متغیرهای غیرقابل کنترل؛ از مردم تا کاندیداها
به گزارش جهان صنعت نیوز: علی صوفی دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات از جمله کسانی است که خیلی به این تحولات امید دارد. او معتقد است که مردم در شرایط موجود مطالبات اقتصادی قابل توجه داشته اما رفع آن را در گرو تعامل با دنیا می‌بینند و به کاندیدایی رای می‌دهند که توان دیپلماسی بالایی داشته باشد! اینکه با توجه به تجربه دولت روحانی این امید چقدر منطقی است، بعد از خرداد ۱۴۰۰ معلوم خواهد شد اما فعلا تنها مایه امیدواری در جریان اصلاحات است. صوفی معتقد است که تحولات بین‌المللی موجب تغییر رویکرد مردم در انتخابات شده و این شانس اصلاح‌طلبان را افزایش می‌دهد.
– تحولات بین‌المللی اخیر به خصوص روی کار آمدن بایدن برخی از اصلاح‌طلبان را به موفقیت در این انتخابات امیدوار کرده است. به نظر شما این موضوع چطور می‌تواند به نفع اصلاح‌طلبان تمام شود؟ امیدواری به استفاده از دوقطبی مذاکره و غیرمذاکره در این انتخابات با توجه به تجربه پیشین، چقدر منطقی است؟
بدون تعارف باید گفت که انتخابات آمریکا روی فضای سیاسی ما تاثیرگذار است. در خیلی زمینه‌های دیگر نیز می‌توان این تاثیر را دید به ویژه در بازار سرمایه که دیدیم رشد قیمت‌ها متوقف شد و در برخی موارد تنزل کرد. اکنون فضای روانی بازار نیز تغییر کرده و جامعه انتظار فروکش کردن قیمت‌ها به خصوص قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان را دارد. از طرف دیگر جامعه به تغییر شرایط اقتصادی وخیم کشور امیدوار است. جدا از اینکه ریشه این وضعیت تحریم، خروج آمریکا از برجام، سیاست‌های غلط داخلی است یا… مردم الان منتظر هستند با تغییر رویکرد رییس‌جمهور جدید آمریکا، این شرایط تغییر کند. همین که آمریکا فشار را از روی برخی کشورها برای پرداخت مطالبات ایران برمی‌دارد یا موضوعاتی مثل حضور آژانس بین‌المللی در ایران و امضای تفاهمنامه با آن با وجود محدودیتی که مصوبه مجلس ایجاد کرده بود، نشان می‌دهد احتمالا تغییر و تحولاتی ایجاد خواهد شد. این یعنی در فضای سیاسی کشور نیز تحولی ایجاد شده و موجب می‌شود رویکرد مردم نسبت به انتخابات و صندوق‌های رای تغییر کند.
می‌دانیم که اکنون مردم خیلی دنبال مطالبات سیاسی نبوده و در این شرایط بد معیشتی و اقتصادی، با توجه به فشارهایی که رویشان است به دنبال گشایش‌های اقتصادی هستند. از آنجا که این بهبود شرایط در گرو حضور رییس‌جمهور، دولت و تیمی در قوه مجریه که در پی باز کردن گره‌ها باشد، از حالت بی‌تفاوتی بیرون میآیند و من تصور می‌کنم که در انتخابات پیشرو یک تغییر فاحشی نسبت به انتخابات ۹۸ داشته باشند هرچند هنوز زود است به شرایط قبل از سال ۹۶ و انتخابات آن برگردیم. امیدوار هستیم این تغییر رویکرد و شرایط فضا را برای انتخابات باز کند و رویکرد مردم که تعیین‌کننده هستند نیز نسبت به انتخابات مثبت شود.
– در این شرایط محور اصلی انتخابات آتی، اقتصاد و معیشت است یا بحث مذاکره و تعامل با دنیا که اصلاح‌طلبان به آن امیدوار هستند؟
محور اصلی اقتصادی است اما این با مذاکره گره خورده است و بدون مذاکره امیدی به بهبود وضعیت اقتصادی دیده نمی‌شود چون مشکلات اقتصادی ما ناشی از تحریم‌هاست. به هر حال دیدیم از وقتی تحریم‌ها ایجاد شد، شدت گرفت و به اوج رسید؛ اوضاع داخلی اقتصاد نیز بدتر شد و رابطه مستقیمی بین این دو وجود دارد. مردم فکر می‌کنند ریشه بهبود اقتصادی در مذاکرات است بنابراین انتخاب رییس‌جمهور و دولتی که معتقد به رفع تنش از طریق دیپلماسی باشد و توان مذاکره بالایی داشته باشد، تعیین‌کننده خواهد بود.
– با توجه به اینکه در انتخابات ۹۲ و ۹۶ نیز اصلاح‌طلبان روی همین موضوع مذاکره مانور دادند و اکنون مردم از وضعیت خود به خصوص در حوزه اقتصادی ناراضی هستند، تاکید روی این مسائل چقدر می‌تواند به جریان اصلاحات کمک کند؟ مردم به این حرف‌های تکراری اعتماد خواهند کرد؟
به هر حال مردم در دولت اول آقای روحانی نتیجه رای خود را دیدند و پاسخ مثبت گرفتند. ارزیابی مردم از عملکرد دولت روحانی و مجلس دهم این بود که عملا تغییرات چشمگیر و قابل توجهی در حال شکل‌گیری است. مردم برداشته شدن قطعنامه کشورهای ابرقدرت علیه ایران و کاهش تورم ۴۶ درصدی که از دولت احمدی‌نژاد مانده بود را دیدند. مردم همه تحولات را دیدند و دریافتند که بهبود حاصل شده است. کافی بود برجام راه خود را طی کند و با رشد سرمایه‌گذاری در داخلی شاهد کاهش نرخ بیکاری و افزایش کسب و کار و افزایش اعتبار پول ملی و… می‌شدیم اما متاسفانه بعد از سال ۹۶ با توجه به رویکرد آقای روحانی، اطرافیان او و سیاست‌های دولت که مغایر با وعده‌های دولت و مواضع اصلاح‌طلبانه بود، اوضاع تغییر کرد. دولت ۱۸۰ درجه برگشت و مردم نیز به همین نسبت برگشتند.
در نتیجه شاهدیم که اصلاح‌طلبان اعتبار خود را از دست داده‌اند و این طور نیست که مثل سال‌های ۹۲ و ۹۶ خیال‌شان از بابت مردم راحت باشد و تصور کنند کافی است بگویند به چه لیست و چه فردی رای دهید. به هیچ وجه چنین شرایطی نیست لذا اکنون هم متغیر مردم بری اصلاح‌طلبان غیرقابل کنترل است و هم متغیر حضور کاندیداها کماکان قابل کنترل نیست.
این مسائل کار را پیچیده کرده و اصلاح‌طلبان ناگزیر هستند کاندیداهایی اصلاح‌طلب و منطبق با شاخص‌های اصلاح‌طبی و ویژگی‌های این جریان معرفی کنند تا بتوانند به مردم بگویند ما وقتی دنبال کاندیدای اجاره‌ای و غیراصلاح‌طلب رفتیم، اشتباه کردیم و اکنون هم فقط کاندیدای اصلاح‌طلب با برنامه اصلاح‌طلبانه معرفی می‌کنیم؛ کاندیدایی که بتواند در درجه اول اوضاع اقتصادی و بعد هم سایر شئونات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را بهبود بخشد.
به اعتقاد من اصلاح‌طلبان فقط با این دو موضوع می‌توانند با مردم صحبت کنند و امید داشته باشند که اعتماد آنان را جلب می‌کنند.
– با وجود این هنوز هم شاهدیم که برخی اصلاح‌طلبان از ائتلاف با گزینه غیراصلاح‌طلب حرف می‌زنند.
این موضع جبهه‌ای نیست. اینچنین تصمیمی حاصل جبهه اصلاح‌طلبان که اخیرا شکل گرفته است، نخواهد بود. مصوبه نهاد اجماع‌ساز که منشأ تشکیل این جبهه بوده است، یک قید دارد. بند اول آن راجع به انتخابات است و می‌گوید که اصلاح‌طلبان در انتخاباتی آزاد، رقابتی و عادلانه در تراز قانون اساسی شرکت و کاندیدای واحد اصلاح‌طلب معرفی خواهند کرد. قید اصلاح‌طلب در اینجا مثل راهبرد اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس سال ۹۸ قید پررنگ و معناداری خواهد بود. این یعنی ما پشیمان هستیم که به کاندیدای غیراصلاح‌طلب روی آوردیم. بنابراین دیگر ائتلافی درکار نخواهد بود و ائتلاف با گزینه غیراصلاح‌طلب در قالب حرکت جبهه‌ای بسیار بسیار ضعیف است.
اما حالت دیگر این است که جبهه اصلاح‌طلبان به هر دلیلی نتواند متشکل عمل کند یا اینکه به خاطر عدم وجود کاندیدای اصلاح‌طلب اعلام کند که کاندیدا نخواهیم داشت. در این صورت دست احزاب باز خواهد بود و ممکن است که با برخی کاندیداهای غیراصلاح‌طلب معامله کرده و به نام ائتلاف حضور یابند.
– اگر جبهه اصلاح‌طلبان کاندیدای حداقلی داشته باشد چطور؟ ممکن نیست که یک حزب اصلاح‌طلب حمایت از کاندیدای غیراصلاح‌طلب را به حمایت از گزینه‌ای مثل آقای عارف ترجیح دهد؟
قطعا این شرایط ایجاد نمی‌شود. حتی کارگزاران که قبلا این حرف‌ها را می‌زد الان عضو جبهه‌اصلاح‌طلبان است. آقای مرعشی نایب رییس اول این جبهه است و این اقتضا می‌کند که جبهه‌ای عمل کرده و از این جمع جدا نمی‌کنند. به طور قطع اگر این جمع کاندیدا داشته باشد و حزبی جدا شود دیگر نمی‌تواند با پرچم اصلاح‌طلبی وارد میدان شود و شانسش نیز بسیار بسیار کم خواهد شد و این اقدام غیرمعقول است که یک حزب از جبهه اصلاح‌طلبان جدا شود.
حتی اگر گزینه جبهه اصلاح‌طلبان کاندیدای حداقلی باشد، باز هم این اقدام غیرمعقول خواهد بود زیرا پیوستن یک حزب به یک کاندیدا تغییری در نتیجه انتخابات ندارد. خود کارگزاران هم عنوان کرد که عارف را اصلاح‌طلب شش دانگ می‌داند و از او حمایت خواهد کرد. همین کارگزارانی که چند ماه قبل صراحتا علیه عارف موضع می‌گرفت الان در جبهه قرار گرفته است. به هرحال کارگزاران یک حزب عمل گرا است و می‌خواهد در قدرت سهم داشته باشد فرقی هم ندارد که این کاندیدا اصلاح‌طلب باشد یا نباشد. مساله مهم این است که حضورشان در کنار آن کاندیدا موثر باشد و آن کاندیدا حاضر باشد که به آنان امتیازی بدهد.
بنابراین کاندیدایی مثل آقای عارف اگر مورد تایید نهاد اجماع ساز باشد، مورد حمایت همه احزاب خواهد بود.اگر هم حزبی از جمع خارج شده و سراغ کاندیدای غیراصلاح‌طلب برود، مورد پذیرش جامعه نخواهد بود. در واقع جامعه این اقدام را در راستای منافع مردم ندیده و نوعی سهم‌خواهی از قدرت تلقی می‌شود. به هرحال اعتبار اصلاح‌طلبی ما ناشی از مواضع و عملکرد ما است و اگرحزبی مشخصا عملکرد غیراصلاح‌طلبان نشان دهد در درجه اول خودش زیر سوال می‌رود و در درجه دوم برای کاندیدای مورد نظر خود فایده‌ای نخواهد داشت.
– ابتدای صحبت به اثرگذاری تحولات بین‌المللی در انتخابات اشاره کردید. در روزهای اخیر نیز برخی احزاب اصلاح‌طلب از آقای ظریف به عنوان گزینه مناسب صحبت کرده‌اند. فکر می‌کنید که جبهه اصلاح‌طلبان به دنبال حمایت از ظریف می‌رود؟ به هر حال او یک گزینه اصلاح‌طلب نیست.
اگر ما در یک شرایط بدون مانع و آزاد قرار داشته باشیم، اصلاحات یا هر جریان دیگری به دنبال کاندیدای اصلی خود می‌رود. در نتیجه الان منتظر هستیم که ببینیم نتیجه تاییدصلاحیت‌ها چیست و چه کسانی کاندیدا خواهند بود. همین الان اگر آقای خاتمی کاندیدا شود، طبعا اصلاح‌طلبان از او حمایت کرده و هیچ یک از اتفاقات آینده را نیز در نظر نمی‌گیرند. در شرایط موجود اما همه چیز نسبی است. باید حتما منتظر ماند تا ثبت‌نام‌ها صورت بگیرد، کاندیداها انتصاب خود را به جریانات سیاسی اعلام کنند و حتما باید منتظر بود که نتیجه تاییدصلاحیت‌ها اعلام شود و نتیجه نظرسنجی‌ها مشخص شود. بدون طی کردن این مراحل نمی‌توان تصمیم گرفت لذا رفتن سراغ آقای ظریف یا هر فرد دیگری توسط اصلاح‌طلبان در این شرایط معنا ندارد.
جبهه اصلاح‌طلبان ایران باید منتظر تکمیل این فرآیند بمانند اما احزاب ممکن است که پیش‌بینی کنند چه کسی می‌خواهد کاندیدا شود یا شانس بیشتری دارد و از حالا با او مذاکره و رایزنی کنند تا بعدا بتوانند سهم بیشتری بگیرند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسی
لینک کوتاه :