ضرورت ابهام‌زدایی از شرایط کاندیداتوری
محمدصادق کوشکی * سخنگوی شورای نگهبان روز گذشته در نشست خبری خود اشاره کردند که هر فردی حتی اگر در ادوار قبلی انتخابات ردصلاحیت شده، می‌تواند نامزد شود و فرآیند بررسی صلاحیت او بررسی خواهد شد. این در حالی است که برخی با توجه به اظهارنظر پیشین ایشان و سابقه انتخابات‌های قبلی این‌طور القا می‌کنند که اگر فردی یک بار ردصلاحیت شد، دیگر شانس تایید صلاحیت ندارد.
توجه به این نکته اما ضروری است که شرایط نامزدی ریاست‌جمهوری، شفاف و دقیق نیست. به همین خاطر بخشی از تصمیم‌گیری- فارغ از اینکه نتیجه رد یا تایید صلاحیت نامزدهای ریاست‌جمهوری باشد- به عهده اعضای شورای نگهبان است. طبیعتا با توجه به اینکه افراد در شورای نگهبان در حال تغییر هستند، یا احتمال تغییر دیدگاه‌ها و برداشت‌های افراد حاضر در این شورا از قانون اساسی است مدامی که شرایط نامزدی ریاست‌جمهوری به صورت حقوقی شفاف و دقیق نباشد هم احتمال دارد که فردی قبلا ردصلاحیت شده و بعدا تایید شود و هم اینکه فردی قبلا تایید صلاحیت و حتی رییس‌جمهور شده اما بعد ردصلاحیت شود.
تنها راه برای ایجاد یک فضا و بستر ثابت که سبب شود این رد و تاییدها کم و زیاد نشود، باید به سمت این برویم که شرایط قانونی در خصوص نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری کاملا شفاف شود. در این صورت می‌توان از میزان نوسان در نتیجه تصمیمات شورا کاست.
در شرایط فعلی اما تایید یا ردصلاحیت شدن یک کاندیدا اصلا قابل حدس زدن نیست. مثلا در این دوره هم بافت شورای نگهبان نسبت به چهار سال قبل تغییر کرده و هم کسانی که چهار سال قبل حضور داشتند، احتمالا برداشت‌های متفاوت از آن زمان دارند بنابراین هیچ معیار و ملاکی برای حدس زدن در کار نیست و اگر هم کسی حدس و گمان خود را بیان کند، چندان قابل اعتنا نیست.
تنها راه برای خروج از این وضعیت شفاف کردن قانون است. باید شرایط را به نحوی تغییر داد که دیگر فرقی نداشته باشد چه کسی در شورای نگهبان حضور دارد. مشخصا لازم است برخی ابهامات درباره شرایط قانون اساسی رفع شود. برخی از این شرایط در قانون اساسی آمده و نیاز به بازنگری وجود دارد. حتی اگر بنا بر بازنگری در قانون اساسی هم نباشد، مجلس شورای اسلامی می‌تواند وارد جزئیات شده و با ارائه تعریف‌های دقیق‌تر، مسائل را حل کند. مثلا در شرایط فعلی تعریف روشنی برای عبارت رجل سیاسی نداریم. یا معنای مدیر و مدبر بودن مشخص نیست و کسی نمی‌داند که مصداق آن چیست.
به نظر بنده اگر شورای نگهبان همکاری لازم را در این زمینه انجام دهد و مجلس هم بتواند قانون را دقیق و منظم تغییر دهد، مشکلات فعلی حل خواهد شد. ممکن است برخی این را به معنی بسته شدن دست شورای نگهبان و کاستن از اختیارات این نهاد بدانند. به باور من اما اصلا این‌طور نیست. اتفاقا هر قدر که قانون جزیی‌تر و دقیق‌تر باشد، فشار روی شورای نگهبان هم کمتر خواهد بود و راحت‌تر می‌تواند کار خود را انجام دهد. وقتی که مصادیق دقیق و شفاف باشد، شورای نگهبان هم این قدر تحت فشار قرار نمی‌گیرد و می‌تواند به راحتی درباره تصمیمات خود توضیح دهد یا از اقدامات خود دفاع کند.
* فعال سیاسی اصولگرا
اخبار برگزیدهیادداشت
لینک کوتاه :