انحصارطلبی به سبک اینترنت ملی

به گزارش جهان صنعت نیوز: این نخستین بار نیست که تلاش می‌شود دسترسی به اینترنت بین‌الملل، سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی از طریق محدود کردن پهنای باند کنترل شود. پیش از این نیز اپراتورهای موبایل همراه اول و ایرانسل، ترافیک بین‌الملل را نصف کرده بودند که به گفته خودشان به حالت سابق بازگردانده‌اند. همچنین بهمن ماه سال ۹۷ قرار بود رزمایش قطعی اینترنت به مدیریت پدافند غیرعامل برگزار شود که اگرچه وزیر ارتباطات اعلام کرد این رزمایش لغو شده است اما حتی دسترسی بانک‌ها به اینترنت نیز برای چند روز و طی ساعت‌های مشخصی محدود می‌شد. همان زمان به سایت‌ها و استارت‌آپ‌ها اعلام کردند باید از ‌هاست‌ها و سرورهای داخلی استفاده کنند چراکه ممکن است دسترسی به اینترنت بین‌الملل قطع شود. البته تمامی این اظهارات غیررسمی بود اما بسیار تاثیرگذار.

کارشناسان معتقدند این اظهارات به منظور آماده‌سازی اذهان عمومی برای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و قطع اینترنت بین‌الملل انجام می‌شود.

آمار دقیقی از خرید و فروش اینترنتی وجود ندارد

مجتبی رضاخواه نماینده مجلس شورای اسلامی و رییس فراکسیون اقتصاد دیجیتال در برنامه صبح گفت‌وگوی رادیو گفت‌و‌گو ضمن اشاره به اینکه آمار دقیقی از میزان خرید و فروش اینترنتی از طریق اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی نداریم، گفت: از آنجا که ما نمی‌توانیم ثبت کنیم چه میزان از این درخواست‌ها در شبکه‌های اجتماعی خارجی مطرح می‌شود چون کنترل دقیق آنها را نداریم بنابراین نمی‌توانیم آمار دقیقی را ارائه دهیم.

او با طرح این پرسش که چرا شبکه‌های اجتماعی داخلی مثل شبکه‌های اجتماعی خارجی مورد اقبال نگرفتند، بیان کرد: اولا دلیلش این است که آن زمانی که شبکه‌های اجتماعی میان مردم و کاربران در کشور داشت رشد و توسعه پیدا می‌کرد، رقبای خارجی در کشور حضور داشتند اما آن موقع رقبای داخلی قوی حضور نداشتند یا اگر حضور داشتند، از لحاظ فنی امکان پاسخگویی به نیاز مردم را نداشتند. متاسفانه این اشکالی است که به سیاستگذارانی که در این حوزه فعالیت می‌کردند، وارد است.

مردم به شبکه‌های اجتماعی داخلی اعتماد ندارند

رییس فراکسیون اقتصاد دیجیتال افزود: در عین حال مشکل دیگری هم که در شبکه‌های اجتماعی است، این است که ما به شبکه‌های داخلی اعتماد نداریم و به خارجی بیشتر اعتماد داریم چون می‌ترسیم از اطلاعات‌مان سوءاستفاده کنند.

او با تاکید بر اینکه در مجلس پیگیر ساماندهی این موضوع هستیم، گفت: ما باید سرویس‌های پایه‌ای در داخل کشور ارائه کنیم که قابل رقابت با خارجی‌ها نیست. مثلا می‌توانیم سرویس‌هایی ارائه دهیم که مبتنی بر کارت ملی، آدرس یا لوکیشن اشخاص باشد.

بودجه شبکه ملی اطلاعات در دست بررسی است

رضاخواه با اشاره به شبکه ملی اطلاعات اظهار کرد: شبکه ملی اطلاعات برای همین موضوع طراحی شده و مبتنی است بر اینکه سرویس‌هایی ارائه دهد که خارجی‌ها نمی‌توانند آن را ارائه دهند. ما الان که در حال بررسی بودجه هستیم، روی اقتصاد بودجه برای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات دغدغه جدی داریم.

او عنوان کرد: اگر این شبکه راه بیفتد و سرویس‌هایی که بیان کردم روی شبکه ملی اطلاعات سوار شود و سرویس‌ها و اطلاعاتی را که شبکه‌های اجتماعی خارجی نمی‌توانند به شما ارائه دهند روی اپلیکیشن‌هایی که روی شبکه ملی اطلاعات سوار می‌شوند، ارائه شود در آن صورت شما می‌توانید این انتظار را داشته باشید که ارائه اینها در شبکه‌های اجتماعی داخلی توسعه پیدا کند وگرنه ما نباید خیلی به دنبال این باشیم که مثلا بله با اینستاگرام و تلگرام رقابت کند.

این نماینده مجلس گفت: از طرفی اگر قرار است قبل از اینکه شبکه ملی اطلاعات راه بیفتد اقدام جدی انجام دهیم، لازمه‌اش این است که پهنای باند را برای شبکه‌های اجتماعی خارجی محدود کنیم که متاسفانه این اراده تا به حال وجود نداشته است.

او افزود: سیاست دیگر هم می‌تواند این باشد که ما اینترنت را برای شبکه داخلی ارزان‌تر کنیم و ممکن است در سال ۱۴۰۰ این اتفاق بیفتد و انگیزه‌ای ایجاد خواهیم کرد که از اپلیکیشن‌های داخلی استفاده بیشتری شود.

رضاخواه با بیان اینکه اگر قرار است در اقتصاد دیجیتال از پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی استفاده کنیم نیاز به دو گونه حمایت داریم، بیان کرد: یکسری از حمایت‌ها، حمایت‌های معنوی است به این مفهوم که معنا ندارد. اگر کسی رفت شبکه اجتماعی را راه انداخت و مخاطب برای خودش جمع کرد ما برایش دردسرهای قضایی ایجاد کنیم. کسی که با این مشکلات دست و پنجه نرم کند، نمی‌تواند رشد کند. پس نیاز داریم خودمان را با شرایط جدید وفق دهیم. یکسری از حمایت‌ها هم حمایت‌های مالی است. باید اینترنت ارزان برای پلتفرم‌های داخلی ارزان‌تر از خارجی باشد. نکته واضحی است که تا‌کنون نتوانسته‌ایم اجرایی‌اش کنیم.

مجازات پلتفرم‌ها برای محتوای کاربران

رضا الفت‌نسب با یادآوری اینکه شبکه‌های اجتماعی در ایران از جمله کلوپ قبل از به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند فیس‌بوک شروع به کار کردند، گفت: این شبکه اجتماعی، داخلی بود و تا یک جاهایی خیلی خوب پیش رفت ولی نه حمایت‌های لازم شد و نه اینکه ما سازوکار درستی برای نظارت و برخورد داشتیم.

وی به یکی از مشکلاتی که بر سر راه شبکه‌های اجتماعی داخلی است اشاره و بیان کرد: اگر کسی در شبکه‌های اجتماعی محتوای مجرمانه‌ای را منتشر می‌کرد ما با خود پلتفرم برخورد می‌کردیم کمااینکه امروز هم سال‌ها گذشته و این اتفاق هنوز دارد می‌افتد. وقتی ما با پلتفرم‌مان این‌طور برخورد می‌کنیم پلتفرم هم توان این را ندارد که هر روز بخواهد برود و پاسخگوی مطلب یا تصویر منتشر شده دیگران باشد.

درکی از شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد

عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری کسب‌و‌کارهای مجازی متذکر شد: شما از شبکه ملی اطلاعات می‌گویید که می‌تواند تاثیرگذار باشد. من به عنوان بخش خصوصی نه درک درستی از این دارم و نه لمس کرده‌ام که شبکه ملی اطلاعات چه کاری می‌خواهد بکند. امروز با اپلیکیشنی به نام اینستاگرام و تلگرام مواجه‌ام که مردم دارند توامان از آن استفاده می‌کنند در حالی که مشابه ایرانی‌اش هست ولی مشکلات زیرساختی دارد.

وی افزود: از طرفی در این موضوعات برخورد خوبی با پلتفرم‌های داخلی نمی‌کنند. وقتی دید ما این است که برای زدن کانال باید از وزارت ارشاد مجوز گرفته شود ما به هیچ جایی نمی‌رسیم و اینستاگرام و تلگرام هر روز پرقدرت‌تر خواهند شد.

الفت‌نسب اظهار کرد: متاسفانه در کشور تا یک موضوعی مطرح شود و بخواهد کارشناسی شود رویش برچسب سیاسی می‌خورد و وارد دعواهای جناحی می‌شود. و این میان بخش خصوصی است که حقش ضایع می‌شود.

لزوم درخواست نمایندگی در ایران

کارشناسان بر این باورند که در دولت فعلی نه فیلترینگی رخ می‌دهد و نه محدودیت پهنای باند. اما بهترین راهکار برای مدیریت شبکه‌های اجتماعی خارجی این است که هر کدام نماینده‌ای در ایران داشته باشند و از این طریق نظارت بر شبکه‌های اجتماعی اعمال شود.

محمود محمدی مشاور کسب‌و‌کارهای اینترنتی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: آقای رضاخواه نظر شخصی خود را بیان کرده است و این امر مشکلی ندارد. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که نظرات شخصی تبدیل به مصوبه و لایحه و لازم‌الاجرا شوند.

او افزود: یک فرد می‌تواند نظرات شخصی خود را بگوید و اطراف خود را جبهه‌بندی کند.

محمدی تاکید کرد: من به برخی از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام انتقادهایی دارم. اگر تحریم‌ها وجود نداشت، اینستاگرام  نماینده‌ای در ایران داشت و او را موظف می‌کرد که برخی مقررات را در اینستاگرام اجرایی کند؛ دقیقا همان اتفاقی که در کشورهای اروپایی رخ می‌دهد و شبکه‌های اجتماعی هر یک نماینده‌ای در کشورهای اروپایی دارند و موظف هستند شبکه اجتماعی را تحت قوانین آن کشور اداره کنند.

او گفت: به عقیده من چه فیلترینگ باشد و چه محدودیت پهنای باند، در دولت فعلی اتفاق نمی‌افتد بلکه تمامی هزینه‌ها و انتقادات متوجه دولت بعدی می‌شود و هر چه قرار باشد رخ دهد در دولت بعدی به وقوع می‌پیوندد. این دولت قصد ندارد خود را خراب کند.

آماده‌سازی اذهان عمومی برای مسدودیت‌های کامل

کارشناسان بر این باورند که این اظهارنظرها آماده‌سازی اذهان عمومی برای قطع شدن اینترنت بین‌الملل است.

کیوان صداقتی کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌و‌گو با «جهان‌ صنعت نیوز» اظهار کرد: هر زمان که یک شبکه اجتماعی مشابه اینستاگرام در ایران ایجاد شود احتمال قطع شدن اینستاگرام بسیار زیاد است.

او تاکید کرد: این تفکر بسیار اشتباه است که برای ارتقای شبکه‌های اجتماعی داخلی و جذب کاربران، شبکه‌های اجتماعی خارجی را محدود کنیم. این امر انحصارطلبی است و بسیار اشتباه است. مشابه اتفاقی که برای یوتیوب رخ داد در صورتی که محتوای یوتیوب سالم و مناسب است. مشابه اتفاقی که برای اینترنت و اینترنت ملی رخ می‌دهد؛ برای جذب مخاطبان به اینترنت ملی قصد دارند اینترنت بین‌الملل را قطع کنند.

صداقتی گفت: منطق ارتباطات جمعی باید رعایت شود و بی‌دردسر و مغلطه باید شبکه‌های اجتماعی داخلی را راه‌اندازی کرده و سپس با نسخه‌های مشابه خارجی رقابت سالم داشته باشند. اگر مناسب بود و به خوبی جذب مخاطب داشت، همه کاربران از شبکه‌های اجتماعی خارجی به نسخه‌های داخلی کوچ می‌کنند.

او تاکید کرد: اکنون تلگرام پنجمین شبکه اجتماعی محبوب در جهان است چراکه خدمات‌رسانی مناسبی داشته است. حتی اخراج از کشور مبدا نیز نتوانست منجر به شکست این شبکه اجتماعی شود. اگر در ایران هم شبکه اجتماعی قوی و مناسب راه‌اندازی کنیم حتی تحریم‌ها نیز مانع رشد آن نمی‌شود.  باید رقیب خوبی باشیم و جایگاه مناسبی در میان شبکه‌های اجتماعی جهان کسب کنیم.

صداقتی معتقد است این اظهارنظرها آماده‌سازی اذهان عمومی برای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و قطع شدن دسترسی به اینترنت بین‌الملل است. او تاکید کرد: کسب‌و‌کارهای اینترنتی بهتر است هرچه سریع‌تر لیست سفید خود را ایجاد کنند تا دسترسی به سایت‌های مورد نیاز را داشته باشند.

صداقتی گفت: حتی ابرآروان نیز در صورت قطع شدن اینترنت بین‌الملل به مشکل می‌خورد.

سال‌هاست که طرح شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترانت در حال اجرایی است اما نرم‌افزارها و زیرساخت‌های آن بسیار ضعیف است. بنابراین تنها راهی که به ذهن کارشناسان می‌رسد آن است که دسترسی به اینترنت بین‌الملل و شبکه‌های اجتماعی خارجی را به هرروش ممکن قطع کنند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیدانش و فناوری