لزوم پرهیز از دستکاری نرخ ارز
علیرضا کدیور * صحبت‌های آقای رییس‌جمهور و همچنین سخنان نایب‌رییس مجلس هر دو یک شرط بزرگ را برای افت نرخ ارز در خود نهفته دارد و آن هم آزادسازی منابع ارزی در خارج از کشور از طریق مذاکرات موفق با آمریکا و توافق با کره‌جنوبی است. پس نکته مهم این است که کاهش نرخ ارز یک شرط دارد. اصولا هر فرد سرمایه‌گذار باید در تحلیل‌های خود احتمال وقوع این شرط را بسنجد و بر اساس آن تصمیم‌گیری کند. به اعتقاد من حتی اگر منابع ارزی ما در خارج از کشور آزاد شوند، بانک مرکزی تمایلی نخواهد داشت که دلار را به عددی کمتر از ۲۰ هزار تومان برساند و حتی اگر برخلاف تحلیل من این روند طی شود، اتفاق ماندگاری نخواهد بود.
دلار با نرخ کمتر از ۲۰ هزار تومان تقاضای زیادی خواهد داشت و در صورت عرضه دلار در این نرخ‌ها ما شاهد خروج سرمایه‌های ارزی بسیاری از کشور خواهیم بود. شخصا امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد زیرا شاید در کوتاه مدت اثر مقطعی مثبتی در اقتصاد داشته باشد اما در بلندمدت، آثار زیانبار آن بسیار عمیق خواهد بود. یکی از مهم‌ترین آثار ضرربخش چنین رخدادی این است که منابع ارزی کشور ارزان فروخته می‌شود و با خروج از کشور در واقع از دست می‌رود. نکته دیگر اینکه باید توجه داشته باشیم اگر قرار باشد آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران به وقوع بپیوندد، طی چه زمانی رخ خواهد داد؟ کوتاه مدت، میان‌مدت یا بلندمدت؟ این اتفاق در هر کدام از این مقاطع زمانی، اثر متفاوتی بر نرخ دلار خواهد داشت و در واقع قیمت این ارز ثابت نخواهد ماند. زیرا دیگر متغیرهای کلان اقتصادی کشور مانند حجم نقدینگی به طور روزانه در حال تغییر است.
در حقیقت اگر امروز منابع ارزی آزاد شوند محدوده تعادلی دلار در یک نرخ خواهد بود؛ اگر شش ماه دیگر باشد، نرخ دیگری خواهد بود. طبیعتا هر چه این زمان‌بندی طولانی‌تر شود، نرخ اسمی دلار هم بالاتر می‌رود. اما به باور من احتمال گشایش‌های ارزی در کوتاه مدت و میان‌مدت کم است و احتمالا در زمان این گشایش‌ها نرخ ارز کمتر از ۲۲ یا ۲۳ هزار تومان نخواهد بود. نکته مهم دیگر هم اینکه با وجود تمامی این اتفاقات و وعده‌های داده شده تا امروز، از زمانی که نتیجه انتخابات آمریکا مشخص شده است تنها یک بار شاهد آن بودیم که به صورت لحظه‌ای و شوک، نرخ ارز به قیمت ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسید و در اغلب روزها تقریبا در کانال ۲۵ هزار تومانی در حال معامله است.
با توجه به این موارد، بازار سرمایه در حال حاضر رفتار هیجانی نسبت به اخبار ارزی نشان می‌دهد و شخصا از زاویه دید کلی بازار سهام را در مقطع فعلی و در قیمت‌های کنونی گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری می‌بینم. با توجه به افت قیمتی قابل توجهی که سهام بسیاری از شرکت‌ها تجربه کردند، طی روزهای گذشته شاهد خرید سنگین حقوقی‌ها بوده‌ایم که بخشی از این خریدها، حمایتی است اما بخشی دیگر خریدهایی با دید کسب سود و سرمایه‌گذاری است. زیرا از دید سرمایه‌گذاران حقوقی قیمت‌های فعلی ارزنده است و به همین علت خرید می‌کنند. در نتیجه به نظر من بازار سهام باید از اوایل هفته آینده به تعادل نسبی برسد و کم کم روند آن معکوس شود. زیرا اکنون بازار سهام در کف خود قرار دارد و در جایی است که می‌تواند استارت رشد را بزند. با این حال به اعتقاد من، سیاستگذاران از جمله رییس‌جمهوری، رییس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و دیگران باید نکته‌ای را مد نظر قرار دهند مبنی بر اینکه سیاستگذاری‌ها، صحبت‌ها و اظهارنظرها به نحوی باشد که تا حد ممکن ثبات را در اقتصاد حاکم کند. اینکه صحبت کنند که می‌خواهیم دلار فرضا از ۲۵ هزار تومان فعلی به ۱۵ هزار تومان برسد با واقعیت‌های اقتصادی همسو نیست.
اینکه در شرایطی که کل اقتصاد و بخش‌های مختلف آن با قیمت ۲۵ هزار تومان به یک تعادل نسبی رسیده است ناگهان دلار را دچار ۴۰ درصد کاهش قیمت کنیم، باعث نوعی عدم اطمینان و ناآرامی در کل اقتصاد خواهد شد که به هیچ عنوان اتفاق خوبی نیست. در واقع روندهای نزولی و صعودی ناگهانی به نفع اقتصاد کشور نیست و در نتیجه آن، ما شاهد تلاطم شدید در اقتصاد خواهیم بود که برای فعالان و سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلف، بدترین وضعیت ممکن را ایجاد خواهد کرد.
* تحلیلگر بازار سرمایه
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :