خروج از سایه

به گزارش جهان صنعت نیوز: خروج پول از صندوق‌های با درآمد ثابت که بخش بزرگی از نقدینگی کل کشور را در خود جای داده‌اند، از دو جهت مورد توجه است؛ نخست اینکه خروج نقدینگی از صندوق‌ها می‌تواند به معنای ورود پول به معاملات سهام و دویدن خون تازه به رگ‌های بازار باشد، همان گونه که در روز شنبه شاهد آن بودیم. از نگاه دیگر این نگرانی وجود دارد که پول‌های خروجی نتوانند مسیر صحیحی را برای خود پیدا کنند به این معنا که خطر خروج نقدینگی از بازار سرمایه و ورود به بازارهای موازی مطرح شود.

در خوش‌بینانه‌ترین حالت نیز همچنان این نگرانی وجود دارد که حتی در صورت ماندگاری این نقدینگی در بازار سرمایه، پول‌ها به سمت سهام یا صندوق‌های پرریسک منحرف شوند. آن گونه که روند معاملات بازار طی نخستین روز هفته جاری نشان می‌دهد، از کل نقدینگی تزریق‌شده به بازار توسط حقیقی‌ها، ۷۷۲ میلیارد تومان نقدینگی به نمادهایی با ارزش بازار کمتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان وارد شده است. این در حالی است که ورودی پول حقیقی به نمادهای با ارزش بازار بیشتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان، ۶۴۳ میلیارد تومان بوده است. گفتنی است طی این روز افراد حقیقی مبلغ ۱۴۱۵ میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار سرمایه کردند که بالاترین رقم از ابتدای زمستان سال جاری محسوب می‌شود.

ارزش کل صندوق‌های با درآمد ثابت تا پایان بیست و یکم بهمن‌ماه سال جاری به بیش از ۲۹۷ هزار میلیارد تومان رسیده بود. گفته می‌شود صندوق‌های با درآمد ثابت اکنون رقمی بیش از ۹ درصد از کل نقدینگی کشور را تحت مدیریت خود دارند. از همین رو خروج نقدینگی از این صندوق‌ها و رکوردشکنی به معنای تحولی بزرگ در بازار ارزیابی می‌شود. این صندوق‌ها همچنین عموما بازدهی مناسبی طی سال جاری داشته‌اند. به عنوان مثال متوسط بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در یک سال گذشته به ۳۰ درصد رسیده است. بنا بر محاسبات بورس‌نیوز، متوسط بازدهی ماهانه صندوق‌های با درآمد ثابت هم معادل ۳۷/۱ درصد بوده است.

همچنین بازدهی سه ‌ماهه این صندوق‌ها نیز به ‌طور متوسط معادل ۸/۴ درصد بوده است. گفته می‌شود با کاهش بازدهی بازار سهام و منفی‌های پی‌در‌پی، فروشندگان طی هفته‌های گذشته اقدام به پارک پول در این صندوق‌ها کرده‌اند و اکنون با ورود بازار به روند مثبت و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و جذاب شدن دوباره نوسانگیری در نتیجه اعمال محدودیت دامنه نوسان نامتقارن، این نقدینگی قابل توجه به تدریج به معاملات بازار سهام بازخواهد گشت. با این حال این نگرانی نیز وجود دارد که به دلیل ترس سهامداران خرد از ریزش‌های چندباره سال جاری، به محض سوددهی یا سر‌به‌سر شدن سرمایه، شاهد خروج پول حقیقی‌ها از بازار سرمایه و احتمالا ورود به بازارهای موازی باشیم؛ اگرچه ناظران اقتصادی بازارهای موازی را چندان جذاب توصیف نمی‌کنند. در همین حال تحلیلگران بازار سرمایه هشدار می‌دهند که صاحبان نقدینگی و سرمایه‌گذاران خرد از ورود به سهام پرریسک و با قابلیت نقدشوندگی پایین پرهیز کنند. با این حال روز گذشته بازار سرمایه شاهد عرضه‌های بسیاری بود که گفته می‌شود با هدف نوسانگیری انجام شده است. از سوی دیگر بررسی ورود و خروج پول به صندوق‌های با درآمد ثابت در این روز نیز نشان می‌دهد برخی از این صندوق‌ها توانسته‌اند نقدینگی مناسبی را در این روز جذب کنند. از همین رو به نظر می‌رسد معامله‌گران همچنان به دنبال محافظت از سرمایه‌های خود در برابر نوسانات هستند و بیش از آنکه به فکر خروج از بازار سرمایه باشند، احتمالا با نگاه کوتاه‌مدت به دادوستدها ورود کرده و با کسب سود از سهام خارج می‌شوند.

ورود پول‌های پارک‌شده به دادوستدها

همایون دارابی تحلیلگر بازار سرمایه در توصیف سیر ورود و خروج پول در بازار سرمایه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «طی دو هفته گذشته شاهد آن بودیم که بسیاری از فعالان بازار به فروش سهام اقدام می‌کردند و بخش عمده این فروش‌های هیجانی هم به سمت صندوق‌های با درآمد ثابت روانه می‌شدند که در واقع هدف از این اقدام پارک کردن پول بود تا در قیمت‌های پایین‌تر اقدام به خرید سهام کنند.» او می‌افزاید: «پس از اینکه بازار روند مثبت را در پیش گرفت وضعیت معکوس شد و خارج شدن پول از صندوق‌های با درآمد ثابت هم ناشی از همین تحولات بوده است. به عبارت دیگر پولی که در صندوق‌های با درآمد ثابت ذخیره شده بود وارد بازار شده است.» دارابی تصریح می‌کند: «آنچه در نخستین روز از هفته جاری رخ داد این بود که به رغم اینکه افراد حقیقی اقدام به خرید سهام کردند اما متاسفانه فروش حقوقی‌ها بیش از اندازه صورت گرفت. در همین حال شاهد نوسان‌گیری‌های معامله‌گران کوتاه‌مدت با دامنه نوسان شش درصدی هم بودیم؛ به نحوی که بسیاری از افراد با فاصله یک روز مثبت اقدام به عرضه کرده بودند.» این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید می‌کند: « از همین رو نیاز است کنترل بیشتری روی فروشندگان بازار انجام شود و هماهنگی بیشتری نیز بین حقوقی‌ها صورت گیرد. به عبارت دیگر حالا که رویکرد بازار مقداری مثبت شده است اجازه داده نشود از این موقعیت سوءاستفاده شود و حقوقی‌ها با چنین روندی نسبت به انتقال سهام به حقیقی‌ها اقدام کنند.» دارابی در ادامه اظهار می‌کند: «قیمت‌ها ارزنده است و ما امیدوار هستیم که بازار بتواند رشد کند اما اینکه اعتماد به بازار برگردد و بازیگران عمده بازار هم تحت کنترل باشند فاکتورهای مهمی است که می‌تواند زودتر بازار را در مسیر رشد پایدار قرار دهد.»

عدم جذابیت بازارهای موازی

این تحلیلگر بازار سرمایه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است نقدینگی خارج شده به سمت سهام غیرارزنده یا بازارهای موازی برود بیان می‌کند: «در بازارهای موازی خبری نیست که بتواند نقدینگی را از بورس جذب کند؛ در واقع مساله بحث خروج نقدینگی از بازار نیست.» دارابی ادامه می‌دهد: «طی دو سه هفته گذشته ما شاهد این بودیم نقدینگی که از فروش سهام در بازار حاصل می‌شد در صندوق‌های با درآمد ثابت و در واقع در بطن بازار سرمایه باقی می‌ماندند. این نشان می‌دهد که در بیرون از بازار سرمایه و در بازارهای موازی مانند ارز، طلا، خودرو و مستغلات به ویژه در این ماه‌های پایانی سال، عملا ظرفیتی برای جذب نقدینگی موجود در بورس وجود ندارد و نمی‌تواند پول را به سمت خود بکشد.» دارابی تاکید می‌کند: «اما بازار سرمایه هم نیازمند مرور زمان است تا بتواند روند طبیعی خود را بازیابد؛ ما نباید انتظار تغییر فوری از بازار داشته باشیم اما امیدواریم که مجموعه سیاست‌ها همخوان باشند.» او ادامه می‌دهد: « می‌دانید از زمانی که دامنه نوسان نامتقارن برقرار شد در بازار اوراق شاهد آن بودیم که نرخ اخزا (اوراق دولتی) یک درصد افزایش داشت. چنین روندی تاثیر منفی روی بازار می‌گذارد؛ ما انتظار داریم همان‌طور که بازیگران بازار اعم از حقوقی‌ها و حقیقی‌ها باید هماهنگ عمل کنند، در سطح سیاست‌های کلان هم این هماهنگی موجود باشد.» دارابی اضافه می‌کند: «نباید شاهد این باشیم که همزمان با تلاش بازار برای رسیدن به تعادل نسبی، عرضه‌های سنگین هم رخ دهد.»