تجار افغانی برنامه ای برای سرمایه گذاری در ایران ندارند

جهان صنعت نیوز| نسترن یوسف بکیان- بازار افغانستان همواره بازار مناسبی برای صادرات کالاهای ایرانی بوده است به طوری که بر اساس آمارهای منتشر شده از تجارت خارجی ایران در سال ۹۷ ، افغانستان چهارمین کشور خریدار کالاهای ایرانی است که سهم ارزش صادرات به این کشور همسایه در سال گذشته نزدیک به ۷ درصد بوده است. با این حال اگرچه پتانسیل مناسبی برای افزایش همکاری های تجاری بین دو کشور وجود دارد اما روابط تجاری دوجانبه آنطور که باید و شاید قابل قبول نیست. این در حالی است که در شرایط فعلی تجار افغانی تمایلی به سرمایه گذاری در ایران ندارند و معتقدند که مقامات ایرانی باید قوانین پیچیده و بروکراسی های اداری را اصلاح کنند. در غیر این صورت روند سرمایه گذاری بازارگانان افغانی در کشورهایی مثل ترکیه و امارات افزایش پیدا می کند چرا که این کشورها قوانینی را در دستور کار قرار داده اند که منجر به تشویق سرمایه گذاران خارجی شده است.

بر این اساس با  رییس انجمن صنایع افغانستان به گفتگو نشستیم تا در مورد وضعیت روابط اقتصادی دو کشور در سال ۹۸ و راه های برون رفت از موانع تجاری و سرمایه گذاری برای دستیابی به افزایش مبادلات اقتصادی صحبت کنیم. گفت و گوی «جهان صنعت نیوز» با  «سخی احمد پیمان»  را در ادامه می خوانید:

در حال حاضر تجارت ایران و افغانستان در چه وضعیتی قرار دارد؟

بازار افغانستان همواره بازار خوبی برای کالاهای ایرانی بوده به طوری که همچنان مردم افغانستان از محصولات ایرانی استقبال می کنند. این در حالی است که افزایش روابط دولتمردان دو کشور و همچنین سیاست های مناسب ایران در قبال افغانستان منجر به رونق تجارت شده است. از این رو در شرایط فعلی مبادلات تجاری ایران و افغانستان در سطح مناسبی قرار دارد و نسبت به سال های گذشته بهبود یافته است.

طی ماه های اخیر نیز با توجه به تحریم های آمریکا علیه ایران و همچنین کاهش ارزش پول ملی این کشور، واردات از ایران برای افغانستان به صرفه بوده است. بر این اساس به صورت رسمی سالانه حدود ۲ میلیارد دلار واردات از ایران صورت می گیرد که البته به نظر می رسد واردات غیررسمی بیشتر از این رقم باشد.

به چه دلیل افغانستان هر چند وقت یک بار ورود برخی کالاهای ایرانی به این کشور را ممنوع می کند؟

واقعیت این است که طی چند سال اخیر صنعت افغانستان دچار رشد قابل ملاحظه ای شده و سرمایه گذاری های زیادی در کشور ما صورت گرفته است. از این رو دولتمردان در راستای کمک به صنایع داخلی و همچنین منافع اقتصادی خود این تصمیمات را اتخاذ می کنند.

روابط بانکی دو کشور در شرایط فعلی با چه چالش هایی روبرو است؟

در پی تحریم های آمریکا علیه ایران، این کشور نه تنها با افغانستان بلکه با بسیاری از کشورهای دیگر نمی تواند روابط بانکی برقرار کند. از این رو با وجود اینکه سالانه دو میلیارد دلار صادرات از ایران به افغانستان انجام می شود اما تقابل پولی از طریق منابع رسمی صورت نمی گیرد و این کار به کمک صرافی ها امکانپذیر است. البته با توجه به اینکه این مسئله چالش بزرگی برای شرکت های ایرانی و افغانی به وجود آورده، طی ماه های اخیر راه های دیگری برای تقابل ارزی و نقل و انتقالات پولی در نظر گرفته شده است.

قرار بود در افغانستان صندوقی مالی تعبیه شود که ارز همه کالاهای صادراتی ایران به افغانستان به این صندوق انتقال داده شود. در این خصوص چه اقداماتی انجام شده است؟

اگرچه در این خصوص مذاکراتی انجام شده بود اما تا کنون بانک مرکزی ایران و افغانستان برای انجام مبادلات بانکی از طریق یک صندوق مالی یا بانک به توافق مشترکی نرسیدند. بر این اساس تبادلات مالی دو کشور از طریق مجاری غیر رسمی صورت می گیرد.

امسال تجار افغانی برای سرمایه گذاری در ایران برنامه ای دارند؟

در  مورد سرمایه گذاری باید به این تعبیر اشاره کرد که سرمایه مثل آب می ماند که هر جا شیب وجود داشته باشد، آب به همان سمت حرکت می کند. در مورد سرمایه گذاری تجار افغانی در ایران نیز باید گفت که فرقی نمی کند کشور هدف کدام کشور باشد بلکه سرمایه گذار در جایی سرمایه گذاری خود را انجام می دهد که شرایط مناسبی برای او وجود داشته باشد و به نوعی برای حضور سرمایه گذار تشویق های مناسب در نظر گرفته شود. بر این اساس با توجه به اینکه بازار ایران ثبات اقتصادی ندارد و در شرایط آشفته ای به سر می برد، سرمایه گذاری کمی در ایران انجام می شود. از طرفی قوانین سختگیرانه و بروکراسی های اداری باعث شده که در حال حاضر تمایل زیادی برای سرمایه گذاری در این کشور وجود نداشته باشد.

از این رو در حالی که سرمایه گذاری بازرگانان افغانی در کشورهایی مثل ترکیه و امارات به دلیل قوانین مناسب افزایش یافته است، شاهد این هستیم که تجار افغانی از سرمایه گذاری در بازار ایران استقبال نمی کنند. چرا که به گفته آنها در کشورهایی همچوت امارات می توان به راحتی جواز اخذ کرد و یا اینکه مالکیت ۱۰۰ درصدی گرفت در حالی که در ایران قوانین دست و پاگیر، روند سرمایه گذاری را با کندی مواجه می کند. با این حال با توجه به روابط دیرینه ایران و افغانستان در صورتی که قوانین پیچیده و بروکراسی های اداری برای سرمایه گذاری اصلاح شود، تجار افغانی ترجیح می دهند که در ایران سرمایه گذاری کنند.

فعالان بخش خصوصی دو کشور برای توسعه تجارت ایران و افغانستان چه برنامه ای دارند؟

در حال حاضر اتاق صنایع افغانستان با کشورهای اروپایی روابط مناسبی دارد به طوری که همین موضوع باعث تشویق سرمایه گذاری در افغانستان شده است. از طرفی کشورهایی همچون ترکیه در بخش معادن در حال سرمایه گذاری در افغانستان هستند.  اما با وجود اینکه پتانسیل های زیادی برای افزایش همکاری های تجاری با ایران وجود دارد، روابط اتاق های بازرگانی و صنایع دو کشور در حدی نیست که بتوان از فرصت های همکاری به خوبی بهره برد. با این حال ایران از نظر تخصص و تکنولوژی گزینه مناسبی برای افغانستان است به طوری که افزایش همکاری در این حوزه ها به نفع دو طرف خواهد بود. بر همین اساس ما معتقد هستیم که در حال حاضر فرصت مناسبی برای افزایش همکاری های اقتصادی است و در این خصوص برنامه هایی را در دستور کار داریم.

با توجه به تحریم ها، پیش بینی شما از آینده روابط تجاری ایران و افغانستان در سال ۹۸ چیست؟

روابط ایران و افغانستان بر مبنای مشترکات فرهنگی و زبانی است به طوری که ملت ایران در طول ۴۰ سال گذشته همواره در کنار ملت افغانستان بوده است و  در حال حاضر بخشی از مهاجران ما در ایران زندگی می کنند. همچنین طی سال های اخیر روابط تجاری مناسبی بین دو کشور حاکم بوده و مردم و دولت ایران همواره با مسوولان افغانی همکاری های مناسبی را داشته اند. بر این اساس باید گفت که تحریم های آمریکا علیه ایران تاثیر چندانی در روابط تجاری کابل با تهران ندارد و ما همچنان می توانیم تبادلات تجاری و نقل و انتقالات پولی خود را به روال سابق پیش ببریم.

البته این موضوع را باید در نظر داشت که وزارتخانه های صنعت در ایران و یا افغانستان ممکن است بر اساس سیاست ها و منافع اقتصادی خود، رویکردی را اتخاذ کنند که منجر به ممنوعیت واردات برخی کالاها و یا افزایش تعرفه گمرکی برخی محصولات شود که این موضوع ارتباطی به تحریم ها ندارد و جزو سیاست های داخلی هر کشوری به شمار می رود. از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که افغانستان عضو سازمان تجارت جهانی است و بر اساس قوانین WTO در واردات و صادرات حرکت می کند در حالی که ایران در این خصوص مستثنی است و هنوز عضویت این سازمان را به دست نیاورده است.

به عنوان کلام آخر اگر صحبتی دارید بفرمایید.

به عقیده بنده فرصت های زیادی برای افزایش همکاری بین ایران و افغانستان وجود دارد که در این راستا باید دولت های دو کشور شرایطی را فراهم کنند که روابط اقتصادی ایران و افغانستان  مستحکم تر شود و بیشتر توسعه پیدا کند.

 

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدنگفت‌وگو