بازگشت به برجام یا بازگشت به مذاکره؟
به گزارش جهان صنعت نیوز: همزمان با شروع به کار دولت بایدن که پیش‌تر وعده بازگشت به برجام را داده بود، ایران ضرب‌الاجلی مشخص کرد و از تعهدات برجامی خود- افزون‌تر از گام‌های پنج‌گانه قبلی- دورتر شد. غنی‌سازی بالای ۲۰ درصد، ساخت اورانیوم فلزی در کنار کاهش نظارت‌های آژانس موجب نگرانی‌هایی برای طرف غربی شد.
غرب و مشخصا آمریکا اما در راستای تحقق وعده بازگشت به برجام اقداماتی از جمله پس گرفتن درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه، کاهش محدودیت دیپلمات‌های ایرانی و درخواست حضور در کمیسیون مشترک را ارائه داد؛ اقداماتی که از نظر ایران نمایشی و غیرقابل اعتنا بود. همین هم سبب شد حتی درخواست جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را نیز برای برگزاری مذاکرات غیررسمی با آمریکا نپذیرفت.
بعد از آن بود که سه کشور اروپایی با آمریکا همراه شده و ساز صدور قطعنامه در شورای حکام علیه ایران را کوک کردند. ایران با وجود آنکه از تبعات ناگوار صدور قطعنامه مطلع بود اما پا پس نکشید و تاکید کرد در صورت چنین اقدامی، حتما پاسخ مناسب خواهد داد. اروپایی‌ها نیز در دقیقه ۹۰ از اقدام خود صرف‌نظر کردند.
مقرر شد رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه آوریل مجدد به ایران بیاید و رسانه‌های غربی مدعی شدند پالس‌های مثبتی از ایران برای انجام مذاکره گرفته شده است. حتی رویترز نوشت احتمالا پیش از نوروز این مذاکرات غیررسمی با حضور ایران انجام می‌شود!
در همین مقطع بود که بسیاری از کارشناسان داخلی نیز نتیجه حاصل شده در نشست شورای حکام را نتیجه دیپلماسی و دادوستدهای پنهانی دانستند. برخی نیز باز شدن روزنه‌ها برای بازگشت پول‌های ایران در کره‌جنوبی و … را مقدمه نرمش غرب و آمریکایی‌ها دانسته و امیدوار شدند که بالاخره آن مهلت سه ماهه به آژانس که در سفر اخیر گروسی معین شده بود، موثر واقع شده و گشایش‌هایی نزدیک است. اکنون اما این‌طور به نظر می‌رسد که این هم خوش‌خیالانه بوده است.
سیاست تکراری
آمریکا یک بار دیگر سیاست فشار حداکثری علیه ایران را پیش گرفته است. شاهد آنکه درست همان وقتی که بسیاری از کارشناسان داخلی بازگشت پول‌های ایران به صورت واکسن را نشانه‌ای مثبت تلقی کرده و امیدوار شده بودند، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا گفت کشورش تا زمانی که ایران به پایبندی به تعهداتش در توافق هسته‌ای بازنگردد، با آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی موافقت نخواهد کرد!
او این موضع را روز چهارشنبه در جلسه استماع در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا مطرح کرد، آن هم در پاسخ به سوال یکی از قانونگذاران که پرسیده بود آیا گزارش رسانه‌ها را مبنی بر اینکه پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی پس از رایزنی با آمریکا به زودی آزاد خواهد شد و ایران به دنبال آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده در ژاپن است، تایید می‌کند یا نه.
بلینکن هر گونه برنامه‌ای را برای آزادسازی پول‌های ایران رد کرد و گفت این گزارش‌ها «نادرست» است. وی گفت اگر ایران به پایبندی به تعهداتش در توافق هسته‌ای بازگردد، آمریکا نیز همین کار را خواهد کرد و تا زمانی که ایران به پایبندی به توافق بازنگردد، به آزادسازی این پول‌ها دست پیدا نخواهد کرد و چنین گزارش‌هایی کاملا نادرست هستند.
پاسخ تکراری تهران
بدیهی است سیاست تکراری آمریکا، با پاسخ تکراری تهران نیز مواجه می‌شود. در همین راستا هم مشاهده کردیم رویکرد و اظهارات بلینکن از سوی تهران بدون جواب نماند و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توئیتری به این حرف‌ها واکنش نشان داد و آن را در راستای سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ تلقی کرد.
ظریف نوشت: «آمریکا مدعی است که دیپلماسی را ترجیح می‌دهد نه سیاست شکست‌خورده «فشار حداکثری» ترامپ را. با این وجود، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا درباره ممانعت از کره در انتقال پول خودمان به کانال سوییس که تنها برای دارو و غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد، رجزخوانی می‌کند.»
ظریف ادامه داد: «تکرار کردن همان سیاست، همان نتایج را به همراه نخواهد آورد. تنها راه این است: تعهد، اقدام، نشست.»
پافشاری آمریکا
این پاسخ قاطعانه و حتی تهدیدآمیز تهران اما موجب تغییر رویه طرف آمریکایی نشد. شاهد آنکه ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که واشنگتن هیچ مشوقی برای ترغیب ایرانیان جهت آمدن به پای میز مذاکره پیشنهاد نخواهد داد!
به گزارش رویترز، او روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «ما هیچ‌گونه مشوق یکجانبه‌ای برای تحریک ایرانیان برای آمدن به میز [مذاکره] پیشنهاد نمی‌دهیم. اگر برداشت ایرانیان این است که در غیاب هر گونه اقدامی از سوی آنها برای ازسرگیری پایبندی کامل به توافق هسته‌ای، ما امتیاز یکجانبه پیشنهاد خواهیم کرد دچار سوءبرداشت شده‌اند.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد واشنگتن برداشتن گام‌هایی از سوی هر طرف برای ازسرگیری پایبندی به توافق را در پای میز مذاکره مدنظر قرار می‌دهد.
وی اظهار کرد: «تنها اگر ایران به پای میز مذاکره بیاید، ما آماده و در موقعیتی خواهیم بود که بر سر پیشنهاداتی که به هر دو طرف کمک کند به مسیر پایبندی دوجانبه به توافق سوق یابند، گفتوگو کنیم.»
فعال شدن اسراییل
برای درک بهتر وضعیت اما باید این را هم در نظر داشته باشیم که دولت بایدن با وجود تاخیری که ابتدا برای برقراری ارتباط با اسراییل به خرج داد، همزمان با مشاهده سرسختی ایران در قضیه هسته‌ای، تعاملات بیشتری را با رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است. مثلا مقامات ارشد آمریکایی و صهیونیستی روز پنجشنبه در ویدئو‌کنفرانسی بر سر مسائل امنیتی از جمله ایران به گفتوگو پرداختند.
به گزارش الجزیره، آنها در خصوص چالش‌های امنیتی در منطقه و همچنین برنامه دولت بایدن برای ازسرگیری تعامل با ایران بر سر تسلیحات هسته‌ای به مذاکره پرداختند. جیک سالیوان و مئیر بن شبات مشاوران امنیت ملی آمریکا و رژیم صهیونیستی در اولین نشست امنیتی دوجانبه میان آمریکا و رژیم صهیونیستی از زمان روی کار آمدن جو بایدن، شرکت کردند.
این را نیز باید در نظر داشت که طبق اعلام دفتر رییس جمهور رژیم صهیونیستی، برنامه هسته‌ای ایران از موضوعات مورد گفتوگو در سفر هفته آینده او به سه کشور اروپایی خواهد بود. به گزارش روزنامه صهیونیستی تایمز آو اسراییل، رووین ریولین رییس جمهور رژیم صهیونیستی هفته آتی به سه کشور آلمان، فرانسه و استرالیا سفر می‌کند تا با روسای جمهور این کشورها درباره آنچه تهدید رو به افزایش برنامه هسته‌ای ایران خوانده شده و تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری درباره آغاز کردن تحقیقاتی درباره جنایات جنگی رژیم صهیونیستی رایزنی کند. طبق آنچه در این بیانیه آمده است، آنها درباره «شدت یافتن» برنامه هسته‌ای ایران، تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری و آنچه خطر گروه حزب‌الله لبنان عنوان شده است، گفتوگو خواهند کرد.
ناگفته پیداست که تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای ماهی گرفتن از آب گل‌آلود برجام ادامه دارد و اکنون که نه ایران با طرف مقابل راه می‌آید و نه آنها از موضع خود عقب‌نشینی می‌کنند برای ایجاد یک اجماع علیه ایران می‌کوشد؛ اجماعی که شکل گرفتن آن خیلی دور و سخت نیست و قطعا تبعات بسیاری برای ایران خواهد داشت.
جمع‌بندی
خلاصه آنکه وضعیت برجام و پرونده هسته‌ای ایران بسیار پیچیده‌تر از قبل است. سخت‌گیری‌های ایران نتیجه مورد انتظار را به بار نیاورده و سبب شده همان اقدامات پیشین که آن را نمایشی یا غیرقابل اعتنا می‌خواندیم نیز از دستور کار خارج شود و جای خود را به سرسختی، افزایش فشار و زبان تهدید بدهد. آمریکا و دولت بایدن به اندازه‌ای که پیش‌تر می‌گفت خواستار بازگشت به برجام نیست و بیشتر دنبال بازگشت به مذاکره است. ایران اما مذاکره را کاملا رد و برای پذیرش بازگشت او به برجام نیز شروط سفت و سختی مثل لغو همه تحریم‌ها دارد! انتظار برای اینکه معلوم شود زور کدام طرف می‌چربد و نتیجه چیست در حالی ادامه دارد که دشمنان ایران و بدخواهان برجام نیز این فرصت را از دست نداده و تمام تلاش خود را می‌کنند تا به نحوی علیه ایران اجماع‌سازی کنند و کار را به جاهای باریک‌تر بکشانند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :