بیمارستان هاشمی‌نژاد، قلب آموزشی نفرولوژی خاورمیانه
به گزارش جهان صنعت نیوز: در همین رابطه «جهان‌صنعت» با این متخصص داخلی، فوقتخصص نفرولوژی ، استاد دانشگاه علوم‌پزشکی ایران و عضو هیات علمی بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران گفت‌‌وگویی داشت.
– ابتدا مختصری از سوابق حرفه‌ای خود را بیان کنید.
از سال ۱۳۷۹ به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه علوم‌پزشکی ایران مشغول فعالیت هستم. از سال ۱۳۸۳ریاست بخش دیالیز بیمارستان هاشمی‌نژاد را برعهده داشته‌ام و دو سال است که رییس دپارتمان نفرولوژی دانشگاه هستم. همچنین از سال‌ها قبل عضو هیات‌مدیره انجمن نفرولوژی ایران و در چهار سال گذشته عضو هیات‌مدیره انجمن نفرولوژی بین‌المللی و در حال حاضر رییس بورد خاورمیانه این انجمن هستم.
– وضعیت بخش دیالیز بیمارستان و دستگاه‌های دیالیز در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر بخش نفرولوژی بیمارستان ما با شش عضو هیات علمی با بیشترین تعداد تخت برای بیماران کلیوی در کشور به بیماران مبتلا به بیماری‌های مختلف کلیوی و بیماران دیالیزی و پیوند کلیه خدمت‌رسانی می‌کنند.
بخش دیالیز و بخش‌های ویژه بیمارستان ما مجهز به ۴۰ دستگاه دیالیز هستند که در سه شیفت عادی و شیفت‌های شبانه اورژانس در اختیار بیماران نیازمند به دیالیز حاد و مزمن هستند. دستگاه‌های دیالیز ما همه از نوع فرزینیوس آلمان است که از شرکت‌های باتجربه در زمینه ساخت دستگاه‌های دیالیز به شمار می‌رود. در سایر بخش‌های کشور هم علاوه بر این دستگاه‌ها انواع دیگری از دستگاه‌های دیالیز از آلمان و ژاپن فعالند. البته واردات دستگاه دیالیز در چند سال اخیر به دلیل محدودیت‌های مختلف به شدت کاهش یافته است. پیش از این قیمت هر دستگاه دیالیز حدود ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان بود و بسیاری از خیرین داوطلب اهدای دستگاه دیالیز به بیمارستان‌ها بودند. اما در حال حاضر این رسم انسان‌دوستانه به علت افزایش قیمت دستگاه‌های دیالیز به بیش از ۳۰۰ میلیون تومان، بسیار کاهش یافته به طوری که حتی خیرین هم نتوانسته‌اند به تعداد کافی در تهیه دستگاه‌ها کمک کنند.
این در حالی است که متاسفانه دستگاه‌های دیالیز تولید داخل به نسبت دستگاه‌های خارجی هنوز از کیفیت ایده‌آل برخوردار نیستند و کار و زمان بیشتری لازم است که به سطحی از کیفیت در تولید این دستگاه‌ها برسیم که بیماران دیالیزی، که از لحاظ جسمی بسیار حساس و ظریف هستند، با دیالیز دچار مشکل نشوند.
مشکل دیگر آن است که توزیع دستگاه‌های دیالیز در همه مناطق کشور متناسب نیست. در برخی مناطق تعداد دستگاه‌های دیالیز بیش از حد مورد نیاز است و حداکثر در دو شیفت از آنها استفاده می‌شود و در برخی مناطق کمتر از حد مورد نیاز است و در شیفت‌های متعدد مورد استفاده قرار می‌گیرند که عمر دستگاه‌ها را کم می‌کند.
– مشکلات این حرفه در ایران چیست؟
از مشکلات اصلی این حرفه در کشور کمبود تعداد پزشکان نفرولوژیست و در برخی نواحی کشور نبود وسایل مورد نیاز نفرولوژیست‌ها برای خدمت‌رسانی به بیماران است. بخش‌های دیالیز برای تنظیم صحیح دستگاه‌ها متناسب با مشخصات بیماران و تجویز و تنظیم دوز داروهای مصرفی و نظارت بر روال کار پرسنل بخش، نیاز به نفرولوژیست دارند. از طرفی یک نفرولوژیست برای رسیدگی درست به بیماران دیالیزی و سایر بیماران این رشته نیاز به داروهای مختلف، آزمایشگاه‌های مجهز و قابل اعتماد، امکانات لازم برای انجام بیوپسی (نمونه‌برداری) کلیه و تیم پزشکی حرفه‌ای همراه شامل متخصصان رادیولوژی، پاتولوژی، جراح عروق و سایر رشته‌ها دارد. این مجموعه از امکانات در بسیاری از مناطق فراهم نیست و در عمل برخی نفرولوژیست‌ها پس از تشخیص اولیه بیمار ناچار به ارجاع وی به مراکز استان‌ها یا حتی تهران هستند. این مساله هم برای بیماران و هم برای نفرولوژیست‌های این مناطق مشکل‌ساز است، به خصوص در شرایط محدودیت‌های رفت و آمد به علت کرونا و با در نظر گرفتن هزینه‌های بالایی که در این جابه‌جایی‌ها بر بیماران تحمیل می‌شود. بنابراین باید تعداد نفرولوژیست‌های کشور را افزایش دهیم. اما چگونه؟
رشته نفرولوژی به دلیل جزئیات و ظرافت‌های علمی فراوان و سختی برخورد تشخیصی- درمانی با بیماران جزو پیچیده‌ترین رشته‌های پزشکی است. بخش زیادی از بیماران ما دیابتی‌اند و درگیر مشکلاتی هستند که تشخیص و درمان آنها نیاز به دقت همه‌جانبه بر همه اعضای بدن و وسواس فراوان دارد. بیماران دیالیزی، بیماران پیوند کلیه و انواع بیماری‌های خودایمنی، بدخیمی یا عفونی با درگیری کلیه نیز برای رسیدن به نتیجه مطلوب تشخیصی و درمانی نیاز به مطالعه زیاد و صرف وقت و حوصله فراوان دارند.
لیکن درآمد این رشته نسبت به بسیاری از تخصص‌های دیگر پزشکی و سایر فوق‌تخصص‌های زیرشاخه طب داخلی با اختلاف زیادی کمتر است. مجموع این دو عامل، یعنی بالا بودن درجه سختی و درآمد نامتناسب با سختی شغل، همراه با مشکلات اقتصادی کشور، باعث بی‌علاقگی همکاران جوان ما به ادامه تحصیل در این رشته شده است و بسیاری از همکاران جوان ترجیح می‌دهند رشته‌هایی با درآمد بالاتر و سختی کمتر را انتخاب کنند.
البته این مساله کاملا قابل حل است. ما بارها با همکاران‌مان در جلسات وزارت بهداشت برای متعادل کردن درآمد بین رشته‌های مختلف صحبت کرده‌ایم و راهکارهایی ارائه داده‌ایم. در صورت حل این مشکل پزشکان نیز می‌توانند فارغ از مسائل مالی و بر اساس علاقه علمی، رشته تحصیلی خود را انتخاب کنند.
باید در نظر داشته باشیم که با تشخیص به موقع بیماری‌های کلیوی که روزبه‌روز بر تعداد آنها در ایران و جهان افزوده می‌شود، می‌توانیم از بسیاری از موارد نارسایی کلیه پیشگیری کنیم و جان بسیاری از بیماران را نجات دهیم. حدود ۱۰ درصد از جمعیت جهان مبتلا به نارسایی کلیوی هستند و اگر این عدد را به ایران تعمیم دهیم، در کشور ما باید حدود ۵/۸
میلیون نفر درگیر این مشکل باشند. این افراد نیاز به پزشکانی برای شناسایی به موقع و درمان پیشگیرانه دارند تا به سمت دیالیز و درمان جایگزینی کلیه نروند.
– امروزه وضعیت پیوند کلیه در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در سال‌های گذشته وضعیت پیوند کلیه در ایران پیشرفت زیادی داشته است. اولین پیوند کلیه در سال ۱۳۴۷ توسط دکتر جواد سنادی‌زاده در شیراز انجام شد. علم پیوند کلیه در آن زمان ابتدایی و منشأ کلیه از دهنده‌های غریبه بود. به تدریج اهدا از بیماران مرگ مغزی در جهان و در ۲۰ سال گذشته در ایران افزایش یافت، به طوری که در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد موارد پیوند کلیه در کشور از اهداکنندگان مبتلا به مرگ مغزی صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که بیشترین تعداد پیوند کلیه در خاورمیانه در کشور ما انجام می‌شود.
متاسفانه پاندمی کرونا باعث شد تعداد پیوند کلیه در یک سال گذشته به شدت کاهش پیدا کند و با وجود انجام تعدادی پیوند با بررسی‌ها و مراقبت‌های ویژه، هنوز سایه کرونا در ایران و جهان بر آمار پیوند کلیه مشاهده می‌شود.
– علت انتخاب بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد به عنوان مرکز آموزشی نفرولوژی انجمن بین‌المللی نفرولوژی در خاورمیانه چه بود؟
بیمارستان هاشمی‌نژاد یک بیمارستان تک‌تخصصی برای بیماری‌های کلیوی است. در این بیمارستان تمرکز ما بر رشته‌های نفرولوژی (داخلی کلیه) و اورولوژی (جراحی کلیه) است. همچنین تیم‌های قوی آموزشی- درمانی رادیولوژی، پاتولوژی و جراحی عروق داریم و پزشکان متخصص در سایر رشته‌ها نیز به صورت مشاور با ما همکاری می‌کنند. بیمارستان ما دانشگاهی و در همه رشته‌های ذکر شده آموزشی است و سال‌هاست در رشته‌های نفرولوژی و اورولوژی جزو مراکز آموزش فلوشیپ و فوقتخصص بوده است و بسیاری از پزشکان با رتبه‌های برتر کشوری از بیمارستان ما فارغ‌التحصیل شده‌اند.
در پروپوزالی که اخیرا برای انجمن بین‌المللی نفرولوژی فرستادیم، موفق شدیم بیمارستان هاشمی‌نژاد را به عنوان بیمارستان مرجع آموزش فلوشیپ در خاورمیانه ثبت کنیم. این مساله هم از لحاظ آموزش نفرولوژی به کشورهای همجوار، به خصوص کشورهای پارسی‌زبان بسیار ارزشمند است و هم بر افزایش اعتبار علمی کشور موثر است. من در چهار سال گذشته که نماینده کشورهای خاورمیانه در این انجمن بوده‌ام، تلاش کرده‌ام تا نفرولوژی کشور را بیش از پیش به مجامع بین‌المللی معرفی کنم و این انتخاب نیز گام دیگری در این جهت است.
ما کار آموزش منطقه‌ای خود را با آموزش نفرولوژی در تاجیکستان آغاز کردیم و موفق به برگزاری روز جهانی کلیه و چندین جلسه و کلاس آموزشی نفرولوژی در شهر دوشنبه شدیم. با حمایت انجمن بین‌المللی نفرولوژی یک فلوی نفرولوژی از کشور تاجیکستان را به مدت یک سال در بیمارستان هاشمی‌نژاد پذیرفتیم و متقاضیان دیگری نیز داریم. امیدواریم با مرجعیت جدیدی که برای آموزش نفرولوژی در خاورمیانه پیدا کرده‌ایم، بتوانیم فلوهای بیشتری را به خصوص از کشورهای فارسی‌زبان جذب کنیم و آموزش دهیم.
– بیماری کرونا چقدر بر فعالیت‌های شما تاثیر گذاشته است؟
از اواخر بهمن و اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ که به صورت رسمی ورود بیماری کرونا به کشور اعلام شد، ما نیز در بیمارستان هاشمی‌نژاد مانند سایر بیمارستان‌های کشور، دوران سختی را گذرانده‌ایم. بیماران کلیوی، پیوندی و بیماران کلیوی که داروهای مهارکننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، به‌طور ویژه مستعد ابتلا به کرونا هستند و ما از ابتدای پاندمی پذیرای این بیماران بوده‌ایم. امیدواریم با شروع واکسیناسیون این بیماران که از ابتدای این هفته آغاز شد و پیشرفت سریع‌تر واکسیناسیون کشوری، شاهد کاهش ابتلای این بیماران آسیب‌پذیر باشیم.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :