بررسی اثرات ناشی از شیوع کووید ۱۹ بر ضرر ۶/۶ تریلیون دلارى
به گزارش جهان صنعت نیوز: در سال ۲۰۲۰ کاهش شدید قیمت نفت خام به دلیل کاهش شدید تقاضا برای نفت خام و در نتیجه کا هش عرضه یکی از رخدادهای اساسی در بازار نفت بوده است که در حوزه اقتصادی بررسی شدت و میزان آن در کشورهای مختلف و ارتباط میان آنها و همچنین تبعات ناشی از آن نیازمند بررسی است.
در همین راستا موسسه مطالعات بین المللی انرژی در گزارشی علاوه بر ارائه نقش قیمت نفت در اقتصاد، اثر حاصل از این پاندمى بر رشد اقتصادی عرضه، تقاضا و قیمت نفت خام در اتحادیه اروپا و ارتباط میان آنها را بررسی کرده است.
بر اساس این گزارش کووید ۱۹ یک شوک بسیار بزرگ برای اقتصاد جهانی بود و فـرازوفرودهای قیمت نفت در شرایط معمول اقتصاد جهانی قابل قیاس با این بحران عظیم که گریبان‌گیر اقتصاد جهانی شده است نیست.
تیغ دولبه نفت برای اقتصاد
کارشناسان اقتصاد انرژی از قیمت نفت به عنوان یک تیغ دولبه برای اقتصاد نام برده که افت و خیزهای آن می‌تواند هم سبب رونق اقتصادی در یک بخــش و به طور همزمان سبب رکود فعالیت‌ها در سایر بخش‌های اقتصادی شود.
در واقع وقتی قیمت نفت خام بالاست، هزینه‌های مشاغل پرمصرف مانند تولیدکنندگان و شرکت‌های هواپیمایی افزایش می‌یابد، در حالی که تولیدکنندگان نفــت از افزایش درآمد بهره‌مند می‌شوند و کشورهای صادرکننده نفت نیز بودجه خود را افزایش می‌دهند.
برعکس، پایین آمدن قیمت نفت هزینه‌های مصرف‌کنندگان این سوخت را کاهش می دهد اما درآمد و سرمایه‌گذاری کشورهای تولیدکننده را نیز کاهش می‌دهد.
هم به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید برای میادینی که هزینه تولید در آنها بالاست یا اساسا جزو میادین با نفت‌های غیرمرسوم یا نفت و گاز شیل هستند و هم به دلیل مقابله با اثرات مصرف بیش از حد سوخت‌های فسیلی و عدم ایجاد اخلال در فرآیند جایگزین سازی‌های بین سوختی و فراسوختی و تولید و توسعه سوخت‌های جایگزین که معمولا با هزینه‌های تولید به مراتب بالاتری نسبت به سوخت‌های فسیلی مواجه هستند و همچنین رویکردهای زیست‌محیطی و تضمین تداوم آنها و اینکه در مقابل اشتغال سایر نهاده‌ها و عوامل تولید نظیر کار و سرمایه قیمت پایین سوخت مزیت نسبی بالاتری را ایجاد می‌کند که تداوم آن می تواند سبب افزایش بیکاری و عدم توسعه اشتغال در این نهاده‌ها شود که تبعات منفی مختلف اقتصادی- اجتماعی را به همراه دارد.
در این میان اما تجربه کشورها، به‌ویژه از دهه هفتاد میلادی به این سو نشان داده است که اعمال مدیریت صحیح می‌تواند بسیاری از این اثرات مضر را کاهش دهد.
پیوند ناگستنى اقتصاد و نفت
بنابراین از نقطه نظر اقتصادی، قیمت نفت و اقتصاد با یکدیگر پیوندی ناگسستنی دارند. رشد تولید ناخالص داخلی جهانی با گسترش تولیدات صنعتی تقاضا برای نفت را نیز افزایش می‌دهد و تقاضای بالاتر نیز (باثبات سایر شرایط) باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. باتوجه به پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول در سال۲۰۲۰ رشد جهانی به دلیل تاثیر همه‌گیری کووید ۱۹ در حدود ۹/۴ درصد کاهش خواهدیافت و این کاهش سبب کاهش تقاضای جهانى برای نفت خواهد شد.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) پیش بینی می‌کند که تقاضای جهانی نفت به طور متوسط
۸۵/۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ کمتر باشد، زیرا سرعت روند شیوع بیماری همه گیر باعث کاهش چشمگیر حمل و نقل جاده ای، هواپیمایی و در نتیجه تولید نفت شده است. این کاهش تقاضا به افت قیمت نفت خام از ابتدای سال تا چرخش منفی در آوریل کمک کرد.
نمودار شماره ۱
درصد کاهش در تقاضای نفت و مایعات و میعانات نفتی را در مناطق مختلف دنیا در سال ۲۰۲۰ نسبت به ماه مشابه سال ۲۰۱۹ ناشی از پاندمی کووید ۱۹ و همچنین پیش بینی رشد تقاضا در ماه‌های مختلف سال ۲۰۲۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می دهد.
در نمودار شماره ۲ نیز بیشترین میزان کاهش تقاضا در مناطق مختلف در ۲۰۲۰ در ماه آوریل مشخص شده که مجموع کاهش در این ماه برای کل دنیا معادل ۲۰ درصد بوده است.
همچنین نمودار ۳ و جدول شماره۱ اثرات همزمان رشد اقتصادی و روند قیمت، عرضه و تقاضای نفت را در اتحادیه اروپا نشان می‌دهد. نمودار شماره نیز تفاوت پیش‌بینی به عمل آمده توسط صندوق بین‌المللی پول(IMF) در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ و سود یا زیان حاصل از تفاوت پیش‌بینی ها که بخش اصلی ان در نتیجه کووید ۱۹ حاصل شده را نشان مى‌دهد.
همان‌طور که در جدول شماره ۱ و نمودار شماره ۳ و ۴ مشخص شده است اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ زیانی بالغ بر ۱۸/۱ تریلیون دلار را در این سال متحمل خواهد شد که باتوجه به زیان محاسبه شده برای جهان در همین سال (۶/۶ تریلیون دلار) سهم اتحادیه از زیان جهانى در این سال حدود ۱۸ درصد خواهد بود.
اقتصاد کلانلینک کوتاه :