مثلث ارتقای دیپلماسی دنیا در حال شکل‌گیری است
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه * نامه ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکا برای بازگشت بدون شرط به برجام و یکسری اتفاقات دیگر مثل نامه اتحادیه اروپا و سخنان جک سالیوان مشاور امنیت ملی آینده دولت بایدن کنار هم لحن مشترکی دارند. اگر این سه را کنار هم بگذاریم، وجه مشترکی دارند و همه خواستار بازگشت بدون شرط به برجام هستند و برجام را پایه‌ای برای مذاکرات احتمالی آتی دانسته‌اند.
جریان طرفداران احیای دیپلماسی با ایران در دنیا در حال تقویت هستند و با شتاب موضع می‌گیرند چرا که در طرف مقابل افراطیونی مثل پمپئو، ترامپ و آیپک و جریان افراطی متاثر از نتانیاهو و مرتجعان عرب هستند که به شدت تلاش می‌کنند در روزهای باقی‌مانده حضور ترامپ در قدرت، رویدادهای غیر‌قابل حلی در روابط با ایران ایجاد کنند که مدیریتش از عهده بایدن خارج باشد. البته آنها تلاش کردند تحریم‌های فرابرجامی شکل بگیرند و بیش از ۷۰۰ تحریم جدید را علیه ایران به بهانه‌های مختلف ایجاد کردند تا اختلافات حل‌نشده بین ایران و آمریکا همچنان وجود داشته باشد یا روی موضوعاتی انگشت گذاشتند که وجه مشترک خواست آمریکا و اروپا علیه ایران است مثل موضوعات خاورمیانه، مسائل حقوق بشری و ادعای تروریسم و…
پس در طول چهار هفته آینده که دولت از دست ترامپ خارج می‌شود، یک دوران را پیش‌رو داریم که هر چه به آخر نزدیک می‌شویم، جریان طرفداران دیپلماسی تقویت می‌شوند و البته جریان دیگر هم که به انتهای خط می‌رسد، تلاش‌هایی خواهد کرد.
بنابراین نامه ۱۵۰ نماینده کنگره آمریکا از این نظر مهم است که یک عامل نهادی برای جلوگیری از اقدامات افراطی ترامپ شکل می‌گیرد تا ترامپ اقدامات افراطی تندروانه انجام ندهد. این جریان از دل قانون اساسی آمریکا شکل می‌گیرد تا جلوی اقدامات خودسرانه ترامپ علیه ایران گرفته شود. ۱۵۰ نماینده رسما موضع مخالف او را دارند و این بدان معناست که هیچ حرکتی که امنیت ملی آمریکا را تهدید کند، وجود ندارد و دوسوم نمایندگان آمریکا چنین امری را تشخیص داده‌اند.
هر چند ادامه این روند به رفتاری که در دو طرف شکل بگیرد بستگی دارد یعنی به طور سینوسی دیپلماسی ارتقا یا کاهش می‌یابد. هر چند اتفاقاتی که در عراق افتاد شرایط مشکوکی است که همه باید به آن توجه داشته باشند. ایران باید از اولین کشورهایی می‌بود که به این اقدامات راکت‌پرانی مشکوک در عراق اعتراض می‌کرد چرا که عوامل آشوب‌پراکنی در عراق فعال هستند و قصد دارند با اقدامات خود جلوی اقدامات آینده بایدن را بگیرند.
شکی نیست عواملی قصد دارند علیه آمریکا در منطقه اقداماتی انجام دهند تا مانع از بازگشت به برجام و شکل‌گیری روابطی شوند. نکته اینجاست که پس از راکت‌پرانی، تیم امنیت ملی آمریکا آمادگی داشت بلافاصله بیانیه بدهد که اگر هر آمریکایی در عراق کشته شود، ایران مسوول است. این به خوبی نشان می‌دهد یک جریان در منطقه می‌خواهد دامی برای ایران پهن کند و باید مراقب باشیم با موضع‌گیری نامناسب در این دام نیفتیم.
دولت عراق مسوول است و باید رسما خطاب به دولت آمریکا و سازمان ملل متحد عوامل این رفتارهای آشوب‌طلبانه را معرفی کند؛ عواملی که منافع‌شان نه در صلاح عراق است و نه صلح منطقه. پس باید مراقب باشیم چراکه موضع‌گیری‌های اخیر اروپا، ۱۵۰نماینده کنگره آمریکا و مشاور ارشد امنیت دولت بایدن نشان می‌دهد شرایط برای احیای دیپلماسی و جلوگیری از افراطی‌گری روز‌به‌روز در حال ارتقاست و نباید از این موضوع غافل شویم.
* رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :