لرزه کارخانه سیمان بر تن کوه بی‌بی‌شهربانو
به گزارش جهان صنعت نیوز: برای نمونه می‌توان به کوه بی‌بی‌شهربانو به عنوان یادگار دوره ساسانی و همچنین میراث منطقه شهرری در جنوب تهران اشاره کرد که سال‌هاست در معرض برداشت‌های غیرقانونی کارخانه سیمان تهران قرار گرفته است و گویی قرار نیست هیچ‌کس جلوی بلعیده شدن این کوه توسط کارخانه سیمان را بگیرد. البته در این رابطه بارها کارشناسان و اهالی این منطقه نسبت به فعالیت‌های این کارخانه به مسوولان هشدار داده‌اند اما به نظر می‌رسد تخریب شدن آرامگاه بی‌بی‌شهربانو که دختر یزدگرد سوم و همسر امام حسین بوده است، برای مسوولان مربوطه چندان اهمیتی ندارد تا جایی که احتمال دارد این بی‌توجهی‌ها در نهایت به متلاشی شدن این بنای تاریخی ختم شود.
بررسی‌های «جهان‌صنعت» نشان می‌دهد کوه تاریخی بی‌بی‌شهربانو با بهرهبرداری بیش از حد معدن سیمان تهران به طور جدی در خطر ریزش قرار گرفته و بخش‌هایی از آن به طور مشخص جابه‌جا شده است. انفجارهای پی‌در‌پی کوه مجاور بی‌بی‌شهربانو موجب لرزه این آرامگاه و تبله شدن دیوارهای سنگی شده طوری که با هر بار انفجار این دلنگرانی برای دغدغه‌مندان میراث فرهنگی و مسوولان مربوطه وجود دارد که تخریب جدی‌تر شود.
اگر در گذشته به این منطقه آمده باشیم، جاده خاکی را به یاد می‌آوریم که بعد از عبور دشوار از کوه به آرامگاه می‌رسید که خود یکی از جاذبه‌های توریستی جنوب تهران بود اما امروز این مسیر خاکی تا انتها آسفالت شده طوری که ماشین‌ها تا نزدیک‌ترین جا به آرامگاه می‌توانند پارک کنند. در عبور از کوه نیز تصویر ورودی کارخانه سیمان، کامیون‌ها، وانت‌ها، سوراخ‌های سیاه داخل کوه که در اثر انفجار برای دستیابی به معدن سیمان به‌وجود آمده‌اند، دیده می‌شود. با این حساب، نمای حیاط آرامگاه که در بالای کوه قرار گرفته و با حضور در آنجا می‌توان از بالا به منطقه ری نگاه کرد نیز مسیرهای کنده شده برای فعالیت معدنی و تعدادی بولدوزر و ماشین‌آلات سنگین را نشان می‌دهد. به این ترتیب گردشگری که می‌خواهد به این منطقه برود تا هم از آرامگاه بی‌بی‌شهربانو (دختر یزدگرد سوم و همسر امام حسین (ع)) و آثار باستانی دوره ساسانی دیدار کند، بیشتر درگیر نمایی از کارخانه سیمان و سر و صدای مربوط به آن می‌شود.
بنابراین اینکه یک کوه چطور می‌تواند با این حجم از تخریب فعالیت کند، بسیار جای سوال دارد. اما پیگیری‌های خبرنگار روزنامه «جهان‌صنعت» برای گفت‌و‌گو با مدیریت آستان به نتیجه نرسید یا به عبارتی می‌توان گفت که وی از مصاحبه طفره رفت و بیان کرد که بدون هماهنگی با اداره اوقاف نمی‌تواند سخن بگوید. بعد از اینکه با مسوول دفتر رییس اداره اوقاف شهرستان ری نیز تماس گرفته شد، نتوانستیم با این مقام مسول گفت‌و‌گویی داشته باشیم.
احتمال بیکاری کارگران
این در حالی است که به نظر می‌رسد با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر جلوگیری از کوه‌خواری، باید سازمان حفاظت از محیط‌زیست نسبت به انتقال سند مالکیت این کوه به نام دولت تلاش بیشتری کند. از سوی دیگر شهرداری تهران مستند به ماده ۶۰ برنامه توسعه شهر تهران، باید نسبت به تعطیلی کارخانه‌های سیمان کوه بی‌بی‌شهربانو اقدام کند و با تعطیلی چنین کارخانه‌هایی، از تخریب بیشتر این کوه و آلودگی زیست‌محیطی به وجود آمده، جلوگیری کند. هر چند در رابطه با تعطیلی معدن برخی از بیکاری کارگران سخن می‌گویند اما به باور برخی از کارشناسان، می‌توان آنها را در بخش گردشگری این منطقه باستانی مشغول به کار کرد.
در این خصوص یکی از خادمان این آرامگاه که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» گفت: سال‌هاست که مطرح می‌کنیم به این موضوع رسیدگی شود اما همچنان معدن سیمان در کوه مجاور بی‌بی‌شهربانو فعالیت کرده و کارخانه سیمان از آن بهرهبرداری می‌کند. او با ابراز تاسف گفت: با هر بار انفجار در کوه مجاور لرزه بر تن ما می‌افتد چرا که از نزدیک شاهد تبله کردن دیوارها و کج شدن آن هستیم.
همچنین سلامت حدیدی یکی از اهالی امین‌آباد درباره اثرات استفاده از معدن سیمان کوه بی‌بی‌شهربانو بر زندگی مردم همجوار کوه اعلام کرد: در هفته یک یا دو بار بخشی از کوه را منفجر می‌کنند تا از معادن داخل آن سیمان استخراج کنند. انفجار برای مردم آلودگی صوتی ایجاد می‌کند. سعید طهماسبی یکی دیگر از اهالی امین‌آباد نیز گفت: ریزگردهای کارخانه سیمان تنفس را برای مردم سخت کرده و باعث آلودگی شدید هوا در منطقه شده است. شاید باور نکنید اما روی ماشین‌ها، سطح دیوارهای بیرونی خانه و داخل حیاط خانه‌ها پر از گرد سیمان است. به این ترتیب بسیاری از اهالی اینجا مشکل ریوی پیدا کرده‌اند.
لزوم دوری از کوه‌خواری
در همین رابطه همچنین عضو کمیسیون حقوقی و نظارت شورای شهر تهران به اقتصادنیوز گفت: با وجود اهمیت کوه بی‌بی‌شهربانو، نه تنها هیچ نشانی از فضای گردشگری در این کوه دیده نمی‌شود، بلکه شاهد دست‌اندازی‌های فراوان به دلیل برداشت سنگ سیمان از طریق معادنی که در مجاورت با این کوه قرار گرفته‌اند، هستیم.
حجت نظری با اشاره به کوه‌خواری یکی از مهم‌ترین کوه‌های جنوبی تهران به نام بی‌بی‌شهربانو افزود: این کوه یکی از مهم‌ترین فضاهای زیست‌محیطی، تاریخی و اکولوژی پایتخت در بخش جنوبی تهران به ویژه در شهرستان ری محسوب می‌شود. در کنار این کوه آثار تاریخی همچون گور دخمه زرتشتیان، رصدخانه قدیمی، دژ رشکان، برج اینانچ، مقبره بی‌بی‌شهربانو و… قرار دارد و از سویی دیگر این کوه زیستگاه گیاهی و جانوری پرستوها، عقاب طلایی، انواع گیاهان و… است که مجموع این اتفاقات باعث شده این کوه به عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری پایتخت تبدیل شود. وی افزود: تذکر بنده خطاب به شهرداری تهران، سازمان حفاظت محیط‌زیست، بنیاد مستضعفان و وزارت میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در مورد کوه‌خواری در کوه بی‌بی‌شهربانو است.
وی ادامه داد: متاسفانه اتفاق بدی که برای این کوه افتاده است، سند خوردن یک فضای ملی و طبیعی که متعلق به همه شهروندان است به نام یک نهاد عمومی است که همین موضوع باعث شده این کوه را برش داده و هر روز بخشی از آن را با استخراج‌های بی‌رویه از بین ببرند. شما اگر امروز به این کوه مراجعه کنید، در نگاه اول پوسته‌ای از کوه را در نمای بیرونی مشاهده می‌کنید اما در پشت کوه، با صحنه‌ای رو به رو می‌شوید که عمق فاجعه و برداشت‌های غلط کارخانه‌های سیمان را نشان می‌دهد.
ثبت کوه در فهرست آثار ملی کشور
عضو کمیسیون حقوقی و نظارت شورای شهر تهران با بیان اینکه یک کوه چگونه می‌تواند برای یک ارگان خاص باشد و سند به نام آن بخورد، جای بحث دارد، ادامه داد: اخیرا شاهد بودیم در موضوع جنگل‌های آق‌قلا و موضوع وقفی بودن بخشی از کوه دماوند، این موضوع سریعا پیگیری و سند این بخش‌ها به نام دولت جمهوری اسلامی ایران ثبت شد و مسوولیت حفاظت از آن برعهده سازمان حفاظت از محیط‌زیست و سازمان مراتع و جنگل‌ها قرار گرفت، اما در کوه بی‌بی‌شهربانو متاسفانه اهتمامی برای این موضوع وجود ندارد و این‌گونه به نظر می‌آید که منافع بخشی در گرو این کوه و برداشت‌های آن است.
وی افزود: این در حالی است که به نظر می‌رسد با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر جلوگیری از کوه‌خواری، باید سازمان حفاظت از محیط‌زیست نسبت به انتقال سند مالکیت این کوه به نام دولت ایران تلاش بیشتری کند. از سویی دیگر شهرداری تهران مستند به ماده ۶۰ برنامه توسعه شهرتهران، باید نسبت به تعطیلی کارخانه‌های سیمان کوه بی‌بی‌شهربانو اقدام کرده و با تعطیل کردن این کارخانه‌ها، از تخریب بیشتر این کوه و آلودگی زیست‌محیطی به وجود آمده بر اثر فعالیت این کارخانه‌ها جلوگیری کند.
نظری تصریح کرد: شورای شهر تهران نیز چندی پیش طرحی را مبنی بر ثبت کوه بی‌بی‌شهربانو در فهرست آثار ملی کشور را در صحن شورای شهر تصویب کرد که به نظر می‌رسد با ثبت و ایجاد لایه حفاظتی میراثی و طبیعی برای این کوه ارزشمند، از تخریب‌های بیشتر آن جلوگیری می‌شود.
کجای دنیا کوه را از بین می‌برند تا سیمان تولید کنند
حسن خلیل‌آبادی رییس شورای شهرستان ری و عضو شورای شهر تهران نیز درباره تخریب کوه‌های اطراف پایتخت به‌خصوص بی‌بی‌شهربانو به ایسنا گفت: کوه بی‌بی‌شهربانو در منطقه سوق‌الجیشی از لحاظ آثار باستانی و بام جنوبی تهران به شمار می‌رود. بقعه بی‌بی‌شهربانو یک مقصد گردشگری مهم و حتی جهانی است. در زمان گذشته کارخانه سیمان شهرری نزدیک آنجا احداث شده بود که اکنون دیگر فعال نیست و قرار است به موزه صنعت تبدیل شود، ولی کارخانه سیمان دیگری در پشت کوه هنوز فعال است و اکنون از معادن سیمان کوه بی‌بی‌شهربانو بهرهبرداری می‌کند.
خلیل‌آبادی ادامه داد: در کشور، معادن سیمان زیادی وجود دارد که روزانه هزاران تن سیمان از آنها استخراج می‌شود. کوه بی‌بی‌شهربانو میراث تاریخی و طبیعی مردم است، نباید میراث طبیعی و تاریخی مردم را برای استخراج سیمان و منفعت‌های اقتصادی از بین برد.
یکی از علل آلودگی هوای تهران
این عضو شورای شهر تهران گفت: برای استخراج سیمان در زمستان از آلاینده‌های سوخت مازوت استفاده می‌کنند که در هوای شهر ری و تهران اثر تخریبی دارد. وقتی اعتراض کردیم که کارخانه ۱۹۰روز در زمستان به جای گاز از مازوت استفاده کرده و یکی از علل آلودگی هوای تهران است، مسوولان کارخانه سیمان از ما شکایت کردند که چرا گفتید ۱۹۰روز، ما ۱۰روز از مازوت استفاده کردیم! این در حالی است که استفاده از مازوت فعالیت ضد‌محیط‌زیست است، چه ۱۰روز چه ۱۹۰روز!
او ادامه داد: وجود کارخانه سیمان در کنار کوه بی‌بی‌شهربانو و برداشت از کوه و تخریب بسیار گسترده با محیط‌زیست همخوانی ندارد. وقتی پای حق عامه و منافع مردم وسط باشد، باید از کسب درآمدهای اقتصادی بگذرند، به‌خصوص در شهری همچون تهران که با چالش‌های محیط‌زیستی روبه‌رو است و وجود کوه بی‌بی‌شهربانو یک نعمت طبیعی بزرگ محسوب می‌شود. طبق قانون محیط‌زیست و برنامه سوم شهرداری تهران، صنایع مزاحم و آلاینده باید تعطیل و از حریم شهر خارج شوند.
وی افزود: کجای دنیا کوه را از بین می‌برند و سیمان تولید می‌کنند. او با بیان اینکه کارخانه‌ها نباید در حریم شهر باشند، اظهار کرد: فعالیت کارخانه‌ها و معادن را باید در محدوده حریم تهران متوقف کرد. شورای شهر این مساله را تصویب کرده و فرمانداری هم تایید کرده است؛ اما نمی‌دانیم چرا قانون اجرا نمی‌شود؟!
خلیل‌آبادی که ریاست کمیته گردشگری شورای شهر تهران را برعهده دارد، همچنین گفت: وقتی اعتراض می‌کنیم و پیگیر اجرای قانون می‌شویم، می‌گویند کارگران بیکار می‌شوند، درحالی که اگر کوه، مکان گردشگری شود، کارگران می‌توانند در حوزه گردشگری از مهمانان پذیرایی کنند و ما شاهد باشیم همزمان با توسعه گردشگری و توسعه پایدار، اقتصاد مردم منطقه هم رونق بگیرد و شاهد کاهش آلودگی‌های صنعتی و هوا در جنوب پایتخت باشیم. خلیل‌آبادی افزود: ما به‌دنبال ثبت میراث تاریخی و طبیعی کوه بی‌بی‌شهربانو هستیم، اما کوه باید از تعرض کارخانه سیمان دور باشد.
نادیده گرفته شدن روستاهای باقدمت
موضوع کوه‌خواری در اطراف شهر تهران درحالی مطرح می‌شود که معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران پیش‌تر گفته بود: براساس قانون در حریم ۲۰۰ تا ۵۰۰ مترمربعی معادن نباید مجوز ساخت‌وساز داده شود، ولی بسیاری از شهرداری‌ها به این امر توجه نکرده‌اند و با دادن مجوز ساخت‌وساز بافت مسکونی در حریم معادن، باعث نارضایتی شهروندان و در مواردی موجب تعطیلی معادن مختلف شده‌اند. این درصورتی است که اطراف کوه بی‌بی‌شهربانو به طور خاص روستاهای با قدمت بیش از ۱۰۰سال مانند امین‌آباد از قدیم وجود داشته و این کوه و روستاهای همجوارش قرن‌ها‌ست که محل زندگی و میراث طبیعی مردم بوده است. علی عبدی گفت: برداشت و بهرهبرداری معادن براساس ضوابطی خاص و به میزانی تعیین می‌شود که منابع طبیعی را تهدید نکند. اگر معدنی بیش از مقدار مجاز برداشت داشته باشد، از فعالیت آن جلوگیری می‌شود. این مراقبت درباره معادن و کارخانه‌های مجاور کوه بی‌بی‌شهربانو هم انجام می‌شود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :