جایگاه ضعیف سرمایه‌گذاری خارجی
به گزارش جهان صنعت نیوز: از طرفی این کشور علاقه زیادی به ورود در حوزه معدن و سرمایه‌گذاری در بخش معدن ایران دارد. آمار تجارت خارجی ایران در هشت ماهه امسال نشان می‌دهد که حدود ۵/۲۹۲ میلیون دلار صادرات ایران به چین به صدور کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه اختصاص داشته است. همچنین در هشت ماهه امسال (منتهی به آبان) ایران بالغ بر ۳/۱۸۳ میلیون دلار شمش آهن و فولاد غیرممزوج به میزان ۸/۵۰۴ هزار تن به چین صادر کرد که میانگین هر تن ۳۵۳ دلار ثبت شد و ۱۷/۴ درصد از صادرات کل به این کشور را از آن خود ساخت. چین یکی از بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران محسوب می‌شود و کالاهای بخش معدن و صنایع معدنی در قالب خام و فرآوری شده در آن سهم شاخصی دارد. برابر آمار گمرک در هشت ماهه امسال حدود ۴/۴ میلیارد دلار کالای غیرنفتی از کشورمان به چین صادر شده است.
با توجه به بهره‌مندی چین از دانش و تکنولوژی، بسیاری بر این باور هستند که حضور چین در معادن کشور می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات از جمله ماشین‌آلات و ابزارآلات معدنی، ارتقای تکنولوژی ورود به اعماق زمین و دستیابی به اکتشافات عمقی کمک کند. در همین رابطه چندی پیش تفاهمنامه‌ای میان اتاق مشترک ایران و چین و خانه معدن منعقد شد تا نیازهای دو طرف بیشتر شناخته شود و گام‌هایی در جهت توسعه همکاری‌ها برداشته شود. از طرفی برخی نسبت به این کشور نگاه منفی داشته و باور دارند چینی‌ها به دنبال سود و منافع خود هستند. با پخش شدن کلیپی درباره اینکه چینی‌ها نقش پررنگی در معادن طلای ایران دارند، این گمانه شدت گرفت.
مساله مهم این است آیا باید درها را بست و به سرمایه‌گذاران چینی در بخش معدن اجازه ورود نداد یا در سیاستگذاری تجدیدنظر کرد تا ضمن حفظ منافع ملی به رونق اقتصادی کمک کرد؟
پتانسیل همکاری دو کشور
مجیدرضا حریری رییس اتاق مشترک ایران و چین در پاسخ به این سوال که چطور می‌توان از ظرفیت همکاری ایران و چین برای توسعه بخش معدن استفاده کرد به «جهان‌صنعت» گفت: ۲۵ درصد تجارت خارجی اعم از صادرات و واردات ایران با کشور چین صورت می‌گیرد. در بخش معدن این کشور ۱۷ درصد کل صادرات غیرنفتی را در سال ۹۸ به خود اختصاص داده و در کل می‌توان گفت که ۳۰ درصد فعالیت بخش معدن با کشور چین صورت گرفته است. حریری تصریح کرد: این ارقام و آمارها نشان می‌دهد که ظرفیت بزرگ همکاری بین ایران و چین در حوزه‌های مختلف بخش معدن از جمله فروش محصولات معدنی، واردات تکنولوژی و ماشین‌آلات وجود دارد که می‌تواند منجر به توسعه و رونق بخش معدن شود.
رییس اتاق مشترک ایران و چین با تاکید بر اینکه باید از ظرفیت‌های موجود استفاده کرد، گفت: برآورد ۲۵ سال آینده روابط نشان می‌دهد که حداقل ۸۰ میلیارد دلار لازم است تا بین بخش معدن ایران و چین اتفاق جدیدی بیفتد. به طور مثال می‌توان به فروش محصول، خرید تکنولوژی و سرمایه‌گذاری مستقیم اشاره کرد.
موانع سرمایه‌گذاری خارجی
حریری در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن جایگاه قابل توجهی در کشور ما ندارد، گفت: از آنجا که تمرکز بیشتر بر حوزه نفت، گاز و پتروشیمی بوده بنابراین از بخش معدن غافل مانده‌ایم. این در حالی است که بخش معدن جذاب بوده و باید سیاست‌ها را طوری پیش برد تا برای سرمایه‌گذار خارجی فضایی جذاب فراهم کرد و در نهایت منجر به توسعه پروژه‌های همکاری شد.
رییس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به اینکه برای توسعه سرمایه‌گذاری خارجی موانع ذهنی در کشور وجود داشته است، بیان کرد: حفظ امنیت سرمایه، احترام به مالکیت و پذیرش سرمایه‌گذاران در کشور با موانع فرهنگی و قانونی مواجه است.
او خاطرنشان کرد: هر چند می‌شود در سطح شعار تاکید کرد که به خاک و پرچم تعصب داریم اما وقتی برای سرمایه‌گذاری به یک کشور خارجی برویم، دیگر تعصب‌ها کمرنگ می‌شوند. باید بررسی کرد که چطور در راحت‌ترین و امن‌ترین شرایط بیشترین سود حاصل می‌شود.
حریری تصریح کرد: متاسفانه برخی تصور می‌کنند که سرمایه‌گذار خارجی با ورود به کشور منابع را به تاراج می‌برد در حالی که این تصوری اشتباه و به دور از واقعیت است. او با اشاره به اعمال بخشنامه‌های یک‌شبه نیز گفت: نمی‌توان در حوزه معدن وارد شد اما بعد از مدتی با یک بخشنامه رو‌به‌رو شد که صادرات ممنوع است! در واقع سرمایه‌گذار خارجی به امنیت و ثبات اقتصادی نیاز دارد و چنین موانعی را برنمی‌تابد.
اکتشافات عمقی نیازمند تکنولوژی
رییس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به نیاز بخش معدن کشور به اکتشافات عمقی گفت: بسیاری از معادن به حفاری عمیق نیاز دارند بنابراین باید رویکرد برداشت‌های سطحی را تغییر داد و به اعماق رفت. همه می‌دانیم برای این کار به تکنولوژی نیاز داریم و در این زمینه می‌توان از چینی‌ها کمک گرفت.
او با اشاره به نقش تشکل‌های معدنی در توسعه ارتباطات و سرمایه‌گذاری خارجی گفت: برای اینکه از تمام ظرفیت‌های بخش معدن و توسعه سرمایه‌گذاری خارجی بهره برد، لازم است تشکل‌های معدنی به این موضوع بیشتر توجه کنند و با استفاده از نیروهای متخصص، ظرفیت علمی و دانشجویی کشور یک برنامه مدون داشته باشند. او با اشاره به تفاهمنامه اخیر میان خانه معدن و اتاق مشترک ایران و چین ابراز امیدواری کرد با برنامه‌ریزی مشترک با تشکل‌های معدنی بتوانیم به توسعه بخش معدن کمک کنیم.
موانع وارداتی داخلی است
حریری در پاسخ به این سوال که چقدر کشور چین می‌تواند نیاز ماشین‌آلات فرسوده بخش معدن ایران را تامین کند، گفت: این نکته مهمی است. کشور چین ماشین‌آلات پیشرفته‌ای در بخش معدن دارد که می‌تواند به بخش معدن کشور کمک کند اما مساله این است که موانع وارداتی زیادی در کشور وجود دارد.
او خاطرنشان کرد: گاهی مطرح می‌شود که کالای مورد نیاز باید ۸۰ درصد ساخت داخل باشد و نباید کالای ۱۰۰ درصد خارجی را وارد کشور کرد. با توجه به شرایطی که وجود دارد، این کار در عمل نشدنی است و در نتیجه اصرار بر نقش پررنگ تولید‌کننده داخلی مانعی بزرگ در این حوزه است.
رییس اتاق مشترک ایران و چین درباره بی‌مورد بودن نگرانی‌ها از حضور نیروی انسانی خارجی در کشور نیز گفت: برخی تاکید دارند که نیروی خارجی استفاده نکنیم و برای اشتغالزایی صرفا بر نیروی داخلی تمرکز کنیم. اما این مساله را فراموش می‌کنند که هر یک شغل معدنی حدودا ۸ تا ۱۰ شغل جانبی ایجاد می‌کند. درست است که ممکن است چندین نفر خارجی در کشور مشغول به کار شوند اما با حضور آنها اشتغال بیشتری ایجاد خواهد شد. او تاکید کرد: متاسفانه ما مفاهیم را خیلی ساده و مستقیم می‌بینیم و به عوامل دیگر بی‌توجه هستیم.
حریری در پاسخ به این سوال که چندی پیش کلیپی منتشر شد که نشان می‌داد چینی‌ها معادن طلای کشور را در کنترل دارند، چقدر این مساله واقعی است، گفت: چنین مواردی شیطنت علیه روابط دو کشور است چراکه کسی نمی‌تواند بدون نظارت و پروانه بهره‌برداری حتی سنگ ساختمانی استخراج کند چه برسد به طلا!
او گفت: اگر چنین فعالیتی هم صورت گرفته به طور حتم نهادهای ناظر مجوز داده و در جریان امور هستند.
عدم بهره‌گیری مناسب
در همین رابطه محمدرضا بهرامن رییس خانه معدن ایران نیز درباره اهمیت ورود سرمایه‌گذار خارجی و چینی‌ها به «جهان‌صنعت» گفت: کشور چین در بخش معدن و تجارت معدنی از جمله کشورهای مطرح و شناخته شده است. از آنجا که این کشور از یک طرف مصرف‌کننده بزرگ و از طرفی مسلط به بازارهای مصرف است، پتانسیل خوبی برای همکاری با ایران دارد.
بهرامن با اشاره به اینکه ایران از تنوع مواد معدنی برخوردار است اما نتوانسته در دنیا مطرح باشد، گفت: با وجود ظرفیت‌های موجود اما نتوانسته‌ایم از تمامی آنها به معنای واقعی بهره ببریم. به طور مثال هرچند در حوزه سنگ از پتانسیل خوبی برخوردار هستیم اما در بازارها جزو ردیف‌های آخر قرار گرفته‌ایم.
سرمایه‌گذاری خارجی تعریف نشده
رییس خانه معدن ایران در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه‌گذاری خارجی در بخش معدن ضعیف است، گفت: تاکنون سرمایه‌گذاری خارجی در کشور تعریف نشده است. به طور خاص در بخش معدن از هیچ ظرفیتی نتوانسته‌ایم به خوبی بهره ببریم. در بخش فولاد هم که به تولید ۵۵ میلیون تن تا چشم‌انداز ۱۴۰۴ تمرکز شده اگر با همین رویه پیش برویم، بعید است که بتوان به هدف مدنظر دست یافت.
او با اشاره به توانمندی چین در بخش فرآوری و نوآوری و شرایط ضعیف کشور در اکتشافات عمقی گفت: نمی‌توان مشخص کرد که ذخایر ما در عمق چقدر است. بنابراین نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی و بهره از تکنولوژی خارجی در این زمینه هستیم.
بهرامن گفت: در خانه معدن به دنبال گسترش تفاهمنامه‌ها با کشورهایی هستیم که پتانسیل رشد در بخش معدن را دارند. با توجه به اینکه کشور چین موفقیت‌هایی در حوزه اکتشاف تا فرآوری دارد، می‌تواند به رونق بخش معدن کشور کمک شایانی کند.
ماجرای کلیپ معدن طلا
رییس خانه معدن ایران در پاسخ به این سوال که چقدر کلیپی که درباره معادن طلا و حضور پررنگ چینی‌ها در ایران در فضای مجازی پخش شده بود، صحت دارد، گفت: به طور حتم این کلیپ مغرضانه بوده است. چینی‌ها تنها در دو منطقه از کشور یعنی سیستان‌و‌بلوچستان و آذربایجان شرقی حضور دارند. در ضمن ارقام و اعداد در این مناطق آنقدر کوچک هستند که قابل مقایسه با فعالان داخلی نیست. او تاکید کرد: برای توسعه معادن طلا باید از نوآوری خارجی استفاده و سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کرد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :
