جان مردم در دست دلالان

 به گزارش جهان صنعت نیوز:  حال امروزه در کمال شگفتی داروهای بیماران خاص در همین داروخانه‌ها نایاب شده است. همچنین در روزهای اخیر صف دارو به لطف مسوولان در وضعیت قرمز در سراسر شهرها برای تامین داروهای بیماران کرونایی و خاص تشکیل شده است. برخی از این داروها برای بیماران خاص ازجمله داروهای شیمی‌درمانی، انسولین، بیماری پروانه‌ای و داروهای ام‌اس برای افراد حیاتی هستند. کمبود این داروها موجب شده گاه بیماری که سلامت جسمی و تسکین دردهایش به یک دارو مرتبط باشد، به دلیل ناتوانی در تامین آن عوارض جسمی قابل توجهی را تحمل کند. به همین سبب نبودِ دارو و درمان مناسب این بیماران باعث شده است که میانگین عمر بیماران تالاسمی و بیماری پروانه‌ای به ۳۰ سال برسد. چه‌بسا به گفته دبیر انجمن تالاسمی ایران حدود پنج ماه است که داروی ایرانی بیماران تالاسمی تولید نمی‌شود و بیماران مبتلا به این بیماری خونی با کمبود دارو مواجه هستند. همچنین افرادی که بیماری سرطان دارند برای داروهای شیمی‌درمانی مجبوراند برای تهیه دارو به دلالان متوسل شوند و هزینه‌های هنگفتی را برای دارویی که امکان دارد تقلبی یا منقضی باشد پرداخت کنند. البته در حال حاضر نه تنها در سراسر داروخانه‌های ایران کمبود دارو برای بیماران خاص مشاهده می‌شود بلکه داروهای معمولی هم نایاب شده است.

دست‌های پشت پرده

در همین راستا یک داروساز که بنا به دلایلی نمی‌خواست نامش در این گزارش نوشته شود، درباره قاچاق دارو به «جهان‌صنعت» گفت: طبیعتا وقتی وارد‌کننده دارو را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌کند عده‌ای سودجو آن را با قیمت ارز ۳۲ هزار تومانی به کشورهای همسایه یا در بازار آزاد می‌فروشند. از زمان نوسانات دلار در کشور قاچاق دارو به وفور دیده می‌شود. البته مشخص نیست چه افرادی در پشت این قضیه هستند. زیرا برخی دارو را با چمدان وارد کشور می‌کنند. اخیرا برخی داروخانه‌دارها به دلیل نداشتن بودجه کافی با کمک یک سرمایه‌گذار داروخانه را تاسیس می‌کنند. در این بین تعداد اندکی از این سرمایه‌گذارها به دنبال کسب منفعت شخصی خود داروهای موجود روانه بازار سیاه می‌کنند. البته تعداد این افراد در صنف ۱۰ درصد است و وجود آنان در این برهه زمانی اخلال در نظم دارو است. علی‌الخصوص در این وضعیت که دستور دادند تنها داروهایی وارد شود که تولید داخلی ندارد. زیرا به دستور مقام معظم رهبری ما باید از نظر دارویی به خود کفایی برسیم. به همین جهت واردات داروها به شدت کاهش یافته است و تنها تعدادی از داروهای خاص وارد می‌شود.

وی افزود: البته اینکه داروهای ایرانی تاثیر کمتری نسبت به داروهای خارجی دارد محرز است. در همین راستا هم مردم اعتماد کمتری به داروهای ایرانی دارند. به طور مثال داروی پلاویکس که دارویی برای بیماران قلبی تا قبل از گرانی ۳۰ هزار تومان بود حالا ۳۰۰ هزار تومان در بعضی داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. که البته همین دارو بسیار نایاب شده است. نمونه ایرانی این دارو اوسیکس نام دارد که مردم به خاطر تاثیر کم این دارو اصلا آن را خریداری نمی‌کنند. به همین رو پیش‌بینی می‌کنم کشور به زودی با کمبود داروی شدیدی مواجه می‌شود که دود آن هم تنها به چشم بیماران با شرایط خاص می‌رود. چه‌بسا امروزه کشور با مشکل واردات دارو روبه‌رو است. ما هرساله به راحتی تعداد قابل توجهی واکسن آنفلوآنزا وارد کشور می‌کردیم. شرکت‌های دیگر برای اینکه ما از آنها خرید کنیم به ما التماس می‌کردند زیرا مدت مصرف آن هم فقط ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهر بود، بنابراین بعد از آن دیگر واکسن باید دور ریخته شود. اما سال گذشته به قدری وضعیت خراب شد که حتی یک عدد واکسن آنفلوآنزا هم به دست ما نرسیده بود. البته نباید فراموش کرد تقاضا برای این واکسن در دنیا زیاد شده بود. انسولین قلمی هم چون نمونه ایرانی آن وجود دارد، دیگر آن را وارد نمی‌کنند. سیاست دولت این‌گونه است اگر نمونه داروی داخلی وجود داشته باشد دیگر آن را وارد نمی‌کنند. البته برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی بسیار خوب است اما مواد اولیه برای آنها هم نایاب شده است که البته بخشی از آن به دلیل تحریم‌هاست. درست است که می‌گویند دارو تحریم نشده است اما برای انتقال ارز تحریم هستیم و همین امر منجر به کاهش دارو در کشور شده است.

این داروساز در ادامه بیان کرد: اگر چه صد‌درصد مافیایی دارو در پس این قضیه وجود دارند و اینکه چه کسی پشت پرده هست را نمی‌دانم اما این کارها توسط واسطه‌ها صورت می‌گیرد، که البته برخی از آنها دستشان با شرکت وارد‌کننده دارو یکی است. گرچه شرکت‌های پخش دارو هم می‌توانند دارو وارد کنند. بنده چندی پیش سازمان بودم و درصدد گرفتن مجوز واردات مولتی‌ویتامین‌ها بودم. با توجه به لینک‌هایی که داشتم اجازه ورود دارو خارجی را به من ندادند. بنابراین اکثر این مجوزها را به شرکت‌های دولتی یا برای عدم انحصار‌طلبی به شرکت‌های جدید می‌دهند. هر کس هم تا به امروز وارد کرده مجوزش برای سال‌های گذشته بوده است. مجوز‌های اعطای چهار ساله است.

۱۰ درصد احتکار می‌کنند

او درباره احتکار برخی داروها در داروخانه‌ها گفت: شرکت‌های پخش‌کننده دارو به هیچ عنوان به ما نمی‌گویند که قرار است چه دارویی گران یا نایاب شود وگرنه قطعا بنده برای مشتریانم داروی مورد نیاز را بیشتر خریداری می‌کنم تا فرد بیمار و نیازمند دست خالی از داروخانه من خارج نشود. البته داروخانه‌دارانی هم هستند که در این شرکت‌ها رابط دارند و گاه داروهای زیادی را احتکار می‌کنند تا با قیمت بالاتری بفروشند. اما من داروخانه دار که قسم پزشکی خوردم هیچ‌وقت با جان مردم بازی نمی‌کنم. زیرا سلامتی مریضم برای من از سود ناچیز آن دارو اهمیت بیشتری دارد.

سیاست‌های غلط سازمان غذا و دارو

بر همین اساس برای تکمیل گزارش به سراغ یکی از تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان دارو رفتیم، اما او هم نخواست نامش فاش شود. وی در خصوص سیاست‌های غلط سازمان غذا و دارو ایران به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر وزارت بهداشت برای تامین ارز در مضیقه قرار دارد. پیش از اینکه ترامپ رییس‌جمهور آمریکا شود، اوباما طبق توافق ژنو گذاشت تا ایران ماهی ۴۰۰ میلیون دلار توسط بانک‌های توکیو ژاپن دارو از شرکت‌های اروپایی خریداری کنیم. در آن زمان کانال رسمی دلالی هم وجود نداشت. اما بعد از ریاست‌جمهوری ترامپ فشار حداکثری روی ایران وارد کرد و این معافیت دارویی را ملغی کرد. در حال حاضر پول‌های ما در بانک‌های اروپایی به دلیل ظن پولشویی توقیف شده است. در صورتی که شغل واردکننده دارو و تولید دارو در خانواده ما موروثی است. اما تحریم‌های حداکثری ترامپ که هنوز هم ادامه دارد وضعیت را برای وارد‌کنندگان سخت کرده است. حتی وقتی نفت را به کشورهای دیگر می‌فروختیم، کشور خریدار بخشی از پول نفت را برای شرکت داروسازی در آلمان منتقل می‌کرد، تا حداقل از این طریق مقداری دارو وارد کشور شود. اما امروزه با توقیف تمام تجارت واردات دارو برای همگان سخت شده است. چه‌بسا دلیل عدم تهیه واکسن هم همین امر است. از طرفی دلالان دارو در داخل در کمبود دارو نقش بسیار پررنگی دارند. زیرا آنها در دوران تحریم سودهای کلانی را به جیب زدند. اما به عقیده من سیاست‌های غلط سازمان غذا و داروی بیشترین سهم عمده را در کمبود دارو بیماران خاص دارد.

وی افزود: بحران دارو از سال ۹۲ در ایران اوج گرفت. در صوتی که مافیای دارو ۲۰ ساله در ایران کار می‌کنند. آنها برخلاف انتظار مردم داروها را چمدانی به ایران وارد می‌کنند. اگر چه در برخی موارد داروهای تقلبی یا تاریخ گذشته را به مردم می‌فروشند که همین امر منجر به مرگ بیمار می‌شود. اما در هر حال اگر تا امروز آنها به فعالیت‌شان ادامه نمی‌دادند، فاجعه بسیار مهلکی در صنعت دارو رخ می‌داد.

تولید برخی داروها صرف اقتصادی ندارد

این تولیدکننده درخصوص تولید داروهای بیماران خاص گفت: تهیه و تولید مواد اولیه داروهای خاص بسیار خطرناک است. با اینکه ما در زمینه تکنولوژی ساخت دارو بسیار پیشرفته هستیم و همچنین در حال حاضر ۹۵ درصد داروها در داخل تولید می‌شود اما برخی داروها به سبب تعداد متقاضی کم‌صرف اقتصادی برای تولیدکننده ندارد. بنابراین ترجیح می‌دهیم با قیمت و ریسک ساخت کمتر، آن را وارد کنیم. امروزه ما در ساخت داروهای ام اس پیشرفت‌های خوبی کردیم زیرا هر سال به تعداد این بیماران افزوده می‌شود، در نتیجه فروش ما هم بیشتر می‌شود. اما تولید داروهای شیمی‌درمانی همچون اندوکسان که برای مصرف شیمی‌درمانی است ریسک تولید آن صرف اقتصادی ندارد و بهتر است از آلمان یا هند وارد کنیم.

وی افزود: به عقیده من مشکل کمبود دارو را باید مدیر کل سازمان غذا و دارو با مدیریت صحیح آن را حل کند. نه اینکه به دلیل عدم تامین ارز در بانک مرکزی مردم را راهی ناصرخسرو کنند. اگر چه داروهایی که توسط ما و دیگر شرکت‌ها وارد می‌شود دارای برچسب اصالت هستند و هیچ‌گاه آنها وارد بازار ناصرخسرو نمی‌شود پس تمام این داروهای موجود در بازار آزاد به صورت چمدانی وارد می‌شود. با این حال به عقیده من مقصر تمام کمبودهای دارویی ایران مدیر کل سازمان غذا و دارو است. زیرا برای جلوگیری از انحصار داروی سهمیه واردات برخی داروهای حیاتی را به برخی شرکت‌های نوپا سپرده که فاجعه کمبود آنفلوآنزا در سال گذشته رخ داد. همچنین به دلیل لج‌بازی‌های سازمان غذا و دارو و تخصیص ندادن ارز اکنون هزاران داروی خاص من در انبار گمرک خاک می‌خورد. همین عوامل منجر به کمبود دارو در کشور شده است.

تعلل دولت در تامین بودجه دارو

در همین راستا حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت مجلس درخصوص کمبود دارو در سراسر کشور به «جهان‌صنعت» گفت: امروزه به دلیل تحریم‌های ارزی توانایی انتقال ارز را به کشورهای اروپایی نداریم. از طرفی بسیاری از مواد اولیه که تا پیش از براحتی تهیه می‌کردیم حالا در دوران کرونا در کشورهای اروپایی هم نایاب شده است. به همین دلیل قیمت دارو‌های بیماران خاص بسیار گران شده است. دولت برای تهیه این داروها بودجه‌ای تخصیص داده کافی نیست‌.

وی افزود: متاسفانه امروزه به دلیل آلودگی هوا و غذای فست و فودی هر روز به تعداد بیماران خاص افزوده می‌شود. حال تصور کنید این افراد به داروهای خارجی و گران‌قیمت برای روند درمانی نیاز دارند، در این مدت هم ما فشار آوردیم تا دلار ۴۲۰۰ تومانی برای این بیماران باقی بماند، چون می‌خواستند قیمت دارو را افزایش دهند که در این صورت واقعا تهیه دارو برای بیماران فاجعه می‌شد. زیرا بیمه بیشتر داروهای خارجی را تحت پوشش قرار نمی‌دهد و اگر هم قرار دهد تنها ۳۰ درصد آنها را پرداخت می‌کند. شما فرض کنید داروی شیمی‌درمانی هر دوز یک میلیون تومان باشد مردم باید ۷۰ درصد آن را پرداخت کنند. متاسفانه با وجود پرداخت هزینه بیمه، مردم بیش از ۷۰ درصد از هزینه‌های دارویی را به صورت آزاد پرداخت می‌کنند. تعدادی از داورها مشمول بیمه نیست. به عبارتی در سیاست خاصی از پوشش بیمه خارج می‌شود و اگر توسط دکتر تجویز شود، با نرخ آزاد برای بیمار محاسبه می‌شود.

شهریاری درخصوص نارضایتی مردم برای تهیه داروها اظهار کرد: ما می‌دانیم که مردم برای تهیه داروهای بیماران خاص در تنگنا قرار دارند ولی متاسفانه منابع مالی کافی برای واردات دارو وجود ندارد و این دست ما هم نیست. منابع مالی برای حمایت از بیماران خاص جوابگو نیست تا حمایت‌ها از آنان تکمیل شود، منابع این بیماران را دولت از یارانه گذاشته ولی تا الان پول قابل توجه به وزارت بهداشت برای تامین داروها نداده است.

وی افزود: زمانی که منابع مالی برای تامین داروها در نظر گرفته نشود ما هم توانایی حمایت از این بیماران را نداریم، مجلس ردیف بودجه می‌گذارد، اما این دولت است که باید تخصیص دهد که همان مبلغ هم تخصیص داده نشده و خود وزارت بهداشت و درمان هم با مشکل جدی روبه‌رو است.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه