واکاوی ابعاد پنهان جهش‌یافتگی کرونا ویروس
به گزارش جهان صنعت نیوز: البته از زمان شیوع ویروس کووید۱۹ در شهر ووهان چین در ماه دسامبر سال گذشته این ویروس چندین بار جهش پیدا کرده و قدرت سرایت آن ده‌ها برابر شده است. اگرچه طبق بررسی‌های اولیه در انگلستان توانایی انتقال این‌گونه جهش‌یافته ویروس کرونا تا ۷۰ درصد بیش از گونه‌های دیگر است بنابراین ممکن است شیوع این بیماری در بعضی مناطق این کشور به اوج خود برسد.
هنوز مشخص نیست این جهش ویروس باعث بروز بیماری شدیدتری می‌شود یا می‌تواند آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط واکسن کرونا را بی‌تاثیر کند. البته هنوز میزان تاثیر واکسن کرونا بر گونه جهش‌یافته ویروس کرونا مشخص نشده اما چندین مطالعه در حال بررسی این موضوع است. به گفته سازمان بهداشت جهانی اطلاعات فعلی نشان می‌دهد که گونه جدید ویروس کرونا هیچ تاثیری بر میزان کارایی واکسن‌های معرفی‌شده ندارد اما با گذر زمان و به وجود آمدن جهش‌های بیشتر واکسن‌ها نیز باید تغییر کنند. این اتفاق هر سال در فصل شیوع آنفلوآنزا نیز رخ می‌دهد و واکسن‌های جدید آنفلوآنزا بر اساس گونه جهش‌یافته این ویروس تولید می‌شود. البته به نظر می‌رسد سرعت جهش ویروس کرونا کمتر از ویروس آنفلوآنزاست. از آنجا که کارایی واکسن‌های کرونا ثابت شده است، در صورت لزوم به راحتی قابل اصلاح و تغییر هستند.
با این اوصاف محققان بر این عقیده‌اند که این اولین و آخرین گونه جهش‌یافتگی ویروس کرونا نیست، چه‌بسا ویروس‌ها از طریق جهش‌هایی طبیعی ناشی از تکثیر و چرخش در بدن میزبان خود، به طور مداوم در حال تغییر هستند. در نتیجه این روند پایدار، از اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی، ویروس کووید ۱۹ هزاران بار جهش پیدا کرده است. با ادامه پیدا کردن روند جهش‌ها، گونه‌های جدیدی کشف می‌شوند، البته بیشتر جهش‌های آن هیچ تاثیر آشکاری روی ویروس ندارد. محققان اغلب روی جهش‌هایی از ویروس تمرکز می‌کنند که بر میزان ایمن‌سازی و کارایی واکسن تاثیرگذار است.
اطلاعات به دست آمده تا‌کنون نشان می‌دهد که جهش جدید ویروس کووید۱۹ خطر مرگ‌و‌میر را افزایش نداده و بر این موضوع تاثیر چندانی نداشته است. ولی چند روز پیش عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا با اشاره به وضعیت ویروس کرونای جهش‌یافته در انگلیس، اعلام کرد از آنجا که در پیک اخیر کرونا در کشورمان قدرت سرایت بسیار بالا بود، این احتمال وجود دارد که همین ویروس جهش‌یافته از قبل وارد کشور شده باشد؛ ادعایی که واکنش‌های زیادی را برانگیخت. اگرچه فعلا رفت‌و‌آمد بین ایران و انگلیس متوقف شده اما هنوز برخی نگرانی‌ها وجود دارد. بنابراین محققان بر این باورند که دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران باید ژنوتایپ ویروس را بررسی کند تا مشخص شود که در پیک اخیر، ویروس جهش‌یافته وارد کشور شده است یا خیر؟ در هر صورت گویا در حال حاضر هم در جهشی که در انگلیس اتفاق افتاده، قدرت سرایت کرونا ده‌ها و صدها برابر شده است اما شدت بیماری‌زایی آن تغییری نکرده است.
نگران نباشید!
عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: از ابتدای گسترش کرونا در کشور تا‌کنون ما بارها شاهد جهش‌یافتگی آن بوده‌ایم. این موضوع جای نگرانی ندارد. طبیعتا تمام ویروس‌ها به مرور زمان جهش پیدا می‌کنند. اساسا ویروس هر چه بیشتر در بدن افراد مختلف سرایت کند، دچار جهش هم می‌شود. به همین دلیل همگان باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند تا از افزایش انتقال جلوگیری شود. در غیر این صورت اگر بیماری به همین صورت ادامه یابد، می‌توان انتظار جهش‌های دیگری را هم داشت. از ابتدای امر هم گفته شد ابتلا به بیماری کووید۱۹ و بهبودی از آن، مصونیت کامل نمی‌دهد بلکه می‌تواند مجددا عود کند و فعال شود به طوری که بیماری در فردی که قبلا یک بار به کووید۱۹ مبتلا شده و بهبود یافته، مجددا باعث ابتلا شود.
وی افزود: به عقیده من ویروس جهش‌یافته انگلیسی در کشور ما وجود داشته زیرا اگر یادتان باشد، در ماهی که گذشت آمار مبتلایان ما به ۱۳ هزار نفر رسید یعنی قدرت سرایت این ویروس به طرز وحشتناکی زیاد شده بود که با تشدید محدودیت‌ها وضعیت کنترل شد. هنوز میزان کشندگی این ویروس تایید نشده و از ابتدای شیوع کرونا تا‌کنون هم انتقال این ویروس ده‌ها برابر شده. پس بعید می‌دانم جای نگرانی باشد. مردم باید پروتکل‌های بهداشتی را بیشتر از قبل رعایت کنند. جهش‌یافتگی کرونا فقط منجر به قدرت سرایت هزار برابری آن شده است. البته آزمایش آن سخت‌تر از آزمایش PCR معمول است و شاید هفته‌ها و ماه‌ها طول بکشد تا بتوانیم به تشخیص برسیم. زمانی که تست PCR فرد مثبت شد، باید روی آن آزمایش ژنتیکی انجام شود تا گونه ویروس و جهش آن تشخیص داده شود که اندکی گران‌قیمت هم هست. برخی می‌گویند هیچ موردی از ویروس جهش‌یافته انگلیسی در ایران مشاهده نشده اما من طبق مشاهده‌های خودم در بیمارستان و میزان بستری‌ها بر این باورم که این نوع در ایران بوده و ما کنترل کردیم.
هنوز ردی از ویروس کرونای انگلیسی پیدا نکردیم
با وجود اظهارات عضو کمیته ستاد ملی مقابله با کرونا اما دیروز سعید نمکی وزیر بهداشت در حاشیه جلسه هیات دولت اعلام کرد: تا‌کنون ردی از این ویروس در کشور پیدا نکردیم و اگر پیدا کنیم، به اطلاع مردم خواهیم رساند. وی در ادامه گفت: انگلیس نوع جدید ویروس کرونا را با دو ماه تاخیر اعلام کرد و ما به محض اطلاع اقدامات لازم را انجام دادیم. پروازها به مقصد انگلیس و از مبدأ انگلیس به ایران ممنوع شد. مسافرانی که به واسطه ایرلاین‌های مختلف از انگلیس وارد کشور شدند، رصد می‌شوند. از آنها آزمایش گرفته می‌شود. ما لیست تمام مسافرانی که از انگلیس در چند روز گذشته وارد کشور شده‌اند را داریم و آنها را رصد می‌کنیم.
تاثیر واکسن بر ویروس جدید
اما به گفته رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از اواخر شهریور ماه ویروس جدیدی از خانواده کرونا شناسایی شده، از تغییرات ویروس کووید ۱۹ در ساختار پروتئین اسپایک بروز یافت و اولین نمونه این ویروس جهش‌یافته در مرد سالمندی با ضعف سیستم ایمنی و در شهر کمبریج در انگلیس مشاهده شد که با وجود درمان‌های مداخله‌ای نتیجه این حمله ویروسی منجر به مرگ این بیمار شد. مهم‌ترین تغییرات این ویروس جهش‌یافته حذف برخی از وِیژگی‌های ژنتیکی است و تغییر در عملکرد ویروس مربوط به اضافه شدن آیتم‌های جدید نیست بلکه در مواردی حذف برخی ویژگی‌های ژنتیکی ویروس می‌تواند بیماری‌زایی ویروس را تحت تاثیر جدی قرار دهد. طبق شواهد سرعت انتقال ویروس، ۷۰ درصد بیشتر شده است.
علیرضا ناجی بیان کرد: سابقه جهش ویروس کرونا تنها مربوط به انگلیس نیست و در بهار سالی که گذشت چندین جهش محدود در کشورهای دیگر هم مشاهده شد ولی به این دلیل که تعداد و موارد گزارش شده بسیار کم بود خیلی این موضوع مورد توجه قرار نگرفت.
ناجی با بیان اینکه در چند روز اخیر اعلام شده در آفریقای جنوبی نیز جهش کروناویروس با سرعت تکثیر بیشتر دیده شده گفت: پیک دومی از کرونا که در آفریقای جنوبی شکل گرفت، مربوط به همین جهش است.
وی با بیان اینکه بین ۱۰ تا ۲۰ تغییر در ساختار کرونا ویروس جهش‌یافته شناسایی شده است، ادامه داد: تئوری‌هایی وجود دارد که نشان از تحت تاثیر قرار گرفتن واکسن در مقابل این ویروس جدید دارد و آنچه مشخص است، حکایت از قدرت انتقال این ویروس نسبت به سویه‌های قبلی دارد. طبق این شواهد این ویروس بیشتر جوانان را مبتلا و درگیر می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه شناسایی و پایش تغییرات کووید ۱۹ بسیار اهمیت دارد، گفت: این اهمیت از جنبه‌های مختلفی نظیر میزان اثربخشی واکسن، تغییر در بیماری‌زایی و تشخیص مورد توجه کادر درمان و بهداشت است. جست‌وجو درباره نحوه تکثیر ویروس در محیط از اهمیت بسزایی برخوردار است چرا که این ویروس مدام در حال تغییر و انتقال است. مثلا ابتدا گزارشاتی درباره انتقال از مورچه‌خوار و خفاش به دست ما رسید و در ادامه در دانمارک مشخص شد راسوها هم می‌توانند باعث مرگ‌و‌میر و بیماری‌زایی شوند.
رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه هر زمانی که ویروس از انسان به حیوان منتقل می‌شود و به انسان بازمی‌گردد، نگران‌کننده است، توضیح داد: معمولا در این موارد ویروس‌ها با تغییراتی روبه‌رو می‌شود که هم در بیماری‌زایی و واکسیناسیون می‌تواند اثرگذار باشد.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :