پیام ایران برای آژانس
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه * سفر آقای گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به ایران یک سفر فنی توام با یکسری دغدغه‌های سیاسی است. به این خاطر که اکنون عملا تنها بخش باقی‌مانده از برجام همین ارتباط ایران و آژانس است. نشست‌های کارشناسی بعد از ضربه‌ای که ترامپ به برجام زد، دیگر برگزار نمی‌شود و ایران به تیم سیاست خارجی بایدن نیز به شدت مشکوک است.
این احساس در ایران وجود دارد که این تیم نه‌تنها حسن‌نیتی برای احیای برجام ندارد بلکه سعی می‌کند از تحریم و فشار حداکثری ترامپ برای وادار کردن ایران به دادن امتیازات تازه استفاده می‌کند و مایل است به نحوی برجام را بشکند و یکسری تعهدات دیگر را بر ایران تحمیل کند. همین نیز باعث شد ایران عملا با وجود اختلاف‌نظرهای جدی داخلی در زمینه محدود کردن ارتباط با آژانس، به سمت نوعی توافق عمومی مبنی بر اجرای ضرب‌الاجل پنجم اسفند ماه برود.
به این ترتیب بعد از پنجم اسفند، دیگر بازدیدهای سرزده آژانس در قالب پروتکل الحاقی را نخواهیم پذیرفت و این رفتار در ایران روز‌به‌روز طرفداران بیشتری پیدا می‌کند زیرا خوش‌بینی نسبت به بایدن به مرور از بین می‌رود.
اقدامات دولت جدید آمریکا مثل رفع موانع تردد دیپلمات‌های ایرانی در واشنگتن و پایان دادن به مکانیسم ماشه که نامه آن را پمپئو ارائه کرده بود و … اقدامات خوبی است اما اثری در مساله اساسی ندارد و به نحوی دور زدن صورت‌مساله به حساب می‌آید.
درخواست ایران بازگشت آمریکا به برجام است و چون بازنگشته‌اند، حتما بعد از پنجم اسفند دو اقدام انجام خواهد شد؛ اولا اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی به حالت تعلیق درخواهد آمد. به نظر می‌رسد اجرای مجدد این پروتکل در دوره این مجلس که همین طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم را تصویب کرده است، سخت باشد بنابراین مشکلی که آمریکایی‌ها درست کرده‌اند امکان مدیریت تحولات را روز‌به‌روز حتی از دست خود بایدن هم خارج می‌کند. دوما ایران بعد از پنجم اسفند، هر آنچه ممکن بود در قالب برجام به آن برسند را بدون مجوز برجامی تولید خواهد کرد و گام بعدی ایران غنی‌سازی بالای ۲۰ درصد و رسیدن به ۶۰ درصد برای استفاده در سوخت‌های حساس حوزه دریانوردی خواهد بود. به هر حال ناوگان نظامی ایران الان ماموریت یافته که فراتر از خلیج‌فارس و دریای عمان ماموریت‌های رهیابی و حفاظتی را انجام دهد و طبیعتا برای سوخت کشتی‌ها و زیردریایی‌ها به سوخت بالای ۶۰ درصد نیاز است.
آقای گروسی در توئیت خود گفته بود سعی دارد در قالب ظرفیت قوانین داخلی ایران، پروتکل الحاقی فعلا اجرا شود اما واقعیت این است که طبق قانون اخیر مجلس یازدهم، دولت موظف است پروتکل الحاقی را تعلیق کند و گروسی نمی‌تواند در تهران فرجه‌ای بگیرد. ضمن اینکه این اولین بخش از قانون مجلس است. قبل از آن نیز دولت شروع به تولید سوخت ۲۰ درصد کرده بود.
در این مرحله اگر دولت ایران کوتاه بیاید به معنی ضربه زدن به یک قانون مصوب مجلس است و در شرایطی که رابطه دولت و مجلس خوب نیست و دولت هم چراغ سبزی از سوی آمریکا ندیده است، به خاطر بسته پوچ آمریکایی‌ها حاضر نمی‌شود یک چالش جدید را با مجلس شروع کند. بر این اساس معتقدم که اگر آمریکا اقدام عملی نداشته باشد، سفر گروسی فقط یک سفر برای گرفتن پیام جدی ایرانی‌ها خواهد بود. ایرانی‌ها نیز حتما گوشزدی در ارتباط با گام‌های بعدی خواهند کرد و این پیام برای آژانس برده خواهد شد.
* کارشناس مسائل بین‌الملل
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :