جایگاه پررنگ سوخت‌های فسیلی
به گزارش جهان صنعت نیوز: بیشتر زغال‌سنگ مصرفی برای تامین برق و تولید فولاد کاربرد دارد و تاکنون جایگزین ارزان‌تر و قابل دسترس‌تری نسبت به آن پیدا نشده است. با وجود تلاش‌های زیاد جهت جایگزینی با زغال‌سنگ که یک سوخت ارزان‌قیمت است اما تاکنون کشورها به نتیجه مطلوبی نرسیده‌اند.
با اینکه سهم مصرف زغال‌سنگ دنیا در گرمایش زمین بالاست اما نقش ایران در این رابطه بسیار ناچیز است و در میان کشورها، چین با چهار میلیارد تن مصرف در هر سال، بیشترین سهم از گرمایش زمین را به خود اختصاص داده است. سوال این است که با توجه به نیاز فولادی‌ها به زغال‌سنگ چطور می‌توان از جایگزینی بهتر و سالم‌تر استفاده کرد و اینکه چنین تصمیمی چقدر می‌تواند در حوزه اشتغال موثر باشد؟
«جهان‌صنعت» باتوجه به اینکه امروزه گرمایش زمین به مراحل بحرانی نزدیک شده و یکی از علل اصلی آن مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه مصرف حدود هشت میلیارد تن زغال‌سنگ در طول هر سال است با بهرام فرزاد کارشناس حوزه معدن گفت‌وگو کرده است. این کارشناس با بیان اینکه تلاش‌های دوستداران محیط‌زیست در سطح جهانی، تشکیل جلسات متعدد و تصویب دستورالعمل‌های گسترده از جمله توافق آب و هوایی پاریس که به امضا و تایید نمایندگان اکثر کشورهای جهان رسیده نیز در عمل نتوانسته تاثیر چشمگیری بر جلوگیری از این پدیده خطرناک داشته باشد به «جهان صنعت» گفت: گرمایش زمین که از چند دهه قبل و بعد از انقلاب صنعتی اروپا آغاز شده است، همچنان ادامه داشته و با وجود تلاش‌های زیاد جهت جایگزینی با زغال‌سنگ که یک سوخت ارزان برای تولید برق است، تاکنون کشورها به نتیجه مطلوبی نرسیده‌اند.
او تصریح کرد: حدود هشت میلیارد تن زغال‌سنگ در دنیا به صورت سالیانه مصرف می‌شود که در این بین سهم کشور چین چهار میلیارد تن چین است و سهم ایران بسیار ناچیز است. به این ترتیب بیشترین میزان آلودگی زغال‌سنگ را چین ایجاد کرده است.
راهکارهای جایگزین
این فعال معدنی درباره به کار بردن راهکارهای دیگر و بهره از روشی غیر از مصرف زغال‌سنگ گفت: راهکارهای دیگر همچون تولید برق با بهره از نیروگاه‌های هسته‌ای چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. حجم تولید انرژی‌های خورشیدی، بادی و آبی نیز با وجود تلاش‌های زیادی که در توسعه آنها صورت گرفته و با توجه به رشد مصرف برق به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، تاکنون نتوانسته است کاهش چشمگیری را در عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی و عمدتا زغال‌سنگ ایجاد کند.
فرزاد با بیان اینکه تمهیدات اعمال‌شده موفقی که کشورهای اروپایی و آمریکایی در جهت کاهش مصرف زغال‌سنگ و جایگزینی آن با انرژی‌های تجدیدپذیر و گاز طبیعی انجام داده‌اند کافی نیست، گفت: اگرچه راهکار این کشورها در مقابل دیگر کشورها چشمگیر بوده اما کافی نبوده است. به طور مثال در آمریکا با جایگزین کردن نیروگاه گازی با نیروگاه زغال‌سنگ عملا حدود ۶۰ درصد از مصرف زغال‌سنگ این کشور کاهش یافته است. همچنین کشور آلمان اخیرا بیش از ۴۵ درصد نیروی برق خود را از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تامین کرده است.
این کارشناس حوزه معدن در پاسخ به این سوال که وضعیت کشورهای در حال توسعه به چه صورت است، گفت: مصرف زغال‌سنگ و توسعه نیروگاه‌های زغال‌سنگی در کشورهای در حال توسعه تاثیر چشمگیری بر کاهش حجم انتشار گازهای گلخانه‌ای نداشته و اغلب تاثیرات مثبت کشورهای اروپایی را کمرنگ کرده است.
پیامدهای کاهش مصرف زغال‌سنگ
او درباره پیامدهای کاهش مصرف زغال‌سنگ گفت: یکی از مشکلاتی که کاهش مصرف زغال‌سنگ با آن روبه‌رو است، بحث اشتغال نیروی انسانی است. مساله اشتغال نیروی انسانی شاغل در این حوزه مهم است. برای تولید هشت میلیارد تن زغال‌سنگ که نیمی از آن در کشور چین تولید می‌شود، بیش از هشت میلیون شغل ایجاد شده و هر سال درآمدی بیش از ۹۰۰ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است. مسله اشتغالزایی در ایران هم مهم است. امروزه حدود ۵۰ هزار نفر در معادن زغال‌سنگ در مناطق محروم کار می‌کنند.
او ادامه داد: با توجه به اینکه تاکنون راه‌حل مناسب، کوتاه‌مدت و عملی برای مهار روند گرمایش زمین ارائه نشده و اکثر کشورهای بزرگ برنامه‌هایی را برای سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۵۰ ارائه داده‌اند، به نظر می‌رسد این وعده‌ها به مثابه فرار باشد. در حال حاضر با توجه به ارزان بودن سوخت زغال‌سنگ و نیاز روزافزون مصرف جهانی برق به نظر می‌رسد این روند خطرناک ادامه‌دار بوده و برای آینده کره زمین تاثیرات مخربی را در پی داشته باشد. بر اساس گزارش‌های منتشرشده سال ۲۰۲۰ گرم‌ترین سال در قرن گذشته بوده و احتمال می‌رود که این روند گرمایشی در سال جاری میلادی نیز همچنان رکورد بزند.
این کارشناس حوزه معدن ادامه داد: یکی از طرح‌هایی که برای جلوگیری از آلودگی هوای شهرها ارائه شده است، تبدیل خودروهای بنزینی به خودروهای برقی است که یک اصل مورد تایید است. اما در کنار آن باید توجه داشت که برای تامین برق خودروهای الکتریکی نیز باید سوخت مصرف کرد که با در نظر گرفتن شرایط کنونی اگرچه در پاکیزگی هوای شهرها موثر است اما کمکی به جلوگیری از روند گرمایشی کره زمین نخواهد کرد.
استفاده از سوخت‌های فسیلی اجتنابناپذیر است
فرزاد تصریح کرد: با در نظر گرفتن شرایط حاضر و رشد مصرف برق، استفاده از سوخت‌های فسیلی به ویژه زغال‌سنگ اجتنابناپذیر بوده و گرمایش کره زمین نیز با تمامی تاثیرات زیانبخش آن ادامه دارد. تغییرات فصول، خشکسالی در برخی نقاط و باران‌های شدید و ایجاد سیلاب در برخی نقاط دیگر، ذوب شدن یخ‌های قطبی و بالا آمدن سطح آب اقیانوس‌ها شرایط زندگی ساکنین کره خاکی را در درازمدت دگرگون خواهد کرد. او ابراز امیدواری کرد که با تلاش و پژوهش دانشمندان به راه‌حلی برای جایگزینی مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه زغال‌سنگ در آینده‌ای نزدیک دست یابیم.
فولاد وابسته به زغال‌سنگ ارزان‌قیمت
این کارشناس حوزه معدن در ادامه با بیان اینکه عمده زغال‌سنگ کشور در حوزه فولاد مصرف می‌شود، گفت: ما نیز همچون دیگر کشورها فعلا نمی‌توانیم جایگزین مناسبی برای زغال پیدا کنیم. هرچند در داخل کشور برق و گاز سوبسیددار هم در اختیار فولادی‌ها قرار می‌گیرد اما هیچ چیز جای زغال را نمی‌تواند بگیرد.
فرزاد خاطرنشان کرد: حاشیه سود فعالان زغال‌سنگ به شدت پایین است و نفع زیادی را به فولادی‌ها می‌رساند. در مقایسه با زغال‌سنگ وارداتی با دلار ۲۵ هزار تومان، زغال کشور بسیار ارزان‌قیمت است. با این همه باید معادن زغال‌سنگ کشور را حفظ کنیم.
او با بیان اینکه همه جای دنیا زغال‌سنگ زیرزمینی از سوی دولت مورد حمایت قرار می‌گیرد، ادامه داد: با اینکه در کشورهای دیگر به معادن زغال زیرزمینی سوبسید می‌دهند اما در کشور ما معادن زغال‌سنگ مورد حمایت قرار نمی‌گیرند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
