سلب فرصت گران‌‌فروشی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در همین ارتباط مدیرعامل فرابورس نیز در اسفندماه سال ۹۹ با اشاره به وجود برخی مشکلات اساسی در عرضه‌های اولیه خبر از تغییر روش عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در سال جاری داده بود. امیر هامونی در نوروز امسال جزئیات بیشتری از تغییرات احتمالی در این مقررات را اعلام کرد که به ویژه تغییر قوانین عرضه شرکت‌های کوچک مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفته است. بر اساس گفته‌های مدیرعامل فرابورس در صورت موافقت سازمان بورس، شرکت‌های کوچک در زمان عرضه اولیه تنها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک واگذار خواهند شد. حال این سوال مطرح است که این تغییر تا چه میزان روند و بازدهی عرضه‌های اولیه را متحول خواهد کرد؟ گفته می‌شود این روش دست کم می‌تواند به عنوان مانعی در برابر ایجاد موج‌های هیجانی برای افزایش غیرواقعی ارزش سهام شرکت‌های تازه‌وارد عمل کند.
سوم اسفندماه سال گذشته بود که مدیرعامل فرابورس ایران در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به تغییر روش عرضه‌های اولیه اظهار کرده بود: «معتقدم اگر روش عرضه اولیه را اصلاح کنیم، این ظرفیت باز می‌شود و هر روز با کشش مناسب بازار با روش جدیدی که بررسی می‌شود، عرضه اولیه‌ها را دنبال کنیم. بهتر است عرضه‌های شرکت‌های متوسط و حتی کوچک (مانند شرکت‌هایی که ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان نقدینگی در روز عرضه اولیه جذب کند) را به روش بوک بیلدینگ انجام ندهیم چرا که این روش ممکن است به هیجانات بازار دامن بزند.» امیر هامونی هفتم فروردین‌ماه سال جاری نیز در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، جزئیات بیشتری از طرح تحول در روش اجرای عرضه‌های اولیه را اعلام کرد و از ارسال آن به سازمان بورس خبر داد. وی در این باره اظهار کرده است: «اگر نحوه عرضه اولیه اصلاح شود به طور قطع ما در سال ۱۴۰۰ با عرضه اولیه‌های بیشتری مواجه خواهیم شد، این امر اگر به درستی صورت گیرد هم به تامین مالی شرکت‌ها کمک می‌کند و از جانب دیگر فرصت‌های سرمایه‌گذاری را ارتقا می‌دهد. در سال ۹۹ از هر طیف شرکتی برای پذیرش در فرابورس به ما مراجعه کردند به طوری که در این رابطه می‌توان به پتروشیمی‌ها، صنایع دستی، استارت‌آپ‌ها و سایر موارد اشاره کرد. در حال حاضر سه روش عرضه اولیه داریم که نخست می‌توان به بوک بیلدینگ، دوم حراج و سوم گشایش نماد اشاره کرد که هر کدام از آنها معایب و مزایای خودشان را دارند. از بوک بیلدینگ برای شرکت‌های بزرگ استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که به دلایلی نمی‌توان از این مساله برای سهام کوچک استفاده کرد. بحث بوک بیلدینگ سبب می‌شود مساله کف و سقف قبل از عرضه اولیه یک اثر کهربایی در بازار فرابورس ایجاد کند، همچنین قیمت سهام باید توسط هلدینگ‌ها، خبره‌های مالی و سایر کشف شود که پس از آن عرضه صورت گیرد. اگر بتوان در بحث بوک بیلدینگ و حراج، تغییراتی ایجاد کرد به نفع بازار و عرضه‌های اولیه خواهد بود. عرضه‌های اولیه می‌توانند همانند کشورهای دیگر طی دو مرحله صورت گیرند.» هامونی همچنین درباره عرضه شرکت‌های کوچک نیز توضیح داده است: «برای عرضه‌های کوچک نیز می‌توان از از روش‌های حراج استفاده کرد. حتی پیشنهاد ما این بود این شرکت‌ها را صرفا به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بدهیم که آنها کشف قیمت را انجام دهند، به سبب آنکه این امر می‌تواند مردم را به منظور سرمایه‌گذاری تشویق کند. موارد مطرح‌شده در رابطه با نحوه عرضه‌های شرکت‌های کوچک در انتهای سال ۹۹ به سازمان ارسال شده که اکنون در حال تدوین است. اگر عرضه شرکت‌های کوچک به صندوق‌های مذکور سپرده شود ما در روز حتی می‌توانیم با چند عرضه اولیه مواجه باشیم.» فعالان بازار سرمایه یکی از اهداف واگذاری سهام شرکت‌های کوچک در مرحله عرضه اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را ترغیب مردم به ورود غیرمستقیم به بازار سرمایه می‌دانند. در همین حال گفته می‌شود این روش از ایجاد هیجانات کاذب در بازار و افزایش بدون دلیل و غیرموجه سهام برخی نمادها جلوگیری خواهد کرد.
افزایش حرفه‌ای‌گری در خرید سهام شرکت‌های تازه‌وارد
عباسعلی حقانی‌نسب- کارشناس بازار سرمایه- در گفت و گو با «جهان صنعت» اظهار می‌کند: «اشکال اساسی عرضه‌های اولیه این بود که بازار سرمایه را غیرحرفه‌ای می‌کرد و در حالی که مردم را برای ورود بسیار تشویق می‌کرد اما روی واقعی بازار سرمایه را به مردم نشان نمی‌داد.» او ادامه می‌دهد: «بازار سرمایه که یک بازار حرفه‌ای، میان‌مدت و بلندمدت است عملا در عرضه‌های اولیه به همان معنا معرفی نمی‌شد؛ مردم به این باور رسیده بودند که عرضه اولیه ممکن است با قیمت پایین انجام شود و از آنجا که سهم به بسیاری از سرمایه‌گذاران نمی‌رسد، عملا در روزهای بعد در صف می‌ایستند و این موجب افزایش قیمت سهم می‌شود. بر همین اساس روش عرضه‌های اولیه در بازار سرمایه ما که بازاری توده‌واری و غیرحرفه‌ای است کارآمد نبود.» این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: «در حقیقت هدف از عرضه اولیه این است که با توجه به اطلاعات شرکت، در قیمت مناسب‌تر و کارشناسی‌تری قیمت سهم کشف شود. اما در روش کنونی کشف قیمت به خوبی انجام نمی‌شود و به قیمت واقعی منتج نخواهد شد. این نقص و ناکارآمدی در مورد شرکت‌های کوچک‌تر بیشتر خود را نشان می‌دهد.» حقانی‌نسب در ادامه اظهار می‌کند: «اینکه تصمیم گرفته‌اند روش عرضه اولیه تغییر کند مثبت است؛ به اعتقاد من همزمان که نباید محدودیت قائل شویم، باید تلاش کنیم که میزان پروژه‌ها و شرکت‌های زیادی وارد بازار سرمایه به ویژه فرابورس شوند. هدف اصلی هم از تشکیل فرابورس همین بود که شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس ندارند در بازار دیگری پذیرفته شوند و تامین مالی کنند. پیشوند «فرا» در نام فرابورس هم به همین مساله اشاره می‌کند که برخی شرکت‌ها خارج از بورس و با مقررات سهل‌تری پذیرش شوند.» این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: «امسال که در سال مانع‌زدایی از تولید هم هستیم باید روند به گونه‌ای باشد که کلیه شرکت‌هایی که نیازمند منابع مالی برای توسعه فعالیت‌های شرکت هستند، بتوانند به این بازار ورود کنند و سهام خود را بفروشند. اما از آنجا که خریدار سهام باید فردی حرفه‌ای و آگاه باشد که قیمت شرکت را ارزیابی کرده باشد و با تحلیل سهام خریداری کند، این روش که روش حراج و فروش به صندوق‌های سرمایه‌گذاری است به نظر می‌رسد مدل بدی نباشد.» حقانی‌نسب همچنین با بیان اینکه بازار سرمایه ما سرشار از مقررات و سازوکارهای اشتباه است و تاکنون نیز مدیران این بازار روش اشتباهی را در پیش گرفته بودند تاکید می‌کند: «ما چاره‌ای جز این نداریم که بازار سرمایه پس از ۵۰ سال فعالیت به سمت حرفه‌ای و مدت‌دار شدن حرکت کند. ضربه‌ای که بازار در سال ۹۹ خورد و هیجان حاکم بر آن هم ناشی از رفتار غلط سرمایه‌گذاران و همچنین ذی نفعان اصلی ازجمله دولت بوده است. در همین حال ذی‌نفعانی از جمله کارگزاران و تریدرها که نفع اصلی آنها در افزایش حجم معاملات است را نیز باید به این فهرست افزود.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
