آزمون سیاسی بایدن
به گزارش جهان صنعت نیوز: بسیاری از تحلیلگران با اشاره به اظهارات و مواضع ضدروسی جو بایدن در دوره رقابت‌های انتخاباتی و نیز دوره مسوولیت هشت ساله‌اش، به عنوان معاون اول باراک اوباما، چشم‌انداز مناسبات مسکو- واشنگتن در دوره ریاست‌جمهوری بایدن را بسیار تیره و تار و همراه با تنش‌های فزاینده در عرصه بین‌المللی، مسائل نظامی و اقتصادی ارزیابی می‌کردند.
از زمان پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، ناظران در تلاش بوده‌اند آینده روابط آمریکا و روسیه را پیش‌بینی کنند. بیشتر آنها بر این باورند که شاهد بازگشت به یک سیاست سنتی آمریکا در قبال روسیه خواهند بود و این به ضرر روسیه بوده و احتمالا حتی به تنش بیشتر خواهد انجامید اما برخی هم باور دارند که اگرچه دو کشور نخواهند توانست بر اختلافات بنیادین خود فائق آیند یا شبیه دولت اول باراک اوباما تلاش کنند شکلی نو در روابط ایجاد کنند، این احتمال وجود دارد که درباره حیطه محدودی از مسائل به توافق برسند.
در این میان جو بایدن نخستین گام در تحریم‌های روسیه را برداشت. وضع این تحریم‌ها اولین اقدام دولت جو بایدن علیه روسیه است که وعده داده به سرکوب مخالفان حکومت در داخل کشور و حملات سایبری روسیه در خارج، از جمله حمله به نهادهای دولتی و شرکت‌های آمریکایی واکنش نشان خواهد داد.
اما به گفته منتقدان، این تحریم‌ها به قدری ناچیز و جزئی است که پس از روشن شدن دامنه محدود تحریم‌های واشنگتن، روبل روسیه روند نزولی را متوقف کرد و ارزش آن بالا رفت. منتقدان استدلال می‌کنند که رییس‌جمهوری جدید آمریکا در اوایل دولت خود موضع نادرستی در پیش گرفته است. آنها اعتقاد دارند بایدن پس از متهم کردن ترامپ به نشان دادن ضعف در برابر خودکامه‌ها، نتوانسته سخنان خود را علیه رهبرانی مانند بن‌سلمان و ولادیمیر پوتین عملی کند.
از طرفی دولت بایدن مخالفت‌ها را بی‌دلیل می‌داند. در پی اعلام تحریم‌ها علیه روسیه، یک مقام ارشد دولت در واکنش به سوال خبرنگاران گفت: این تحریم‌ها نخستین گام است و اقدامات بیشتری در سه زمینه دنبال می‌شود از جمله دخالت روسیه در نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، هک «سولار ویندز» که دولت ایالات متحده و صدها شرکت آمریکایی را هدف قرار داده و گزارش‌هایی که نشان می‌دهد روسیه برای قتل سربازان آمریکایی در افغانستان پاداش در نظر گرفته است.
دونالد ترامپ رییس‌جمهور سابق آمریکا که همواره با سخنانی ستایشگرانه در مورد ولادیمیر پوتین صحبت می‌کرد، در دوران ریاست‌جمهوری خود در برابر انتقاد از روسیه و اجرای اقدامات تنبیهی علیه آن کشور مقاومت می‌کرد.
از قرار معلوم دولت آمریکا در هماهنگی با قدرت‌های اروپایی این تحریم‌ها را وضع کرده است. اتحادیه اروپا چندی پیش تعداد اندکی از مقامات روسیه را به دلیل نقش آنها در مسمومیت و بازداشت آلکسی ناوالنی تحریم کرد و انتظار می‌رود در آینده نزدیک تحریم‌های بیشتری علیه روسیه وضع کند.
تحریم ۱۴ شرکت روسی
دولت آمریکا تحریم‌هایی را علیه هفت مقام ارشد یا میان‌رتبه روسیه به دلیل نقش‌آفرینی آنها در مسمومیت یا حبس الکسی ناوالنی، منتقد سرشناس ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری این کشور وضع کرد. تحریم‌های اعلام‌شده اولین اقدام دولت جو بایدن رییس‌جمهوری جدید ایالات متحده علیه روسیه محسوب می‌شود. واشنگتن بیش از ۱۲ نهاد یا مجموعه دولتی روسیه را نیز به دلیل نقش آنها در ماجرای مسمومیت آلکسی ناوالنی یا زندانی شدن او تحریم کرد.
اداره صنعت و امنیت وزارت بازرگانی آمریکا ۱۴ شرکت مستقر در روسیه، آلمان و سوییس را بر اساس آنچه فعالیت‌های گسترش سلاح‌های هسته‌ای در حمایت از برنامه‌های تسلیحات کشتار جمعی روسیه و تسلیحات شیمیایی به لیست تحریمی موجود می‌خواند، اضافه کرد.
این اقدام علاوه بر افزودن پنج نهاد دولتی روسیه به فهرست در آگوست ۲۰۲۰ برای حمایت از برنامه‌های سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی روسیه است. این لیست باعث محدود کردن صادرات، صادرات مجدد و انتقال اقلام تحت مقررات اداره صادرات به افراد حقیقی و حقوقی می‌شود.
در بیانیه وزارت بازرگانی آمریکا آمده است: استفاده دولت روسیه از سلاح‌های شیمیایی، مغایر امنیت ملی و منافع سیاست خارجی ایالات متحده و همچنین قوانین بین‌المللی است. وزارت بازرگانی متعهد است مانع دسترسی روسیه به فناوری‌های حساس ایالات متحده شود که ممکن است به فعالیت‌های شیمیایی مخرب و سایر سلاح‌های کشتارجمعی هدایت شود.
آمریکا در توجیه تحریم‌های وضع‌شده بر ممنوعیت استفاده از عامل عصبی به عنوان نوعی سلاح شیمیایی تاکید کرده است. آلکسی ناوالنی تابستان گذشته پس از وخامت ناگهانی حال جسمی‌اش برای معالجه به آلمان منتقل شد. بررسی آزمایشگاه‌های نظامی آلمان نشان داد وی با عامل عصبی نوویچک مسموم شده است. او پس از بهبود حال جسمی و گذراندن دوره نقاهت به روسیه بازگشت اما پس از بازداشت در فرودگاه محاکمه و زندانی شد.
دستکم چهار نفر از مقاماتی که آمریکا آنها را تحریم کرد مسوولانی هستند که هواداران آلکسی ناوالنی به دلیل نقش آنها در سرکوب مخالفان دولت روسیه و روزنامه‌نگاران این کشور خواستار تحریم آنها از سوی کشورهای غربی شده بودند. با این حال نام هیچ کدام از الیگارش‌های روسیه یعنی تاجران و بانکداران بانفوذ و قدرتمند این کشور در میان تحریم‌شدگان دیده نمی‌شود.
جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید درباره تحریم‌های وضع‌شده علیه روسیه که انتظار ندارد این تحریم‌ها نقطه پایانی بر رابطه دشوار آمریکا با مسکو باشد، گفت: «انتظار داریم این رابطه چالش‌برانگیز باشد و برای آن هم آماده‌ایم.» نهادهای اطلاعاتی آمریکا با ضریب اطمینان بالا به این نتیجه رسیده‌اند که سرویس امنیت فدرال روسیه در استفاده از عامل عصبی نوویچک علیه آلکسی ناوالنی نقش داشته است.
روسیه: آمریکا حق دادن درس اخلاق را ندارد
این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه روسیه با انتقاد از تحریم‌های جدید آمریکا علیه این کشور، تصریح کرد: آمریکا با خروج از تعدادی قراردادها و توافقنامه‌های بین‌المللی در عرصه کنترل تسلیحات و عدم انتشار سلاح‌ها، حق دادن درس اخلاق و موعظه کشورهای دیگر را ندارد.
ماریا زاخارووا در بیانیه‌ای در مورد تحریم‌های جدید آمریکا علیه روسیه خاطرنشان کرد: دولت آمریکا به اقدام خصمانه علیه روسیه دست زد و به همراه اتحادیه اروپا، یک تدبیر دیگر تحریمی برای مجازات روسیه اعلام کرده است.
او در بیانیه خود گفت: کاخ سفید که در مسائل داخلی این کشور سردرگم شده است، بار دیگر سعی دارد چهره‌ای از یک دشمن خارجی ایجاد کند. ما بارها در مورد این سیاست آمریکا که غیرمنطقی و بی‌معنی است و فقط روابط دوجانبه را متشنج‌تر می‌کند و با تلاش واشنگتن تا سطح انجماد رسیده است، اظهارنظر کرده‌ایم.
هفت مقام ارشد روس نیز در این رابطه در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند که الکساندر بورتنیکوف رییس سازمان امنیت فدرال روسیه، سرگئی کرینکو معاون اول دفتر رییس‌جمهوری روسیه، ایگور کراسنوف دادستان کل روسیه، الکساندر کالاشنیکف و الکسی کریووروچکو معاونان وزیر دفاع از آن جمله هستند.
زاخارووا در ادامه با انتقاد از ادعای مسموم کردن آلکسی ناوالنی با یک ماده جنگی مسموم‌کننده از سوی آمریکا، آن را که دلیل برای وضع تحریم‌های جدید در مورد روسیه خوانده شده، ادعایی کاملا پوچ خوانده است. او اضافه کرد: این اقدام فقط بهانه‌ای برای ادامه مداخله آشکار در امور داخلی روسیه است و قصد پذیرفتن این وضع را نداریم و به آن به‌طور متقابل پاسخ می‌دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: این امکان را بعید نمی‌دانیم که دولت آمریکا این واقعیت را درک نمی‌کند که وضعیت از مدت‌ها پیش تغییر کرده و تلاش برای تحمیل ارائه خود در شرایط واقعیت‌های ژئوپلیتیکی برای کسانی که نمی‌توانند از آن صرف‌نظر کنند، غیرسازنده است.
او ادامه داد: آمریکا به جای اینکه وارد رویارویی جدید شود، بهتر بود اقدام به اجرای تعهدات خود به عنوان مثال امحای سلاح‌های شیمیایی‌اش می‌کرد و روسیه از سال ۲۰۱۷ میلادی هیچ سلاحی از این نوع ندارد.
او اضافه کرد: محاسبات برای تحمیل اراده خود بر روسیه از راه تحریم یا فشار مدت‌ها پیش شکست خورده است و این بار نیز شکست می‌خورد. اگر آمریکا برای روابط یکسان براساس منطقی آمادگی ندارد این انتخاب آن کشور است. بدون توجه به تمایل زیاد آمریکا برای تحریم به دفاع از منافع ملی کشور خود ادامه می‌دهیم و با هر گونه اقدام خصمانه‌ای مقابله می‌کنیم و از شرکا می‌خواهیم با آتش بازی نکنند.
دیمیتری پسکوف سخنگوی رییس‌جمهوری روسیه نیز اعلام کرد در کرملین مطمئن‌اند که سیاست تحریم‌ها علیه روسیه به اهداف خود دست نمی‌یابد.
پسکوف به خبرنگاران گفت: ما بر منافع خودمان تکیه می‌کنیم. شاید زمان آن رسیده کسی که این طور محدودیت در انجام امور بین‌دولتی را ادامه می‌دهد، بیندیشد که آیا این سیاست موثر است و او را به هدفش می‌رساند؟ پاسخ مشخص و واضح است، اهداف این سیاست دست‌یافتنی نیستند.
دیمیتری پسکوف سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه نیز گفت: آمریکا و کشورهایی که به اعمال تحریم‌ها وابسته هستند باید درک کنند که چنین سیاستی هیچ تاثیری ندارد.
مسکو درصدد اقدام متقابل
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در خصوص تحریم‌های آمریکا علیه روسیه گفت که چنین اقدامی قطعا واکنش روسیه را در پی خواهد داشت.
اقدام متقابل، یکی از قوانین دیپلماسی در نظام بین‌الملل است. رسانه‌های روسی اعلام کردند تحریم‌های جدید آمریکا ممکن است ۱۰ مقام روسی را تحت تاثیر قرار دهد. این تحریم‌ها علیه فدراسیون روسیه در مورد ناوالنی با تحریم‌های اتحادیه اروپا قابل مقایسه است.
آمریکا تاکنون حدود ۱۰۰ بسته تحریمی در مورد روسیه وضع کرده و این اقدامات از سال ۲۰۱۱ میلادی با تصویب قانون ماگنیتسکی که در آن تحریم‌هایی را علیه مقام‌ها و شهروندان روس منظور شده است، تاکنون جریان دارد.
ضرورت کاهش وابستگی مسکو به دلار
همزمان با اعلام تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، معاون وزیر خارجه روسیه با تاکید بر لزوم کوتاه شدن دست دلار آمریکا از نظام مالی کشورش، گفت که روابط واشنگتن و مسکو هیچ‌گاه تا این حد تیره نبوده است. سرگئی ریابکوف با اشاره به اقدام کشورش در کاهش وابستگی به دلار، بر لزوم افزایش استقلال مسکو از ارز رسمی آمریکا تاکید کرد.
ریابکوف که این سخنان را در پی احتمال اعمال تحریم‌های بیشتر واشنگتن علیه مسکو مطرح می‌کرد، گفت: ما باید خود را در برابر وابستگی به منابع مالی آمریکایی مقاوم کرده و نظام اقتصادی (روسیه) باید به وابستگی خود به این منبع سمی اقدامات خصمانه دائمی آمریکا پایان دهد. این دیپلمات ارشد روس همچنین تاکید کرد که مسکو باید دست دلار را از تمامی عملیات مالی این کشور کوتاه کند.
ریابکوف همچنین در ادامه سخنان خود پیش‌بینی کرد که واشنگتن در حال آماده کردن خود برای وضع دستکم ۹۰ مورد تحریم دیگر علیه مسکو بوده که این تحریم‌ها تمامی بانک‌های دولتی، شرکت‌ها و تجار بزرگ این کشور را هدف قرار خواهند داد. او همچنین تاکید کرد که وضع این تحریم‌ها احتمالا روابط میان دو کشور را به تیره‌ترین حالت ممکن از زمان جنگ سرد به این سو سوق خواهد داد. معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد: چنین وضعیتی نه تنها در مورد اعتماد دوجانبه میان آمریکا و روسیه بلکه در مورد تخاصم میان دو طرف نیز تا به این حد وخیم نبوده است.
واکنش چین
چین در واکنش به تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه عنوان کرد که مداخله خارجی در قبال پرونده آلکسی ناوالنی غیرقابل قبول است.
وانگ ونبین سخنگوی وزارت خارجه چین درباره تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه گفت، کشورش معتقد است که مداخله خارجی در پرونده آلکسی ناوالنی، چهره مخالف دولت روسیه غیرقابل قبول است چرا که این یک مساله داخلی مربوط به مسکو است. وانگ بیان کرد: ما مکررا موضع چین را توضیح داده‌ایم. پرونده ناوالنی یک مساله داخلی منحصر به روسیه است و نیروهای خارجی حقی در مداخله در آن ندارند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی
لینک کوتاه :