موانع صادراتی خودساخته

به گزارش جهان صنعت نیوز: این در حالی است که جدیدترین آمارها در مورد تجارت کشور در ۱۰ ماهه سال جاری نیز حاکی از آن است که صادرات در این مدت نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش داشته است. در واقع با افزایش نرخ ارز اگرچه فرصتی برای افزایش صادرات فراهم شد اما به دلیل بخشنامه‌های متعدد، متناقض و غیرکارشناسی، شاهد اختلال در روند واردات و صادرات کشور بودیم که موجبات کاهش قابل توجه صادرات را نیز فراهم آورد.

البته در این رابطه عده‌ای مباحثی همچون تحریم‌های آمریکا و همچنین تبعات ناشی از شیوع کرونا در جهان را مطرح می‌کنند اما به گفته صاحب‌نظران اقتصادی، تنگ‌نظری‌های حاکم بر اقتصاد کشور و همچنین موانع خودساخته باعث کاهش صادرات شده است. در این خصوص رییس اتاق بازرگانی تهران در مراسم تقدیر از صادرکنندگان نمونه استان تهران اعلام کرد: اگرچه قیمت ارز دو برابر شد اما صادرات ما کاهش داشت یعنی ما نتوانستیم از این موقعیتی که ایجاد شده، استفاده کنیم در حالی که علت آن نیز تنگ‌نظری‌های حاکم بر اقتصاد کشور است. به باور مسعود خوانساری، اگر به جای برخورد قهری، برخورد تشویقی صورت می‌گرفت، این امکان وجود داشت که با کاهش ارزش پول ملی، صادرات را تا دو برابر افزایش داد. این در حالی است که ما می‌توانیم صادرات را حتی به مقدار ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برسانیم. در این خصوص همچنین رییس کنفدراسیون صادرات ایران با انتقاد از اینکه نگاه‌ها به صادرکنندگان با خوش‌بینی همراه نبوده است، بیان کرد: صادرکنندگان عملا به خاطر تعدد بخشنامه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها به جای تمرکز بر افزایش صادرات، تمرکز خود را روی کنار زدن موانع خودساخته گذاشته‌اند.

مقررات زائد، تجارت را از ریل خارج می‌کند

در همین خصوص رییس سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: میزان صادرات ما در ۱۰ ماهه امسال ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته که بخشی از آن مربوط به شرایط حاصل از شیوع کروناست.

حمیدرضا زادبوم اظهار کرد: فلسفه تحریم‌ها علیه ایران این است که تعامل ما را با خارج از کشور کاهش دهند اما صادرکنندگان در نوک این پیکان هستند. امروز حتی واردات ما نیز کمک‌کننده است چون ۹۰ درصد واردات کشور، مواد اولیه و کالاهای اساسی هستند.

وی افزود: با وجود همه مشکلات که از سال ۹۷ افزایش یافته، سال گذشته ۴۱ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که ۵۰ درصد آن از طریق بخش خصوصی خالص بوده است. از ابتدای سال ۹۷ تا آذرماه سال ۹۹، ۶۳ میلیارد یورو صادرات داشتیم که ۴۰ میلیارد یوروی آن به کشور بازگشته است. ۵۰ درصد از این میزان مربوط به استان تهران بوده است.

رییس سازمان توسعه تجارت ایران در ادامه تصریح کرد: بیشترین افزایش صادرات ما مربوط به خشکبار، مواد شوینده، تجهیزات و… بوده است.

رییس سازمان توسعه تجارت در ادامه بیان کرد: هر گونه مقررات یا یارانه صادراتی زائد، تجارت کشور را از ریل خارج می‌کند اما شرایط موجود باعث ایجاد این مقررات شده است. وی افزود: از آبان‌ماه با تشکیل کمیته اقدام ارزی در وزارت صمت رسیدگی به مشکلات تعهدات ارزی صادرکنندگان را آغاز کرده‌ایم. موافقتنامه موقت با اوراسیا نیز تمام شده و مذاکرات برای انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با اوراسیا در دست انجام است.

باید مخاصمه با دنیا را پایان دهیم

رییس اتاق بازرگانی تهران نیز در این مراسم اظهار داشت: از نیمه دوم سال ۹۷ تا سال ۹۹ نه‌تنها صادرات در رشد کشور نقشی نداشته بلکه رشد آن منفی بوده است. در همه شاخص‌ها از جمله واردات، صادرات، صادرات بدون نفت‌خام و… با کاهش مواجه بوده‌ایم و در هر دو سال ۹۸ و ۹۹ تراز تجاری کشور منفی بوده یعنی میزان صادرات کشور نسبت به واردات کمتر بوده است.

مسعود خوانساری ادامه داد: بخشنامه‌های متعدد، متناقض و غیرکارشناسی، روند واردات و صادرات کشور را دچار نوسانات زیادی کرده است.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران در ادامه تصریح کرد: مقاصد عمده صادراتی کشور، چین، عراق، امارات، ترکیه، افغانستان و پنج کشور دیگر هستند. این در حالی است که برای افزایش صادرات باید به بازارهای دیگر هم توجه کنیم، گرچه همیشه باید همسایه‌های خود را مورد توجه قرار دهیم اما ظرفیت ما بیشتر از این است که فقط به این ۱۰ کشور صادرات کنیم.

وی افزود: اگرچه قیمت ارز دو برابر شد اما صادرات ما کاهش داشت یعنی نتوانستیم از این موقعیتی که ایجاد شده، استفاده کنیم. علت آن نیز تنگ‌نظری‌های حاکم بر اقتصاد کشور است.

خوانساری همچنین بیان کرد: باید یک روز تصمیم بگیریم که نمی‌شود با دنیا در مخاصمه باشیم بلکه باید این مساله را حل کنیم. در اقتصاد نمی‌توان به صورت جزیره‌ای عمل کرد.

وی با انتقاد از اینکه دستگاه‌های مختلف در موضوعات مربوط به تجارت کشور دخالت می‌کنند، افزود: باید سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت به عنوان تنها متولیان این امر باشند اما متاسفانه در عمل این‌گونه نیست در حالی که این موضوع باعث نابسامانی‌های بسیاری شده است.

رییس اتاق ایران همچنین در ادامه گفت: یکی از مشکلات اصلی ما در صادرات نوسانات در مقررات است. از سال ۹۷ که بانک مرکزی سکان ارز و تجارت را به دست گرفت صادرات دچار نابسامانی‌هایی شد.

این مقام مسوول خاطرنشان کرد: اگر به جای برخورد قهری، برخورد تشویقی صورت می‌گرفت، این امکان وجود داشت که با کاهش ارزش پول ملی، صادرات را تا دو برابر افزایش داد. این در حالی است که ما می‌توانیم صادرات را حتی به مقدار ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برسانیم.

جز اعتماد به صادرکنندگان، راه دیگری نداریم

در جریان برگزاری این مراسم همچنین رییس کنفدراسیون صادرات ایران اظهار کرد: امسال ۲۲ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته است آن هم در شرایطی که ارز حاصل از نفت به حداقل میزان خود رسیده است. به عبارت دیگر ۷۰ درصد ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته در حالی که متاسفانه نگاه‌ها به صادرکنندگان با خوش‌بینی همراه نبوده است.

محمد لاهوتی با اشاره به مشکلات صادرکنندگان تصریح کرد: بیشتر صادرکنندگان از تعدد بخشنامه‌ها و سردرگمی حاصل از آن گلایه‌مند هستند. صادرکنندگان در بازارهای جهانی با رقبایی در حال رقابت هستند که شرایط آنها نرمال و طبیعی بوده و این کار را سخت کرده است. صادرکنندگان عملا به خاطر تعدد بخشنامه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها به جای تمرکز بر افزایش صادرات، تمرکز خود را روی کنار زدن موانع خودساخته گذاشته‌اند.

وی با اشاره به مشکلات حاصل از تعهدات ارزی گفت: این حق برای حاکمیت وجود دارد که اگر صادراتی انجام می‌شود منافع آن به کشور بازگردد اما در این شرایط فعلی که جنگ اقتصادی تعبیر می‌شود، انتظار داریم حاکمیت نیز شرایط را درک و صادرات را تسهیل کند. صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود باید انواع راه‌ها را بپیمایند در حالی که خود دولت برای بازگشت ارز حاصل از صادرات نفت با مشکل مواجه است.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران همچنین افزود: با وجود ابلاغیه ۱۷۷ معاون رییس‌جمهور که به تایید رییس‌جمهور نیز رسیده، مشکلات پرابهام همچنان در این حوزه وجود دارند. با سپری شدن سال ۹۹ ما هنوز مشکلات مربوط به سال ۹۷ را تعیین‌تکلیف نکرده‌ایم. اگر می‌خواهیم به این آرزوی دیرینه که تامین ارز کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی از طریق صادرات و بسته شدن چاه‌های نفت است برسیم، جز اعتماد به صادرکنندگان، راه دیگری نداریم. صادرکنندگان تحریم‌های خارجی را دور می‌زنند اما مشکل آنها بیشتر مربوط به موانع خودساخته و تحریم‌های داخلی است.

بازگشت ۸۰ درصد ارز صادرکنندگان تهران

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران نیز میزان ارز صادراتی استان تهران را از ابتدای سال ۹۷ تا نیمه سال ۹۹، ۲۱ میلیارد و ۱۳۹ میلیون یورو اعلام کرد.

یدالله صادقی با تاکید بر اینکه تحریم‌ها در کنار تمام مشکلات، فرصت نیز ایجاد کرد، اظهار داشت: از زمان آغاز تحریم‌ها با سرعت بیشتری برای جایگزینی کالاهای وارداتی قدم برداشتیم و به جز مواردی که امکان ساخت آن در داخل وجود نداشت یا مقیاس آن بزرگ بود، دیگر کالاها جایگزین شده‌اند.

وی با بیان اینکه برای استفاده از ظرفیت ایجادشده بخش دولتی باید تعاملات و هماهنگی خود را با بخش خصوصی افزایش دهد، گفت: لازم است در حوزه تعاملات و هماهنگی بهتر عمل کنیم تا از تمام پتانسیل‌های ایجادشده که رو به رشد است، استفاده شود.

صادقی میزان ارز صادراتی استان تهران را از ابتدای سال ۹۷ تا نیمه سال ۹۹، ۲۱ میلیارد و ۱۳۹ میلیون یورو اعلام کرد و افزود: بدین ترتیب میزان ارز صادراتی استان تهران سالانه حدود هشت میلیارد یورو می‌شود. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران درباره برگشت ارز صادرکنندگان استان تهران نیز خاطرنشان کرد: بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت، تجار استان تهران ۸۰ درصد از ارز صادراتی خود را به کشور بازگردانده‌اند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه