رفتار حقوقی‌های بانکی شائبه رانت اطلاعاتی را تقویت کرد
به گزارش جهان صنعت نیوز: از ابتدای اجرای دامنه نوسان نامتقارن نیز حساسیت‌ها نسبت به رفتار این گروه از معامله‌گران افزایش یافته و حتی برخی کارشناسان بازار سهام نیز خواستار کنترل عملکرد حقوقی‌ها طی اجرای این طرح شده‌اند. روز گذشته اما نحوه عرضه سهام گروه بانکی از سوی حقوقی‌های این گروه به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. صفوف فروشی که غالبا تا پایان ساعات معاملاتی نیز جمع نشد و این نمادها را به محدوده منفی عقب راند. چنین عملکردی شائبه‌های بسیاری اعم از دستوری بودن عرضه سهام بانکی در بازار سرمایه و اختلاف میان دو نهاد بانک مرکزی و سازمان بورس را بر سر زبان‌ها انداخت. در همین حال برخی همواره بر این باور بوده‌اند که حقوقی‌ها و به ویژه حقوقی‌های بانکی از رانت‌های اطلاعاتی برخوردارند. از همین رو در بهترین فرصت بدون توجه به سهامداران خرد و مخاطرات ایجاد جو منفی در بازار، بیشترین بهره را از معاملات می‌برند.
رفتار حقوقی‌ها در ماه‌های گذشته پای مجلس شورای اسلامی را هم به بازار سرمایه باز کرده است. امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی نایب‌رییس مجلس اعلام کرده بود فهرستی از متخلفان بازار سرمایه را که شامل برخی از حقوقی‌ها هم می‌شد به رییس قوه قضاییه تحویل داده است. از سوی دیگر سازمان بورس نیز راسا به قضیه تخلفات حقوقی‌ها ورود و اعلام کرد به پرونده‌های زیادی رسیدگی شده است. اما با این حال همچنان نامی از متخلفان برده نمی‌شود. بالا گرفتن انتقادات از رفتار حقوقی‌ها و نابرابری در بازار سرمایه موجب شد ایده‌های جدیدی برای تغییر در ساختار معاملاتی بازار مطرح شود تا دست‌کم سهامداران خرد از عرضه‌های آبشاری یا احتکار سهام توسط حقوقی‌ها و سهامداران عمده در امان بمانند.
در همین ارتباط علی صحرایی مدیرعامل شرکت بورس تهران در روزهای ابتدایی بهمن‌ماه، در یادداشتی از جداسازی بازارها با هدف کنترل رفتار حقوقی‌ها و سهامداران عمده خبر داده بود. او در توئیت خود نوشته بود: «طرح جداسازی بازارهای معاملاتی در بورس تهران نهایی شد و به زودی با همکاری سایر ارکان بازار سرمایه به صورت یکپارچه اجرا می‌شود.
هدف این طرح جلوگیری از تاثیر رفتار معاملاتی سهامداران بزرگ بر سایر سهامداران بازار سرمایه است.» با این حال اگرچه به روزهای پایانی بهمن‌ماه نزدیک می‌شویم اما نه‌تنها جزئیات این طرح اعلام نشده بلکه سرنوشت اجرای آن نیز به کلی نامعلوم است. محمود گودرزی معاون شرکت بورس تهران نیز گفته بود طی حدود دو ماه گذشته با همکاری بازار و معاونت توسعه بورس تهران، طرحی تحت عنوان مارکت ایمپکت یا اثر بازار مطرح شد که هیات‌مدیره بورس تهران هم با کلیات طرح موافقت کرده است. اما همچنان خبری از اجرای این طرح نیست. اعلام این خبر واکنش‌های مختلفی را در میان فعالان بازار به همراه داشت و اغلب بازیگران خرد بازار این خبر را مثبت ارزیابی کردند. با این حال برخی ناظران بازار نیز عنوان کرده‌اند که حتی در صورت جدا شدن بازارها نیز همچنان اثر متقابل آنها بر یکدیگر جاری خواهد بود.
بی‌اعتنایی حقوقی‌های بانکی به سهامداران خرد
بازار سرمایه این روزها به کمک طرح «محدودیت دامنه نوسان نامتقارن» در برابر ریزش‌ها مقاومت می‌کند. اما روند رو به رشد شاخص کل که از ابتدای اعلام تصمیم سازمان بورس برای اجرای دامنه نوسان مثبت ۶ و منفی ۲ درصدی آغاز شده بود، طی دو روز گذشته متوقف شده و شاخص اندکی عقب رانده شده است. در این میان عرضه طرف حقوقی در برخی از نمادها به شدت خودنمایی می‌کند. این روند با انتقاد تحلیلگران بازار هم مواجه شده و آنها نسبت به ناامیدی سهامداران خرد و تقویت جو بی‌اعتمادی در بازار هشدار می‌دهند.
روز گذشته هم عملکرد حقوقی‌ها در گروه بانکی و بی‌اعتنایی به صفوف فروش با واکنش‌هایی مواجه شد. کامران ندری اقتصاددان پیش‌تر با اشاره به ریزش‌های بازار سرمایه که از تابستان سال جاری آغاز شد بیان کرده بود: «از همان ابتدا مشخص بود بازار سرمایه می‌ریزد اما اطلاعات بانک‌ها درباره بازار سرمایه از عامه مردم بیشتر است.» او در ادامه افزوده بود: «پس آنها سریع دارایی خود را از بازار خارج کردند و ریزش نصیب آنهایی شد که اطلاعات کمتری داشتند و تازه‌وارد بودند.» این اقتصاددان در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز همچنین تاکید کرده بود: «مساله الان خوب و بد ماجرا نیست. منظور این است که برای هر بنگاهی فرصت سودآوری ایجاد شود از آن استفاده می‌کند.»
این اظهارات در واقع شائبه رانت اطلاعاتی را در میان بسیاری از فعالان بازار سرمایه به یقین بدل کرد. در همین حال اگرچه از دیدگاه اقتصادی اظهارات ندری واقع‌گرایانه و صحیح است اما با توجه به عدم توازن دسترسی به اطلاعات در بازار سرمایه ایران و ناآشنایی اغلب سهامداران تازه‌وارد- که از اتفاق طیف وسیع‌تر بازار سرمایه را نیز تشکیل می‌دهند- با ساز و کارهای معاملات، فرصت طلبی بنگاه‌ها و استفاده آنها از رانت‌های اطلاعاتی مذموم به نظر می‌رسد. از همین رو سهامداران خرد روز گذشته نیز با بدبینی نظاره‌گر رفتار حقوقی‌های گروه بانکی بودند. اگر چه ارزش صفوف فروش گروه بانکی در مقایسه با ارزش معاملات بازار رقم بزرگی را نشان نمی‌داد اما ایجاد جو روانی منفی در میان معامله‌گران و تخریب بازار در روزهایی که تلاش شده است با کمک ابزارهای مختلف، بخشی از زیان سهامداران حقیقی در نمادهای مختلف جبران شود، چه توجیه خواهد داشت؟
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :