» معتقد است که باز‌تعریف استراتژی آمریکا در آسیای شرق، احتمالا بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی جو بایدن خواهد بود. برای انجام این کار دولت بایدن باید روابط پایدار با چین را توسعه دهد، تعامل خود را در گفت‌وگوهای شرق آسیا و شبکه‌های اقتصادی تجدید کند و وضعیت امنیتی ایجاد کند که به جای ایجاد اختلال در منطقه، ثبات ایجاد به همراه داشته باشد؛ امری که انجام هر کدام از آنها به هیچ عنوان آسان نخواهد بود.

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه