اصرار بر پاک کردن صورت مساله
به گزارش جهان صنعت نیوز: اگر هم بخواهیم از منظر فلسفی به برخی از اظهارنظرها توجه کنیم و مقدمات استدلال و استنتاج برخی از مسوولان را بسنجیم، سخن نادرست واجد دو مشخصه کلی است؛ نخست اینکه فاقد روح خلاقیت است و دوم اینکه هدف عمده آن تحت تاثیر قرار دادن مردم است؛ در این راستا هر چند مقدمات این استدلال درست باشد، لزوما بنا نیست که نتیجه صادق از آن گرفته شود.
نمونه بارز چنین امری سخنان روز یکشنبه مدیر کل اداره صمت استان تهران است. او در مراسم تقدیر از صادرکنندگان نمونه استان تهران از روند خوب سرمایه‌گذاری در بخش تولیدی این استان خبر داده و گفته که با وجود تحریم‌ها و کرونا، امسال شش هزار میلیارد تومان طرح توسعه صنعتی در تهران به بهره‌برداری رسیده و این تقاضا برای سرمایه‌گذاری به میزانی افزایش یافته که واحدهای صنعتی برای گرفتن کارگر ساده دچار مشکل هستند و حتی تعداد عرضه کار بیشتر از نیروی کار است!
در این رابطه شاید واحدهای صنعتی برای گرفتن کارگر دچار مشکل باشند و بپذیریم که حتی عرضه کار بیشتر از نیروی کار است اما این موضوع به هیچ عنوان نمی‌تواند دلیلی جهت رونق تولید و واحدهای صنعتی باشد بلکه شواهد نشان می‌دهد به علت مشکلات عدیده تولیدکنندگان و روابط چالش‌برانگیز حقوق و دستمزد میان کارفرمایان و کارگران، این نیروی کار است که قید فعالیت در این واحدها را زده و به سمت فعالیت‌های دیگر به منظور امرارمعاش رفته است.
شکاف سه برابری دستمزد با معیشت
در شرایطی که بسیاری از مسوولان ارشد کشور سال‌هاست معضل بیکاری را از مهم‌ترین چالش‌ها میان جوانان دانسته‌اند، اگر نرخ بیکاری امروز را بر مبنای فرمول محاسبه‌های عجیب و غریب آن که مثلا اگر فردی در هفته دو ساعت کار کند جزو شاغلان محسوب می‌شود، بررسی می‌کنید، اعداد و ارقام حاکی از وضعیت بغرنج اشتغال در ایران دارد؛ موضوعی که در پیوند خوردن به روابط پرمشکل کار در ایران، مجموعه‌ای از چالش‌ها را فراهم ساخته است.
طبق آمارهای موجود اکنون اگر حداقل معیشت را در ایران ۹ تا ۱۰ میلیون تومان در نظر بگیریم، حداقل حقوق یک کارگر با تمام مزایای آن به سه میلیون تومان می‌رسد که در این بین یک شکاف عمیق سه برابری مشاهده می‌شود. به همین دلیل است که همزمان با افزایش اعتراضات در خصوص نحوه تعیین حداقل دستمزد در سال آینده از سوی دولت، بسیاری از فعالان کارگری و حتی مسوولان کشوری اذعان می‌کنند که افزایش ۱۰۰ درصدی حقوق کارگران در سال آینده هم نمی‌تواند بخشی از هزینه‌های زندگی آنها را در شرایط تورمی امروز پاسخگو باشد.
همزمان با این ادعای عجیب از سوی رییس سازمان صمت استان تهران، «جهان صنعت» با سه نفر از تولیدکنندگان و مدیران کارخانه‌های کوچک و متوسط تماس گرفته و این سوال را مطرح کرد که آیا شما برای استخدام کارگر با مشکل مواجه بوده‌اید و تعداد عرضه کار بیشتر از تقاضای آن در فعالیت شماست؟
محوریت پاسخ به این سوال ابتدا سکوت، بعد تعجب و سپس توضیح شرایطی بود که در بالا ذکر شد یعنی اینکه اگر فرد جویای کار خوش‌شانس و دارای یک ماشین یا موتور باشد، مشخص است که با توجه به شرایط و روابط کار امروز و میزان حقوق و دستمزدها که قرار است در آینده به صورت توافقی شکل بگیرد، مسافرکشی و پیک موتوری بودن را به کار در کارخانجات و واحدهای تولیدی ترجیح دهد.
معمای رشد بدون اشتغال و اشتغال بدون رشد
نتایج یک پایان‌نامه دانشگاهی از سوی کیارش حسینی با راهنمایی مسعود نیلی در دانشکده اقتصاد دانشگاه در بازه زمانی ۱۱ ساله از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که بازار کار ایران از نظر تغییرات خالص تعداد شاغلان، در شش سال اول پدیده رشد بدون اشتغال و در فاصله سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵، پدیده اشتغال بدون رشد را تجربه کرده است. این وضعیت معماگونه در حالی ایجاد شده که در دوره اول رشد اقتصادی ایران ۵/۳ درصد و در بازه زمانی دوم میزان این رشد به صفر رسیده است. اگر این ارقام را با رشد اقتصادی منفی در طول دو سال گذشته مقایسه کنیم نتیجه گرفته می‌شود که مطابق انتظار نرخ استخدام و جدایی مشاغل غیررسمی بیشتر از رسمی است. همچنین شواهد نشان می‌دهد با افزایش اندازه بنگاه، نرخ استخدام و جدایی نیروی کار کاهش می‌یابد.
از سوی دیگر به دلیل وجود خطا در پیش‌بینی‌های جمعیتی، وزن‌های محاسبه‌شده توسط مرکز آمار ایران در طرح آمارگیری از نیروی کار با خطاهایی همراه هستند که سبب می‌شود تعداد شاغلان، بیکاران و غیرفعالان تخمین زده شده نیز دارای خطا باشند. به همین دلیل است که تخمین‌ها حتی تا یک میلیون نفر نیز می‌تواند خطا داشته باشد و تاثیر مستقیم آن نیز روی سیاستگذاری‌های اشتغالزایی نمود پیدا کند.
دوگانه دشوار تولیدکننده و کارفرما
به همین دلیل در شرایطی مسوولان وزارت صمت از رونق سرمایه‌گذاری و احیای واحدهای تولیدی صحبت می‌کنند که اولا پس از گذشت چند سال از تکرار این شعارها همچنان میزان اثرگذاری این موارد بر رشد اقتصادی و افزایش اشتغالزایی مبهم است و از سوی دیگر در سال‌های سخت معیشتی برای کارگران که گفته می‌شود در سال آینده به مراتب دشوارتر نیز می‌شود، شاهد هستیم به جای حل و فصل مشکلات اساسی روابط کار و عبور از چالش حقوق و دستمزد که ایران دارای پایین‌ترین نرخ آن در دنیاست، سیاستگذاران علاوه بر تمایل به پاک کردن صورت مساله، قوه عاقله مخاطبان را نیز نشانه می‌روند؛ وضعیتی که برای کارفرمایان نیز به واسطه سلسله علل مشکلات چندان مطلوب رقم نمی‌خورد و پیوند چالش‌های دوگانه کارفرما و کارگران مستقیما پیامدهای خود را به سمت صنعت و تولید کشور سرریز می‌کنند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :