جای خالی مطالعات زمین‌شناسی
به گزارش جهان صنعت نیوز: بر اساس خبرهایی که منتشر شده، چهار کارگر در اثر ریزش معدن «ونارچ» در قم دچار حادثه شده‌اند که یک نفر از آنها جان خود را از دست داده است. البته تقی کاظم‌زاده رییس پیشین اداره معادن سازمان صمت استان قم این خبر را شایعه دانست و به «جهان‌صنعت» گفت: بر اساس اطلاعات موثق تنها یک نفر دچار حادثه شده و مشکلی برای دیگر کارگران پیش نیامده است.
معدن زیرزمینی «ونارچ»
معدن «ونارچ» یک معدن زیرزمینی است که ماده معدنی منگنز داشته و در استان قم واقع شده است. این معدن بزرگ‌ترین معدن منگنز در کشور و از لحاظ ذخیره، بزرگ‌ترین معدن در منطقه خاورمیانه است که قدمت ۵۰ ساله دارد. معدن «ونارچ» زیرزمینی بوده و تا امروز با عمق ۳۰۰ متر فعال است. این معدن در جنوب غربی شهر قم واقع شده و راه ارتباطی از قم به معدن ۳۰ کیلومتر است که ۱۸ کیلومتر آن جاده اصلی قم- نیزار و ۱۲ کیلومتر آن راه اختصاصی معدن است.
رییس پیشین اداره معادن سازمان صمت استان قم درباره فعالیت این معدن گفت: معدن «ونارچ» در زمینه استخراج ماده معدنی منگنز فعال است که یکی از مواد معدنی مهم در فرآیند ذوب‌آهن اصفهان محسوب می‌شود و نیاز این حوزه از کشور را تامین می‌کند.
ریزش به دلیل بارندگی یا آب‌های زیرزمینی
کاظم‌زاده در پاسخ به این سوال که چه عللی باعث بروز این حادثه شده، گفت: علت هنوز به طور کامل مشخص نشده اما اعلام شده قسمتی از سقف و دیواره معدن، خارج از روال معمول به دلیل بارندگی یا وجود آب‌های زیرزمینی ریزش کرده است. رییس پیشین اداره معادن سازمان صمت استان قم ادامه داد: فردی که اپراتور لودر بوده است، زمانی که مواد را از کارگاه نقل‌و‌انتقال می‌داده، متاسفانه با ریزش یک سنگ بزرگ دچار حادثه شده است.
با اینکه هر نوع فعالیتی در معدن دشواری‌های خاص خود را دارد، به باور کارشناسان، معدنکاری در معادن زیرزمینی سخت‌تر است. به طور مثال براساس آمارهای ارائه‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیش از پنج هزار و ۶۰۰ معدن فعال در کشور وجود دارد که ۱۱۵ مورد آن مربوط به معادن زغال‌سنگ است. در این معادن بیش از ۱۷ هزار نفر مشغول کار هستند که نسبت به کارکنان دیگر معادن آمار بالایی است.
به نسبت آمار زیاد اشتغال در این دسته از معادن به دلیل کار زیرزمینی، میزان تلفات انسانی هم بالاست. آخرین بار در اردیبهشت ۱۳۹۶ بود که بر اثر انفجار معدن یورت در استان گلستان ۴۳ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۷۰ نفر مجروح شدند. ریسک بالای کار در این معادن باعث شده همواره رعایت نکات ایمنی و نظارت بر آنها مورد توجه باشد.
پیش‌بینی‌‌پذیری حوادث معدنی
کاظم‌زاده با اشاره به اینکه حوادث معدنی در همه مناطق دنیا اتفاق می‌افتد، گفت: با وجود اینکه تلاش کرده‌ایم از تکرار حوادث معدنی به خصوص معادن زیرزمینی جلوگیری شود اما حادثه بعدی طوری اتفاق می‌افتد که قابل پیش‌بینی نیست.
این فعال معدنی تصریح کرد: فراتر از اینکه ریزش معدن چه دلایلی داشته، باید گفت آنچه می‌تواند جلوی بروز چنین حوادثی را بگیرد، رشد مطالعات زمین‌شناسی است. در واقع اگر مطالعات این حوزه بهتر و دقیق‌تر باشد و از آن بهره بگیریم، چنین حوادثی قابل پیش‌بینی خواهد بود.
رییس پیشین اداره معادن سازمان صمت استان قم تاکید کرد: در بحث زمین‌شناسی به عمق و مطالعات ژئوتکنیکی دقیق‌تری بهاد داده می‌شود تا رفتارهای زمین شناسایی شود که در این صورت می‌توان ایمنی معدنکاری را بالا برد.
اهمیت ایمنی در معدنکاری
کاظم‌زاده با اشاره به اهمیت رشد ایمنی در معدنکاری گفت: هر چه توان و ضرایب ایمنی را بالاتر ببریم، به طور قطع حوادث کمتری اتفاق می‌افتد.
این فعال معدنی با اشاره به اقدامات سازمان‌های مسوول در حوزه ایمنی معادن گفت: سال گذشته و امسال از طرف دفتر نظارت ایمنی دستورالعمل‌های متعددی به سازمان‌های صمت استان‌ها جهت ارتقای ایمنی ارسال شده است. معادن متعددی با همکاری سازمان نظام مهندسی معدن تحت پایش قرار گرفته است.
رییس پیشین اداره معادن سازمان صمت استان قم ادامه داد: به طور معمول در سال چند معدن به عنوان پایلوت جهت مطالعه به سازمان نظام مهندسی معدن معرفی می‌شوند. تیم‌های فنی مهندسی به معادن می‌روند و تمامی موارد ایمنی و فنی را بررسی می‌کنند و سازمان نیز گزارشات را به بهره‌برداران ابلاغ می‌کند و اخطار‌های لازم را می‌دهد.
او خاطرنشان کرد: هر چه بتوانیم در زمینه ارتقای مسائل ایمنی که جزو وظایف نظام مهندسی و سازمان صمت استان‌ها و تیم ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست خود معادن است، همکاری بیشتری داشته باشیم شاهد حوادث کمتری خواهیم بود.
به باور برخی از کارشناسان آموزش یک اصل مهم برای ارتقای کیفیت معادن است. کسانی که در محیطی فعالیت می‌کنند، به تدریج با شرایط خو گرفته و همه چیز برایشان تکراری می‌شود. بنابراین ممکن است رعایت نکات ایمنی لازم را فراموش کنند. بر این اساس هر لحظه باید به پرسنل آموزش داد و آنها را از خطرات و مسائل غیرمترقبه آگاه کرد.
هزینه زیاد رعایت ایمنی
یکی از مواردی که می‌تواند حوادث معدن را کاهش دهد مانیتورینگ و استفاده مناسب از لوازم و ماشین‌آلات روز است. اما گاهی هزینه رعایت ایمنی برای معادن آنقدر زیاد است که معدنکار از آن اجتناب می‌کند. به دلیل اینکه هزینه‌ها در بخش معدن بالاست، هزینه استفاده از تجهیزات و فناوری نوین برای افزایش کیفیت و استانداردها چندان خوشایند نخواهد بود. به این ترتیب معدنکاران به دلیل مشکلات مالی نمی‌توانند هزینه‌ها را تامین کنند و در رعایت ایمنی دچار ضعف می‌شوند.
همان‌طور که در هر فعالیتی باید ایمنی و استانداردهای لازم رعایت شود، این موضوع در بخش معدن نیز الزامی است. ایمنی و استاندارد دو جزء جدایی‌ناپذیر بوده که باید از طرف مجموعه‌های مختلف معدنی مورد توجه قرار گیرند.
این در حالی است که به باور کارشناسان رعایت ایمنی در معادن نسبی است. در این بین مساله اصلی این است که هر چه استانداردها بیشتر رعایت شود، حوادث کمتری هم رخ خواهد داد.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :